Τετάρτη 10 Μαΐου 2017

Τα χαρακώματα της Ιστορίας είναι γεμάτα λάσπη;



του Σπύρου Κακουριώτη
Ένας ακόμη «πόλεμος για την ιστορία» προετοιμάζεται μεθοδικά... Θύματα δεν θα είναι δυο - τρεις ιστορικοί ή η πολιτική ενός υπουργού Παιδείας. Θύματα θα είναι όλοι, και οι επόμενοι, και οι μεθεπόμενοι, όποιος υπουργός όποιας κυβέρνησης θελήσει να αποσπάσει τη διδασκαλία της Ιστορίας από τον 19ο αιώνα για να την τοποθετήσει στον 21ο...
Ένας ακόμη «πόλεμος για την Ιστορία» προετοιμάζεται μεθοδικά, τις τελευταίες εβδομάδες, μέσα από τις σελίδες του κίτρινου Τύπου, στοχοποιώντας ιστορικούς σαν «γενίτσαρους», με απώτερο στόχο τη ματαίωση, για μία ακόμη φορά, της μεταρρύθμισης των προγραμμάτων σπουδών της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση.
Στον πόλεμο αυτόν, που έχει αναλάβει εργολαβικά και, μέχρι στιγμής, κατ’ αποκλειστικότητα το “Πρώτο Θέμα”, επιστρατεύονται όλα τα όπλα: η λάσπη, το ψεύδος, το μοντάρισμα κειμένων και η «μετα-αλήθεια» των fake news. Αλλά και «ηρωικές» φιγούρες ανησυχούντων μην και η διδασκαλία της Ιστορίας αποκλίνει από τον εθνωφελή χαρακτήρα που της προσέδωσε ο ρομαντισμός του 19ου αιώνα.
Έτσι, από τα πυροβολεία του κίτρινου Τύπου οι ιστορικοί και οι υπόλοιποι επιστήμονες που συμμετείχαν στην επιτροπή που συνέταξε το πόρισμα με τις προτεινόμενες αλλαγές των προγραμμάτων σπουδών (Κωνσταντίνα Ανδριανοπούλου, Πολυµέρης Βόγλης, Κώστας Κασβίκης, Γιώργος Κόκκινος, Χριστίνα Κουλούρη, Άγγελος Παληκίδης, Ζέτα Παπανδρέου, Τριαντάφυλλος Πετρίδης, Παναγιώτης Πυρπυρής, Βασιλική Σακκά) χαρακτηρίζονται συλλήβδην «παραχαράκτες», «αγράμματοι», «τουρκολάγνοι», «ιδεολογικά εθελόδουλοι» και άλλα ηχηρά παρόμοια.
Η μέθοδος για τη δημιουργία του πολεμικού κλίματος είνια γνωστή: ένα μοντάζ αποσπασμάτων, και αποσπασμάτων αποσπασμάτων, που (υποτίθεται ότι) «μιλά από μόνο του» και, κυρίως, (επίσης υποτίθεται ότι) προστατεύει τον «μοντέρ» και την εφημερίδα του από μια ενδεχόμενη προσφυγή των θυμάτων του στη Δικαιοσύνη: όπερ έδει δείξαι!
Έτσι, γράφοντας στους τίτλους πως «ο Πολυμέρης Βόγλης υποστηρίζει τη μετονομασία των Σκοπίων σε Μακεδονία» ή, πολύ περισσότερο, πως «στα σχολικά βιβλία ‘βαφτίζουν’ τα Σκόπια ‘Μακεδονία’», οι... μακεδονομάχοι με τις βαλίτσες πρέπει να είναι αρκετά σίγουροι ότι ο αναγνώστης τους δεν πρόκειται να διαβάσει και πολλές αράδες παρακάτω.
Εκεί απλώς παραθέτουν απόσπασμα από συνέντευξη που έδωσε (πριν αναλάβει αυτή τη θέση) ο πρόεδρος της επιτροπής, αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πολυμέρης Βόγλης, στην οποία εκφράζει τη δυσφορία του για το διπλωματικό αδιέξοδο στο οποίο έχει βρεθεί η χώρα μας στη «διαμάχη για το όνομα», αλλά και τα αντιδραστικά εθνικιστικά αντανακλαστικά που αναζωπυρώνει.
Αλλά πολύ περισσότερο είναι βέβαιοι ότι ο αναγνώστης τους δεν θα ανατρέξει στο αυθεντικό κείμενο της συνέντευξης, όπου ο ιστορικός απλώς συντάσσεται με τη σημερινή «αποδεκτή εθνική γραμμή»: «Υπήρξε η ευκαιρία πριν από αρκετά χρόνια να λυθεί το ζήτημα με το λεγόμενο ‘Πακέτο Πινέιρο’ του 1992 και την ονομασία ‘Νέα Μακεδονία’. Ήταν μια ευκαιρία να εξομαλυνθούν και οι σχέσεις των δυο χωρών». Ήταν μια ευκαιρία που έχασε ο πατέρας του σημερινού αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ακριβώς γιατί υπέκυψε σε εθνικιστικά αντανακλαστικά ανάλογα με αυτά που επιχειρούν σήμερα να εξάψουν οι «εν βρασμώ» του “Πρώτου Θέματος”...
«Θύελλα έχει ξεσπάσει στους κόλπους της επιστημονικής κοινότητας» διαβεβαιώνει η εφημερίδα που πλασάριζε για προσκοπάκια τα τάγματα εφόδου της Χ.Α. Μόνο που οι «εν βρασμώ ιστορικοί» που παρουσιάζουν είναι απλώς και μόνο «εν βρασμώ». Ένας μονάχα εξ αυτών είναι ιστορικός (που δηλώνει μάλιστα πως για την απόδειξη της ύπαρξης του χορού του Ζαλόγγου «υπάρχουν τα επίσημα έγγραφα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών»), ενώ οι υπόλοιποι δεν διαθέτουν ιστορική σκευή άλλη πέραν των γενικών μαθημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής.
Αν στόχος της νέας αυτής επίθεσης λάσπης ήταν μόνο η άσκηση αντιπολίτευσης, θα γεννούσε απλώς θλιβερές σκέψεις για την κατάντια ενός τμήματος του Τύπου. Στόχος όμως πραγματικός, πέραν της ματαίωσης μιας ακόμη προσπάθειας αναμόρφωσης της διδασκαλίας της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση, είναι η διατήρηση της ηγεμονίας στην παραγωγή «δημόσιας Ιστορίας» από εκείνους που μεταλλάσσουν συστηματικά κάθε πατριωτικό αίσθημα σε εθνικιστική έξαψη στοχεύοντας σε ίδια πολιτικά (αλλ’ όχι μόνον) οφέλη.
Είναι αυτοί που διεκδικούν, τελικά, το μονοπώλιο του λόγου περί Ιστορίας στη δημόσια σφαίρα, με όπλο την κρεατομηχανή του κιτρινισμού, πάνω στην οποία «σκόνταψαν» τόσες και τόσες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στον χώρο της εκπαίδευσης. Καθώς θύματα αυτής της κρεατομηχανής υπήρξαν στελέχη όλων των κομμάτων εξουσίας, θα περίμενε κανείς από τους εκπροσώπους τους να μην σπεύδουν να υιοθετήσουν ως βάσιμες ενδείξεις (κάνοντας λόγο για «σοβαρή ανησυχία» και για «απαράδεκτες δηλώσεις») τα όσα διακινεί η «μετα-αλήθεια» του κιτρινισμού.
Αν η πολιτική τάξη (αλλά και η ακαδημαϊκή κοινότητα στο σύνολό της) δεν δημιουργήσει μια «υγειονομική ζώνη» απέναντι σε όσους, κορυβαντιώντες, αξιώνουν να έχουν αποφασιστικό λόγο στο τι και πώς θα διδάσκεται στα σχολεία μας, θύματα δεν θα είναι δυο-τρεις ιστορικοί ή η πολιτική ενός υπουργού Παιδείας. Θύματα θα είναι όλοι, και οι επόμενοι, και οι μεθεπόμενοι, όποιος υπουργός όποιας κυβέρνησης θελήσει να αποσπάσει τη διδασκαλία της Ιστορίας από τον 19ο αιώνα για να την τοποθετήσει στον 21ο...
αυγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου