του Κώστα Παυλίδη*
Το σχέδιο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» διατήρησε όλες τις σοβαρές παθογένειες του Καποδιστριακού Αυτοδιοικητικού Θεσμού:
Α. Δημαρχοκεντρικό σύστημα
Β. Ισχυρό πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα (60% στην Δημοτική Αρχή)
Γ. Αδιαφάνεια και απουσία ουσιαστικού διαχειριστικού ελέγχου
Δ. Έλλειψη ουσιαστικής δημόσιας λογοδοσίας της Δημοτικής Αρχής
Ε. Σύγχυση ρόλων και αρμοδιοτήτων των 2 βαθμών της αυτοδιοίκησης (Δήμος – Περιφέρεια)
ΣΤ. Έλλειψη συμμετοχικών κοινωνικών δράσεων (π.χ. συμμετοχικός προϋπολογισμός)
Ο τρόπος που υλοποιήθηκε ο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ – χωρίς δημόσια διαβούλευση και κοινωνική συμμετοχή – δημιούργησε ιδιαίτερες αντιαναπτυξιακές τάσεις κυρίως στον νησιωτικό χώρο. Οι δεσμεύσεις του κ.Ραγκούση για εξαίρεση των μεγάλων νησιών από τον κανόνα «ένα νησί – ένας δήμος», που δεν υλοποίησε, δημιούργησαν ένα ιδιαίτερα αρνητικό περιβάλλον σε αυτά τα νησιά σε συνδυασμό και με την εφαρμογή της πολιτικής των μνημονίων στην Τ. Α. Τα κριτήρια του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ για δήμους του μεγέθους από 18.000 κατοίκους δεν ακολούθησαν την πολιτική που εφαρμόστηκε σε αυτά τα νησιά, παρ’ όλες τις σχετικές προτάσεις και μελέτες που εκπόνησαν το Πάντειο Πανεπιστήμιο και το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης για περισσότερους του ενός δήμους (3-5) σε αυτά τα νησιά.
Τα αριθμητικά μεγέθη, η κοινωνική συνοχή, το οδικό δίκτυο και η συγκοινωνιακή επικοινωνία, η γεωγραφική εγγύτητα και αμεσότητα, η ενότητα του χώρου, ήταν κριτήρια ξένα με τον καταστροφικό σχεδιασμό του ενός δήμου στην Κέρκυρα. Η Κέρκυρα έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που καθορίζουν το αναπτυξιακό και πολιτικοδιοικητικό μοντέλο που έχει ανάγκη να εφαρμοστεί:
Α. Διασπορά και πανσπερμία κοινοτήτων (110)
Β. Αστικό κέντρο με ιστορικά χαρακτηριστικά ενταγμένο στην UNESCO
Γ. Ορεινό όγκο στον βορρά
Δ. Αγροτική παραγωγή και ελαιώνας στην περιφέρεια
Ε. Προβληματικό οδικό δίκτυο και μεγάλο αγροτικό δίκτυο
ΣΤ. Τουριστικό περιβάλλον
ΙΑ. Ακριτικά νησιά (Οθωνοί – Ερρίκουσα – Μαθράκι)
Αυτά τα χαρακτηριστικά επιβάλλουν μια πιο αναλυτική προσέγγιση στο χωροταξικό αυτοδιοικητικό σχεδιασμό του νησιού. Τα αριθμητικά στοιχεία των πρώην Δήμων – νυν Δημοτικών Ενοτήτων κατά προσέγγιση είναι τα ακόλουθα:
• Δ.Ε ΚΕΡΚΥΡΑΣ, 38.000 κάτοικοι
• Δ.Ε. ΦΑΙΑΚΩΝ, 6.000
• Δ.Ε ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΙΤΩΝ, 4.500
• Δ.Ε ΠΑΡΕΛΙΩΝ, 7.000
• Δ.Ε ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ, 11.000
• Δ.Ε ΚΑΣΣΙΩΠΗΣ, 3.000
• Δ.Ε ΘΙΝΑΛΙΩΝ, 5.500
• Δ.Ε ΕΣΠΕΡΙΩΝ, 8.000
• Δ.Ε ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, 5.000
• Δ.Ε ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ 6.000
• Δ.Ε ΚΟΡΙΣΣΙΩΝ, 5.000
• Δ.Ε ΛΕΥΚΙΜΜΑΙΩΝ, 7.500
• ΔΙΑΠΟΝΤΙΑ ΝΗΣΙΑ, 1.000
Ιδιαίτερα τα Διαπόντια Νησιά είναι αδικαιολόγητο να μην αποτελούν ένα δήμο (αν όχι ένα ανά νησί) ως σύμπλεγμα, όταν αποτελούν δήμο η Ανάφη των 120 κατοίκων και η Γαύδος των 80, ταυτόχρονα με τη δυσκολία της ακτοπλοϊκής τους σύνδεσης με την Κέρκυρα ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες και την ιδιαιτερότητα της ακριτικότητας τους.
Ο μεγάλος ορεινός όγκος του βορρά και η χιλιομετρική οριζόντια έκταση του νότου – μαζί με τα κριτήρια που αναφέρθηκαν πριν – επιβάλλουν τον χωροταξικό σχεδιασμό του νησιού στην λογική των δυο παρακάτω σεναρίων.
ΣΕΝΑΡΙΟ Α΄
Τρεις δήμοι με επέκταση του δήμου της πόλης στις δημοτικές ενότητες Φαιάκων – Παλαιοκαστριτών – Παρελίων και Αχιλλείων. Αν όχι στο σύνολο τους, τουλάχιστον σε ένα κομμάτι τους που εξυπηρετείται πιο άμεσα και αποτελεσματικά από το κέντρο της πόλης.
Δήμος Βορρά, με τις Δ.Ε. Κασσωπαίων – Θιναλίων – Εσπερίων – Αγ. Γεωργίου και δήμος Νότιας Κέρκυρας, με τις Δ.Ε Μελιτειέων – Κορισσίων – Λευκίμμης. Επιμέρους συγχωνεύσεις των άκρων κάθε Δ.Ε. προς το κέντρο ή την περιφέρεια μπορούν να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση με την τοπική κοινωνία. Το μειονέκτημα αυτού του σεναρίου είναι η ανισοβαρής αριθμητική δυναμική του δήμου της πόλης σε σχέση με τους περιφερειακούς δήμους.
ΣΕΝΑΡΙΟ Β΄
Τέσσερις δήμοι με το δήμο της πόλης ως έχει. Δήμος Μέσης (περιαστικός δήμος με τις Δ.Ε Φαιακών – Παλαιοκαστριτών – Παρελίων – Αχιλλείων). Οι δήμοι Βορρά και Νότου ως έχουν στο Σενάριο Α΄. Επιμέρους συγχωνεύσεις των άκρων κάθε Δ.Ε. προς το κέντρο ή την περιφέρεια μπορούν να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση με την τοπική κοινωνία.
Ιδιαίτερα το Σενάριο Β΄ βοηθά στην ουσιαστική αποκέντρωση του νησιού με ήδη χαρακτηρισμένες την Αχαράβη και την Λευκίμμη ως πόλεις τρίτου επιπέδου στον περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό των Ιονίων Νήσων. Επί πλέον πλεονεκτήματα του σπασίματος του ενός δήμου είναι η διατήρηση των θέσεων εργασίας και η αποφυγή διαθεσιμότητας – απολύσεων, με τη στελέχωση των νέων υπηρεσιών των δήμων, ιδιαίτερα σε τομείς που στα πλαίσια του ενός δήμου παρουσιάζουν υπεράριθμο προσωπικό (π.χ. Τεχνικές Υπηρεσίες). Επίσης, ο δίκαιος οικονομικός επιμερισμός των πόρων – εσόδων του δήμου από ΚΑΠ και ΣΑΤΑ προς την περιφέρεια του νησιού , που τώρα παρουσιάζει μιαν άδικη και ανισομερή απορρόφηση των ήδη μειωμένων εσόδων του δήμου Κέρκυρας.
Στο νέο αυτό χωροταξικό σχεδιασμό οφείλουν να ακολουθήσουν και άλλες παρεμβάσεις και εξορθολογισμοί κυρίως στον τομέα της παιδείας (γενική – τεχνική εκπαίδευση) και της υγείας (κέντρα υγείας). Ο νέος σχεδιασμός δεν απαντά κυρίως σε γεωγραφικές ανάγκες αλλά η κατεύθυνση του είναι πρωταρχικά αναπτυξιακού χαρακτήρα βγάζοντας τα Διαπόντια νησιά από την αναπτυξιακή απομόνωση και δίνοντας και στην περιφέρεια της Κέρκυρας τις δυνατότητες εκείνες για να χαράξει ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο.
Οι μελέτες του Παντείου Πανεπιστημίου και του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης που εκπονήθηκαν σε προ – Καλλικρατική περίοδο κινούνται σε αυτήν την κατεύθυνση και δεν αξιοποιηθήκαν ποτέ ουσιαστικά ούτε από το δήμο ούτε από την περιφέρεια όσον αφορά στην χωροταξία και στις αναπτυξιακές κατευθύνσεις για το νησί.
*Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Κέρκυρας με τη Νέα Ριζοσπαστική Κίνηση και υποψήφιο Δήμαρχο τον Κώστα Νικολούζο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου