Τρίτη 7 Απριλίου 2020

Η πικρή καραμέλα τού «Ολοι Μαζί»


Η πικρή καραμέλα τού «Ολοι Μαζί»

του Γιάννη Σιώτου*
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ στιγμή που ο κορονοϊός πέρασε τα σύνορα της xώρας ξεκίνησε το «Ολοι Μαζί». Το εφεύρημα που επαναλαμβάνεται σε κάθε μεγάλη κρίση και που όταν έρθει η στιγμή της ιστορίας αποδεικνύεται προκάλυμμα προκειμένου οι «λίγοι» να φορτώσουν τον λογαριασμό στην «καμπούρα» των… πολλών. Βλέπουμε τις ισχυρές χώρες να αξιοποιούν την κρίση για να γίνουν ακόμα πιο ισχυρές.
Παρακολουθούμε τις ελίτ, τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, να έχουν ξεκινήσει την αναδιοργάνωση των αγορών, επιβάλλοντας αλλαγές στην αγορά εργασίας και στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις οποίες σε κανονικές συνθήκες θα ήταν αδύνατο να πετύχουν. Γινόμαστε θεατές της γέννησης ενός νέου αδίστακτου, αδυσώπητου και βουλιμικού κόσμου, στον οποίο λέξεις όπως αλληλεγγύη, δικαιοσύνη και ευθύνη αλλοιώνονται, προκειμένου να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του ακραίου οικονομικού και κοινωνικού δαρβινισμού του Φρίντμαν, του Χάγεκ και των άλλων προφητών της θρησκείας των αγορών.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Abiy Ahmed, μιλώντας, στους Financial Times, είπε ότι ακόμη και μια σύντομη διακοπή της φύτευσης ή της συγκομιδής λόγω του κορονοϊού θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον εφοδιασμό της χώρας του με τρόφιμα. Σαν την Αιθιοπία υπάρχουν πολλές χώρες, που συνδυάζουν όλους τους ισχυρούς παράγοντες κινδύνου μετάδοσης του ιού.
Χώρες με έλλειψη καθαρού τρεχούμενου νερού, με υψηλή πυκνότητα πληθυσμού και με δομές οικογενειακής συγκατοίκησης. Χώρες χωρίς τις υποδομές να αντιμετωπίσουν μια πανδημία. Στην Ινδία, στο Πακιστάν και στο Μπανγκλαντές αναλογούν δύο κρεβάτια ΜΕΘ στα 100.000 άτομα (33 στις ΗΠΑ). Στην υποσαχάρια Αφρική η κατάσταση είναι ακόμη πιο φρικτή. Η Ζάμπια έχει 0,6 κρεβάτια ανά 100.000. Η Γκάμπια έχει 0,4 και η Ουγκάντα έχει 0,1. Αποτέλεσμα;
Γενοκτονία, αφού το ποσοστό θνησιμότητας από τον Covid-19, το οποίο στα πλουσιότερα κράτη υπολογίζεται σήμερα μεταξύ 0,25 και 3%, θα μπορούσε να γίνει διψήφιο στις φτωχότερες χώρες. Οι περισσότερες από αυτές, π.χ. Μοζαμβίκη, Αγκόλα, φτωχές και υπερχρεωμένες, για να αντιμετωπίσουν την πανδημία και την ύφεση που έπεται θα αναγκαστούν για μια χούφτα δολάρια να εκχωρήσουν στους «επενδυτές» πολύτιμες πρώτες ύλες, γόνιμη γη και οτιδήποτε άλλο τους έχει απομείνει από τις προηγούμενες επιδρομές. Πραγματικά επώδυνος τρόπος για να αποδεχτούν ότι είναι μόνοι.
ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ σμίξιμο του Covid-19 με το χρέος δεν πρόκειται να γλιτώσουν και οι οικονομικά ασταθείς χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Το συνειδητοποιούμε παρακολουθώντας αυτά που συμβαίνουν το τελευταίο δεκαπενθήμερο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο κυνισμός της Γερμανίας, ο ρεαλισμός της Ολλανδίας και οι γαλατικές πιρουέτες της Γαλλίας απέναντι στους ευάλωτους του Νότου -και όχι μόνο- μοιάζουν με ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ ενός επαγγελματία πιστολέρο και ενός «άκαπνου» αγρότη.
Η σιγουριά του «όχι» της κυρίας Μέρκελ δεν αντιπροσωπεύει πολιτική αναλγησία, όπως θέλουν να την εμφανίζουν οι περισσότεροι, αλλά είναι η δημόσια έκφραση αλαζονείας μιας χώρας που πιστεύει ότι έχει τον κόσμο στα χέρια της. Η υπεροπτική επιμονή στην άρνηση για την έκδοση ευρωομολόγου φανερώνει ότι η πιο ισχυρή ευρωπαϊκή χώρα και εκείνοι που δουλικά την ακολουθούν προεξοφλούν τα όρια των αντιδράσεων των αδύναμων, αυτών δηλαδή που θεωρούν τους εαυτούς τους αδικημένους, εξαπατημένους και θιγόμενους.
Η αδιαλλαξία της κυρίας Μέρκελ και των συμμάχων της υποδηλώνει τη βεβαιότητά τους ότι τελικά οι φωνακλάδες Νότιοι, σαν τα ψωραλέα σκυλιά, θα βολευτούν με ένα κόκαλο πασαλειμμένο με το «λίπος» του συμβιβασμού. Κοντολογίς, με όπλο την ύφεση οι ευάλωτοι θα αναγκαστούν είτε να παραδοθούν είτε να συγκρουστούν και να αποδεχτούν ότι είναι μόνοι.
Η ΛΟΓΙΚΗ τού «εμείς» και οι «άλλοι» διαπνέει και τις πολιτικές εντός συνόρων. Τον λογαριασμό από τη μεγάλη ύφεση που βρίσκεται μπροστά μας έχει γίνει φανερό ότι θα τον πληρώσουμε «Εμείς», αφού οι «Αλλοι» ήδη ξεκίνησαν να στέλνουν την πρώτη παρτίδα των λυπητερών.
Για να αντιληφθεί κανείς το κόστος που καλούνται να επωμιστούν οι εργαζόμενοι δεν έχει παρά να κάνει μία απλή σύγκριση: να συγκρίνει τον αριθμό αυτών που δούλευαν το 2015, στην κορύφωση της κρίσης χρέους, με εκείνων που δουλεύουν σήμερα. Ακόμη και στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης, η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων εξακολουθούσε να εργάζεται. Σήμερα όχι. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Στις ΗΠΑ, οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι, κάτω από τις αυστηρές κατασταλτικές πολιτικές για την αντιμετώπιση του Covid-19, λιγότερο από το 50% του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας μπορεί να μην είναι σε θέση να εργαστεί.
Η ΧΑΜΕΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ είναι η πρώτη δόση, αλλά θα ακολουθήσουν κι άλλες. Πλανώνται όσοι πιστεύουν ότι μόλις τελειώσουν οι καραντίνες, θα ανέβουν οι διακόπτες και η οικονομία θα λειτουργεί όπως πριν. Η περίοδος προσαρμογής θα είναι μακρά και θα προσφέρει άλλοθι στους ισχυρούς να αλλάξουν εργασιακές σχέσεις, να μονιμοποιήσουν τις μειώσεις των μισθών, να συρρικνώσουν τη μικροεπιχειρηματικότητα, να…
Με επιχείρημα ότι μια οικονομία είναι ένα σύνθετο δίκτυο συνδεδεμένων μερών -εργαζόμενοι, επιχειρήσεις, προμηθευτές, καταναλωτές, τράπεζες- και το ότι ο καθένας είναι κάποιου άλλου υπάλληλος, πελάτης, προμηθευτής, δανειστής ή κάτι παρόμοιο, θα παρατείνουν την προσαρμογή για να φέρουν τους όρους και τις συνθήκες εργασίας στα μέτρα τους, να εξαφανίσουν τους μικρότερους και πιο ευάλωτους ανταγωνιστές τους, να αυξήσουν τα μερίδιά τους στην αγορά και να κάνουν όσες διευθετήσεις μπορούν λόγω μεγέθους, όπως για παράδειγμα του χρέους τους.
Αλήθεια, ποιος πιστεύει ότι το τεράστιο παγκόσμιο εταιρικό χρέος των δεκάδων τρισεκατομμυρίων δεν θα διευθετηθεί με άλλοθι το κόστος της κατάρρευσης; Κανείς. Με απλά λόγια, μετά την κρίση οι περισσότεροι από τους αδύναμους, μόνοι και εγκαταλελειμμένοι, θα παρακολουθούν ανίσχυροι και αποδυναμωμένοι το τέλος των ονείρων τους.
ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ αυτούς τους λόγους η καραμέλα τού «Ολοι Μαζί» μπορεί να κρύβει… πίκρες.
*Δημοσιογράφος, συγγραφέας
efsyn

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου