Ο Φιντέλ Κάστρο ήταν επαναστάτης ή κομμουνιστής;

του Νίκου Αρτινού

Στην περίπτωση του Φιντέλ Κάστρο, η επανάσταση πέτυχε. Πέτυχε στην ουσία της, στο βαθύτερο είναι της που αφορά όχι την μόνο την νίκη στον πόλεμο, πριν και κατά την διάρκεια της επανάστασης, αλλά στην επιτυχημένη εγκαθίδρυσή της, μετά απ’ αυτήν. Αυτό έκανε ο Φιντέλ. Έκανε μια επανάσταση, νίκησε και έκανε τον σοσιαλισμό κυβερνών καθεστώς στην Κούβα, λίγα ναυτικά μίλια έξω από τις ΗΠΑ. Αυτό κι αν είναι θράσος! Αυτό κι αν είναι επανάσταση!

Δεν υπάρχει αμφιβολία για την επαναστατική φύση, τόσο της ίδιας της προσωπικότητας του Φιντέλ, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο κυβέρνησε την υπέροχη Κούβα. Και το ζήτημα που γεννάται είναι, αν ο Φιντέλ Κάστρο ήταν επαναστάτης επειδή ήταν κομμουνιστής. Ή μήπως αυτό τελικά δεν είχε καμία απολύτως σημασία. Ο Φιντέλ ήταν κομμουνιστής με έναν δικό του, ιδιαίτερο τρόπο-πέρα από νόρμες, στερεότυπα και τυπικά- ο οποίος δεν επηρέαζε την επαναστατικότητα του χαρακτήρα του, ούτε την επαναστατικότητα της πολιτικής που εφάρμοσε μετά την νικηφόρα επανάσταση στην Κούβα. Για το ζήτημα αυτό δίνει την δική του εκδοχή, ένας άλλος μεγάλος επαναστάτης (διαμέσου της συγγραφικής του δραστηριότητας), ο συνάδερφός μου, κριτικός κινηματογράφου, Βασίλης Ραφαηλίδης, ο οποίος, στο βιβλίο του, Η Μεγάλη Περιπέτεια του Μαρξισμού (Εκδόσεις του 21ου , 1999, σελ. 540) αναφέρει:

Τις επαναστάσεις δεν τις κάνουν οι επαναστάτες, αυτοί μόνο τις διεκπεραιώνουν· τις επαναστάσεις τις κάνουν οι πεινασμένοι και δυστυχείς. Ειδικότερα στην επανάσταση της Κούβας οι κουβανοί κομμουνιστές, εξ’ ορισμού επαναστάτες, όπως όλοι οι κομμουνιστές, όχι μόνο δεν παίρνουν μέρος στην επανάσταση από την αρχή, αλλά στην αρχή, πριν εδραιωθεί η επανάσταση θα χαρακτηρίσουν τον Φιντέλ Κάστρο, ανισόρροπο και τυχοδιώκτη. Ευτυχώς που θα καταλάβουν νωρίς το λάθος τους και θα πιαστούν έγκαιρα από την ουρά του Κάστρο. Που όχι μόνο δεν θα τους ψέξει για την αρχική συμπεριφορά τους, αλλά θα τους δεχτεί με ανοιχτές αγκαλιές. Αν και αργότερα, αφού καταλάβει την εξουσία, θα διαλύσει το παλιό Κομμουνιστικό Κόμμα, για να βάλει στη θέση του ένα καινούργιο, που θα λέγεται και πάλι Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο Κάστρο δεν θα ασχοληθεί ποτέ με τους τύπους. Τον ενδιαφέρουν μόνο οι γνήσιοι επαναστάτες, όλοι οι γνήσιοι επαναστάτες απ’ όπου και αν προέρχονται. Και βέβαια, επαναστάτες δεν υπάρχουν μόνο στα κομμουνιστικά κόμματα, όπου συχνάζουν κυρίως γραφειοκράτες που έχουν κάνει τον κομμουνισμό, επάγγελμα, ίσως γιατί το βρίσκουν πολύ εύκολο. Και είναι πράγματι εύκολο σε καιρούς ειρηνικούς και μη επαναστατικούς.

πηγή: leftview