Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2015

Κλιματική αλλαγή, έκρηξη φτώχειας: Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος



Η κλιματική αλλαγή, που βρίσκεται στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής στο Παρίσι, έχει συνδεθεί κυρίως με την ενίσχυση των καταστρεπτικών καιρικών φαινομένων, όπως οι πλημμύρες και οι τυφώνες. Όμως οι επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στις γεωργικές καλλιέργειες μπορούν να αποτελέσουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο, ιδιαίτερα για τους φτωχούς πληθυσμούς του κόσμου, όπως τονίζει και η Παγκόσμια Τράπεζα σε έκθεσή της. 
«Η γεωργία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς της οικονομίας σε πολλές φτωχές χώρες», αναφέρεται στην έκθεση και επισημαίνεται: «Η γεωργία είναι ένας από τους πιο ευάλωτους τομείς στις κλιματικές αλλαγές λόγω της εξάρτησής της από τις καιρικές συνθήκες, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα μέσω των παρασίτων, των επιδημιών και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας».
Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, που επικεντρώνεται στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, θέτει δύο σενάρια. Το πρώτο σενάριο, το «αισιόδοξο», είναι αυτό της «ευημερίας». Σε αυτό προβλέπεται μια ισχυρή παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, μείωση των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και βελτίωση των βασικών υπηρεσιών. Το δεύτερο σενάριο ωστόσο δεν είναι τόσο ελπιδοφόρο. Το «σενάριο της φτώχειας» προβλέπει πως ο αριθμός των φτωχών παγκοσμίως θα αυξηθεί από τα 702 εκατομμύρια σε περίπου 900 εκατομμύρια μέχρι το 2030, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Γιατί όταν η κλιματική αλλαγή μπαίνει στην εξίσωση, ο αριθμός των φτωχών παγκοσμίως εκτοξεύεται σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο. Σχεδόν 100 εκατομμύρια προστίθενται στις εκτιμήσεις λόγω της αύξησης των τιμών των τροφίμων.
Οι υψηλότερες τιμές των τροφίμων θα έχουν καταστροφικές συνέπειες για τον φτωχό πληθυσμό. Σκεφτείτε τον δικό σας προϋπολογισμό, αναφέρει το National Geographic: Πόσα χρήματα από τον μισθό σας ξοδεύετε για τρόφιμα, για ενοίκιο, για το δάνειό σας ή για το λογαριασμό του τηλεφώνου σας; Για ανθρώπους με χαμηλότερα εισοδήματα το ποσοστό που δαπανάται για τρόφιμα  είναι υψηλότερο σε σχέση με τον μισθό τους. Στις πιο φτωχές περιοχές του πλανήτη το ποσοστό αυτό ανέρχεται έως και στο 60%, ενώ στις πλουσιότερες είναι κάτω από το 10%.
Εκτός όμως από τον υποσιτισμό υπάρχουν κίνδυνοι και για την υγεία. Το ποσοστό των ασθενειών αναμένεται να αυξηθεί. Στη Σύνοδο για το Κλίμα στο Παρίσι, οι ηγέτες των χωρών συζητούν για τον περιορισμό των εκπομπών CO2 με στόχο να περιοριστεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, που εκτιμάται σε 2 βαθμούς Κελσίου. Η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της επισημαίνει για παράδειγμα πως μια μικρή αύξηση της θερμοκρασίας θα μπορούσε να προκαλέσει την αύξηση του αριθμού των ατόμων, που βρίσκονται αντιμέτωποι με την ελονοσία, έως και 5%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 150 εκ. ανθρώπους.
Όπως και η αύξηση του κόστους των τροφίμων, έτσι και οι ασθένειες θα επηρεάσουν δυσανάλογα τις φτωχότερες πληθυσμιακές ομάδες, οι οποίες καταβάλλουν μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους στην υγειονομική τους περίθαλψη. Σύμφωνα με τα στοιχεία στις φτωχότερες χώρες το ποσοστό ανέρχεται έως και στο 50%, ενώ στις πλουσιότερες το αντίστοιχο ποσοστό βρίσκεται κάτω από το 25%, με την ιδιωτική ασφάλεια και το κράτος πρόνοιας να καλύπτει το υπόλοιπο ποσοστό.
Το National Geographic σημειώνει πως αν ληφθούν άμεσα μέτρα, μερικά από τα αποτελέσματα του απαισιόδοξου σεναρίου θα μπορούσαν να περιοριστούν σημαντικά, ωστόσο η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσει να αποτελεί έναν σημαντικό κίνδυνο για μια έκρηξη φτώχειας. Μάλιστα οι φτωχότερος χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με τον μεγαλύτερο κίνδυνο παρότι είναι οι λιγότερο υπεύθυνοι για τις εκπομπές των ρύπων που υπερθερμαίνουν τον πλανήτη. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζονται οι συνολικές εκπομπές ρύπων ανά χώρα.
Οι φτωχότερες χώρες όχι μόνο έχουν τις μικρότερες εκπομπές ρύπων ανά κάτοικο, αλλά συμβάλλουν και ελάχιστα στις συνολικές εκπομπές σε παγκόσμια κλίμακα. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει το National Geographic, βάσει αυτών των στοιχείων προκύπτει ένα ακόμη πρόβλημα, που απαιτεί λύση. Ενδεικτικά παρουσιάζεται το παράδειγμα της Ινδίας.
Το σχετικά χαμηλό ποσοστό ρύπανσης ανά κάτοικο στην Ινδία είναι εν μέρει αποτέλεσμα της εκτεταμένης φτώχειας στη χώρα. Η μείωση της φτώχειας θα οδηγούσε πιθανότατα και σε μια αύξηση στις εκπομπές ρύπων. Έτσι, σημειώνει το National Geographic, ο πλανήτης και οι χώρες με μεγάλο φτωχό πληθυσμό χρειάζονται δύο πράγματα: Πρώτον, μια περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη και δεύτερον δέσμευση από τις ανεπτυγμένες χώρες για μεγαλύτερες μειώσεις στις εκπομπές ρύπων, ώστε να δίνεται η δυνατότητα για την ανάπτυξη κάποιας άλλης χώρας.
Για αυτό η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της επισημαίνει πως η κλιματική αλλαγή και η μείωση της φτώχειας είναι δύο ζητήματα που δεν μπορούν να διαχωριστούν ή να αντιμετωπιστούν τοπικά. Και τα δύο πρέπει να επιλυθούν σε παγκόσμιο επίπεδο. 
tvxs

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου