Αμφιβολίες για τη συμμαχική επιχείρηση

«Όμως, θα μπορούσε να διερωτηθεί κανείς πώς είναι δυνατόν τρία ή τέσσερα πολεμικά πλοία, των οποίων οι αξιωματικοί δεν έχουν γνώση της δαιδαλώδους ακτογραμμής και των χιλιάδων βραχονησίδων, να μπορέσουν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην πάταξη των δικτύων των διακινητών, περιπολώντας μάλιστα από τη Λέσβο ώς το Καστελόριζο» 

του Σωτήρη Ρούσσου *

Η ΝΑΤΟϊκή επιχείρηση καλείται να επιτελέσει τρεις αποστολές: να ενισχύσει τις ακτοφυλακές της Ελλάδας και της Τουρκίας στην αντιμετώπιση των διακινητών και των δικτύων τους, να επαναπροωθεί τους πρόσφυγες που βρίσκονται καθ’ οδόν προς τις ελληνικές ακτές και να επιτηρεί και να ενημερώνει για τη συμπεριφορά των ελληνικών και τουρκικών αρχών στην αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών.

Υπάρχει, επίσης, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το αίτημα του Ελληνα πρωθυπουργού προς τη Γερμανίδα καγκελάριο, οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις να επιχειρούν μόνο σε τουρκικά και βέβαια διεθνή ύδατα.

Η αποστολή της ενίσχυσης των ακτοφυλακών στην αντιμετώπιση των διακινητών είναι από τις πλέον σημαντικές.

Ομως, θα μπορούσε να διερωτηθεί κανείς πώς είναι δυνατόν τρία ή τέσσερα πολεμικά πλοία, των οποίων οι αξιωματικοί δεν έχουν γνώση της δαιδαλώδους ακτογραμμής και των χιλιάδων βραχονησίδων, να μπορέσουν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην πάταξη των δικτύων των διακινητών, περιπολώντας μάλιστα από τη Λέσβο ώς το Καστελόριζο.

Αν, μάλιστα, οι τουρκικές Αρχές συνεχίζουν να επιδεικνύουν την ίδια αβελτηρία στην καταδίωξή τους, τότε η ΝΑΤΟϊκή επιχείρηση δεν πρόκειται να αποδώσει.

Η επαναπροώθηση των προσφύγων στην Τουρκία είναι ένα πολύ λεπτό σημείο. Βέβαια δεν αναμένει κανείς ότι ο ΝΑΤΟϊκός στολίσκος θα επιβάλει την επαναπροώθηση στις τουρκικές Αρχές.

Μέχρι σήμερα η Τουρκία έχει πρακτικά αρνηθεί την επαναπροώθηση μεγάλου αριθμού προσφύγων. Μπορεί, μάλιστα, κάθε φορά να αμφισβητεί αν οι πρόσφυγες αυτοί περισυνελέγησαν στα τουρκικά χωρικά ύδατα και να θέτει προσκόμματα.

Για να υλοποιηθεί πραγματική επαναπροώθηση χρειάζεται μια πολύ σημαντική αλλαγή στην τουρκική πολιτική και αυτή δεν θα συμβεί μόνο με τη ΝΑΤΟϊκή παρουσία, αλλά με πολιτικά και οικονομικά ανταλλάγματα του «ανατολίτικου παζαριού».

Η παρουσία της ΝΑΤΟϊκής δύναμης θα δίνει σαφέστερη εικόνα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το ποιος πραγματικά συμβάλλει στην αντιμετώπιση των δικτύων των διακινητών.

Αλλά το Βερολίνο, το Παρίσι και οι Βρυξέλλες δεν πάσχουν από πληροφόρηση για την κατάσταση που επικρατεί με τους διακινητές τόσο στην Τουρκία όσο και στην Ελλάδα, αφού λαμβάνουν συνεχή ενημέρωση από τη Frontex και από τις υπηρεσίες τους.

Τέλος, καθώς δεν είναι ακόμη γνωστό αν η ΝΑΤΟϊκή δύναμη θα επιχειρεί μόνο στα τουρκικά χωρικά ύδατα, είναι πολύ πιθανό να εμπλακούμε και πάλι σε σχοινοτενείς διαπραγματεύσεις εντός ΝΑΤΟ για τα επιχειρησιακά όρια και τελικά για κυριαρχικά δικαιώματα.

Δημιουργούνται, λοιπόν, σημαντικές αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της ΝΑΤΟϊκής επιχείρησης.

Φαίνεται ότι αποτελεί ή μια ακόμη προσχηματική κίνηση των δυτικο-ευρωπαϊκών κρατών για να πείσουν τις κοινωνίες τους ότι κάνουν το παν για να ανακόψουν τις προσφυγικές ροές ή προοίμιο για μεγαλύτερη ανάμειξη του ΝΑΤΟ στο συριακό ζήτημα με βάση την προστασία των προσφύγων.

Μπορεί, όμως, να συμβαίνουν και τα δύο.

* Αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών, www.cemmis.edu.gr

efsyn