Στην εποχή της κανονικότητας του καταδότη

Μια εκατοστή μέρες και κάτι είναι αρκετές για να εντυπωθεί σε κοινωνικό επίπεδο, όχι μόνο η αλλαγή διακυβέρνησης αλλά η μεταστροφή στο ύφος της πολιτικής και το ήθος της ζωής που έρχεται…

του Ανδρέα Βάγια

Στην αρχή ήταν ένα «απλό τηλεφώνημα», σε ύφος διαφήμισης - telemarketing… σηκωθείτε τώρα από ντιβάνια - καναπέδες και εύκολα και γρήγορα με μια ανώνυμη καταγγελία, νιώστε τη χαρά του καταδότη ώστε η αστυνομία να μπορέσει να εισβάλλει σε όποιο πανεπιστήμιο κρίνετε ότι δε σας αρέσει αυτό που συμβαίνει. 

Ύστερα, το τεράστιο κοινωνικό ζήτημα του καπνίσματος αντιμετωπίστηκε ξανά με φτηνούς επικοινωνιακούς όρους - κάτι μεταξύ γουέστερν β’ διαλογής και low budget τηλεταινίας με ντεντέκτιβ και επιθεωρητές… κι έναν τριψήφιο αριθμό τον οποίο κάποιος χρησιμοποιεί για να μπορεί κάποιος να καταγγείλει ανώνυμα κι ελεύθερα, τον διπλανό του που καπνίζει. 

Κάποια στιγμή στο μέλλον, όχι ο ιστορικός, αλλά το καθημερινό πολιτικό υποκείμενο που θα μαθαίνει για την υπόθεση όπου ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας εισβάλλουν ένοπλες σε μια κινηματογραφική προβολή λόγω καταγγελίας που βασίστηκε σε ακαταλληλότητα περιεχομένου για ανηλίκους, λογικά θα θεωρήσει ότι αυτό είτε συνέβη στο σκοτεινό παρελθόν ή μάλλον θα είναι επιστημονική φαντασία ακόμα και στο μακρινό μέλλον. 

Όλα αυτά συνοδευόμενα με καταγγελτικές πινελιές, επώνυμες, που εναρμονίζονται στο νέο αξιακό πλαίσιο των καιρών μας, όπου πια ο καταδότης δε φοβάται να κρυφτεί, αλλά υπερασπίζεται με θάρρος και παρρησία το δικαίωμα του στο να δίνει στη δημοσιότητα ονόματα και προσωπικά δεδομένα.

Το κλίμα αλλάζει, ο κοινωνικός αυτοματισμός κερδίζει και σκοτεινές εικόνες που τουλάχιστον η ελληνική κοινωνία θεωρούσε πως είχε βάλει στη θέση τους, επανέρχονται δυναμικά. Δεν θα το λέμε πια ρουφιάνο ή καταδότη αλλά βήμα προόδου, κατάσταση απελευθέρωσης για τις φωνές που καταπιέζονταν και πλέον έχουν βήμα για να «δώσουν», ό,τι το φοβικό μυαλό τους κρίνει ως μη κατάλληλο. 

Η νέα κυβέρνηση, ακολουθώντας ένα κλασικό και εύκολο εξουσιαστικό τρικ, σε θέλει κοινωνό.  Αν τα βάλουμε κάτω, μια δεκαετία έχει περάσει εξάλλου από εκείνο το απαράμιλλης προκλητικότητας κεντρικό προεκλογικό σκλόγκαν της ΝΔ, «με σύμμαχο εσένα». Το οποίο εύκολα μπορούσε να διαβαστεί ανάποδα και κάποιος να πει: «αλήθεια; τολμάς και με λες σύμμαχό σου; το σκέφτηκες καλά;».

Προσπαθώ να φανταστώ τι έλεγαν το πρωί της Δευτέρας οι μαθητές που πήγαν σινεμά για να δουν το Τζόκερ και τελικά είδαν αστυνομικούς. Πόσο εκτίμησαν τόσο την κυριακάτικη συναναστροφή με την εικόνα της κρατικής καταστολής αλλά και τι άποψη θα είχαν για τον ενήλικο στο δωμάτιο που κάλεσε την αστυνομία για αυτούς οι οποίοι παρακολουθούσαν κάτι, «ακατάλληλο».

Μια υπόθεση μπορώ να κάνω, επηρεασμένη από μνήμες και προσδοκίες. Ότι στο σχολείο, όλους αυτούς, τους «όλα, στην κυρία», αυτούς που με χαρά καταδίδουν, τα παιδιά τους λένε ακόμα ρουφιάνους… Κι ως γνωστόν, τους ρουφιάνους και τους καταδότες πολλοί τους χρησιμοποίησαν ιστορικά, αλλά στ’ αλήθεια όταν πλέον δεν ήταν χρήσιμοι, ήταν απλά αχρείαστα βαρίδια.

koutipandoras