Περί ατομικής ευθύνης και άλλων… δαιμονίων

Θέλετε να μιλήσουμε περί ατομικής ευθύνης, κύριοι της κυβέρνησης; Δεν νομίζω ότι θέλετε. Δεν αντέχετε ούτε τον ορισμό.

του Σπύρου Τζόκα*

Την επικαλείστε και τη χρησιμοποιείτε, τεμαχίζοντάς την κατά το δοκούν και επιλεκτικά. Η χρήση της είναι a la carte και προσαρμοσμένη στα εκάστοτε επικοινωνιακά σας παιχνίδια. Τη διαχωρίζετε με έναν τρόπο μαγικό από τη συλλογική ευθύνη.

Εξαντλείτε την ατομική ευθύνη στη χρήση μάσκας, όπως και πριν από ελάχιστους μήνες την εξαντλούσατε στη μη χρήση, όταν οι ανάγκες ήταν διαφορετικές και οι μάσκες περιζήτητες. Και αργότερα, όταν από εικαστικούς επικοινωνιακούς παραδείσους καλούσατε τους απανταχού οικονομικούς χορηγούς να ενισχύσουν την Ελλάδα, προτάσσοντας το χρήμα και όχι τη δημόσια υγεία. Τότε που θυσιάζατε τη δημόσια υγεία για τον τουρισμό. Αποδείξατε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι κριτήριο της κυβέρνησής σας δεν είναι η προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά η εξυπηρέτηση μεγάλων οικονομικών συμφερόντων που συνδέονται με τον τουρισμό.

Παρακολουθείτε κατά γράμμα τις υποδείξεις των συμφερόντων αυτών. Απόδειξη, η επιστολή που έστειλε στις 17 Ιούλη η Πανελλήνια Ενωση Ξενοδόχων προς την κυβέρνηση και της συστήνει οι ανακοινώσεις να περιορίζονται σε συνολικό αριθμό κρουσμάτων και να μην αναλύεται η χωρική κατανομή τους. Κάτι ακριβώς που επανέλαβε και ο κ. Χαρδαλιάς αυτές τις μέρες!!!

Ετσι επιβάλατε σιωπή στα κρατικοδίαιτα πλέον ΜΜΕ και δημιουργήσατε στον συλλογικό συνειρμό την πλασματική εικόνα ότι ο ιός δεν υπάρχει. Και τώρα στα δύσκολα και πάλι αποποιείστε την όποια ευθύνη σάς βαρύνει και διά μαγείας επανέρχεστε στην ατομική ευθύνη. Μετακυλίετε τις πολιτικές σας ευθύνες στους άλλους. Αγνοείτε την προτροπή του παππού Σόλωνα: «Ευθύνας ετέρους διδόναι κι αυτός ύπεχε» (Οταν αξιώνεις να έχουν οι άλλοι ευθύνες, πρέπει και εσύ να αναλαμβάνεις τις δικές σου)... Καλλιεργείτε την εικόνα της σύνεσης, της πυγμής και της αποτελεσματικότητας, μεταθέτοντας ευθύνες, κατασκευάζοντας ενόχους και προβάλλοντας βολικά αφηγήματα. Εκεί, όμως, που τελειώνουν τα επικοινωνιακά τερτίπια αρχίζει η πραγματικότητα. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να την κρύψει. Επιλέγει να εναποθέτει στην ατομική ευθύνη τη διαχείριση της πανδημίας και να στοχοποιεί τη νεολαία, προκειμένου να μην αναλάβει τις δικές της τεράστιες ευθύνες για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Η ατομική ευθύνη, όμως, δεν σταματά εκεί που η κυβέρνηση και οι άλλοι συνοδοιπόροι ορίζουν και φυσικά επιθυμούν. Η ατομική ευθύνη δεν έρχεται σε σύγκρουση με τη συλλογική ή κοινωνική ευθύνη, ούτε με την ευθύνη της πολιτείας και των θεσμών απέναντι στον πολίτη. Δεν αποτελεί μια «μετάθεση» της ευθύνης στον έναν.

Η ατομική ευθύνη αναφέρεται σε πολίτες ζωντανούς και ενεργούς, σε πολίτες που νοιάζονται, παλεύουν και διεκδικούν: ένα ικανό δημόσιο σύστημα Υγείας, που να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες, ουσιαστική βοήθεια στους εργαζομένους που πλήττονται και αντίσταση στον φόβο και την τρομοκρατία που επιχειρούν να επιβάλουν.

Αυτή είναι η ατομική ευθύνη. Και σχετίζεται άμεσα με τη συλλογική ευθύνη. Την αντέχετε;

* Ο  Σπύρος Τζόκας είναι πανεπιστημιακός, συγγραφέας

κουτι πανδωρας