Την 1η Νοεμβρίου 2010 το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε (αντιγράφω κατά λέξη) ότι η «επ’ αόριστον ανοχή της λειτουργίας τηλεοπτικών σταθμών, οι οποίοι ιδρύθηκαν και λειτούργησαν παρανόμως, αντίκειται προς το Σύνταγμα» και ότι όσοι, «με την αυθαίρετη κατάληψη ραδιοσυχνότητας, ίδρυσαν παρανόμως, χωρίς δηλαδή άδεια, τηλεοπτικό σταθμό νέμονται τομέα της αγοράς τηλεοπτικών υπηρεσιών, που η λειτουργία της συνδέεται με την, καίριας σημασίας σε μία δημοκρατική πολιτεία, άσκηση των δικαιωμάτων του πληροφορείν και του πληροφορείσθαι»
του Ακρίτα Καϊδατζή*
Κάποιοι θεωρούν περίπου βέβαιο ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας θα κρίνει αντισυνταγματικό τον νόμο για τις τηλεοπτικές άδειες. Οτι όσοι δεν λάβουν μία από τις τέσσερις άδειες θα προσφύγουν σ’ αυτό και θα δικαιωθούν, με αποτέλεσμα να μείνει ανεφάρμοστος ο νόμος και να επιστρέψουμε στην πεπατημένη: τα κανάλια θα συνεχίσουν να εκπέμπουν χωρίς άδεια, όπως κάνουν εδώ και είκοσι πέντε χρόνια.
Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι αυτή είναι μια ασφαλής εκτίμηση.
Την 1η Νοεμβρίου 2010 το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε (αντιγράφω κατά λέξη) ότι η «επ’ αόριστον ανοχή της λειτουργίας τηλεοπτικών σταθμών, οι οποίοι ιδρύθηκαν και λειτούργησαν παρανόμως, αντίκειται προς το Σύνταγμα» και ότι όσοι, «με την αυθαίρετη κατάληψη ραδιοσυχνότητας, ίδρυσαν παρανόμως, χωρίς δηλαδή άδεια, τηλεοπτικό σταθμό νέμονται τομέα της αγοράς τηλεοπτικών υπηρεσιών, που η λειτουργία της συνδέεται με την, καίριας σημασίας σε μία δημοκρατική πολιτεία, άσκηση των δικαιωμάτων του πληροφορείν και του πληροφορείσθαι» (ΣτΕ 3578/2010 Ολομ.).
Αυτή δεν ήταν μια συγκυριακή κρίση. Αρκετά χρόνια νωρίτερα, είχε κριθεί ότι «το Σύνταγμα δεν θεσπίζει ατομικό δικαίωμα ίδρυσης ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σταθμού αλλά αφήνει στη διάκριση του κοινού νομοθέτη το θέμα αυτό» και ότι η διακοπή λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού που λειτουργεί χωρίς άδεια, δηλαδή παρανόμως, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα ή την ΕΣΔΑ (ΣτΕ 3840/1997 Ολομ.).
Και, πιο πρόσφατα, ότι η δραστηριότητα των τηλεοπτικών σταθμών «συνδέεται με τη χρήση ενός δημοσίου αγαθού, που αποτελεί σπάνιο πόρο», και μάλιστα με «σημαντική οικονομική αξία, εφόσον η χορήγηση άδειας χρήσης του δίνει στον κάτοχό της τη δυνατότητα να αποκομίσει σημαντικά οικονομικά οφέλη έναντι άλλων επιχειρηματιών που θα ήθελαν επίσης να χρησιμοποιούν και να εκμεταλλεύονται τον πόρο» (ΣτΕ 2594/2015).
Επί πέντε ολόκληρα χρόνια η πολιτική εξουσία δεν έκανε απολύτως τίποτα για να συμμορφωθεί με την απόφαση ΣτΕ 3578/2010. Στις 29 Οκτωβρίου 2015 τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 4339/2015 για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών. Αυτή υπήρξε η πρώτη προσπάθεια συμμόρφωσης, ακριβώς πέντε χρόνια μετά την έκδοση της απόφασης.
Ομως η εφαρμογή του νόμου προσέκρουε σε ένα ανυπέρβλητο κώλυμα: δεν έχουμε Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.
Δεν έχουμε εδώ και καιρό, διότι έχει προ πολλού λήξει η θητεία των μελών του και, «μετά την πάροδο του ευλόγου χρόνου, το Σύνταγμα δεν ανέχεται πλέον την παράταση της θητείας των μελών της ανεξάρτητης αρχής, η οποία δεν διαθέτει εφεξής νόμιμη συγκρότηση» (ΣτΕ 3515/2013 Ολομ.). Και δεν θα έχουμε για το άδηλο μέλλον, όσο η αντιπολίτευση αρνείται να συμφωνήσει στον ορισμό νέων μελών.
Ως λύση ανάγκης, ο νόμος 4367/2016, που ισχύει από τις 15 Φεβρουαρίου, επέλεξε να μεταφέρει προσωρινά τις αρμοδιότητες του ΕΣΡ στο υπουργείο Επικρατείας. Λύση, προφανώς, κάθε άλλο παρά ικανοποιητική. Ωστόσο, η μοναδική, προκειμένου να ξεκινήσει επιτέλους -με καθυστέρηση 25 ετών- η αδειοδότηση.
Θα ακυρώσει άραγε το Συμβούλιο της Επικρατείας την πρώτη προσπάθεια που γίνεται εδώ και πέντε χρόνια προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση προς την ίδια τη νομολογία του;
Μπορεί ναι. Μπορεί όχι. Η απλή, και ειλικρινής, απάντηση είναι: δεν γνωρίζω. Και ούτε, νομίζω, είναι κανείς σε θέση να γνωρίζει.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας εκδίδει τις αποφάσεις του εν όψει των συγκεκριμένων κάθε φορά περιστάσεων και ιδιαιτεροτήτων της κάθε υπόθεσης, και μπορεί εξίσου να ακολουθεί ή να παρεκκλίνει από προηγούμενη νομολογία του.
God works in mysterious ways, λένε –ή αλλιώς: Αγνωστοι αι βουλαί του Κυρίου. Ισχύει και για το Συμβούλιο της Επικρατείας. Αρκεί να θυμίσω πως την ίδια ακριβώς μέρα έκρινε αντισυνταγματική την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, αλλά όχι το κλείσιμο της ΕΡΤ (ΣτΕ 1901 και 1906/2014 Ολομ.).
Καλό θα ήταν, επομένως, να μην προσπαθούμε να προκαταβάλουμε (και μάλιστα έχοντας την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να επηρεάσουμε) την κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
* επίκ. καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ
efsyn
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου