Ο ιδανικός ένοικος του Προεδρικού Μεγάρου

Ένας άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, που παρακολουθεί από μια θέση ειρωνικής απόστασης τα πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά συμβάντα των καιρών του.

του Νίκου Τσαγκρή

Ένας πολιτικός καιροσκόπος (επαγγελματίας του είδους), θρονιασμένος αυτό το διάστημα σε περίοπτη κυβερνητική καρέκλα, βγήκε την περασμένη Τρίτη (14.1.2020) στην εκπομπή διακεκριμένου επιτηδευματία της ραδιοτηλεοπτικής δημοσιογραφίας και μας ζήτησε «να κάνουμε μια εβδομάδα υπομονή»...

Όχι για να μάθουμε αν θα πάρουμε τα αναδρομικά των συντάξεων, τη 13η σύνταξη και την αύξηση του κατώτατου μισθού. Ούτε για να μάθουμε αν θα καταργήσουν (επιτέλους!) την εισφορά αλληλεγγύης, αν θα επαναφέρουν τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, αν θα συνεχίσουν να κόβουν το ρεύμα σ’ αυτούς που δεν αντέχουν (κανένας δεν αντέχει!) να πληρώνουν τους τερατώδεις πολυλογαριασμούς της ΔΕΗ, αν θα διατηρηθεί το ισχύον καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας - ή θα καταργηθεί (όπως σχεδιάζεται) και θα μας ξεσπιτώσουν, όπως ξεσπιτώνουν τους πρόσφυγες απ’ τις καταλήψεις αλληλεγγύης...

Ο εν λόγω πολιτικός καιροσκόπος (επαγγελματίας του είδους, επαναλαμβάνω) μας ζήτησε μια εβδομάδα υπομονή για να μάθουμε (άκουσον - άκουσον!..) ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας!..

Και ερωτώ: Αλήθεια, υπάρχουν Έλληνες που υπέμεναν... προσμένοντας να μάθουν ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας; Για απλούς Έλληνες πολίτες ομιλώ, κανονικούς ανθρώπους θέλω να πω: «Ελληνίδες κι Έλληνες του χεριού και του πνεύματος», που έλεγε ο αείμνηστος Λεωνίδας Κύρκος. Υπάρχουν; Κι αν υπάρχουν, γιατί υπέμεναν προσμένοντας ένα τέτοιο χαμπέρι, και τι προσδοκούσαν απ’ αυτό - τι μπορεί να προσμένει κανείς από έναν Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, όπως κι αν αυτός ονομάζεται;

*******

Προσωπικά, από καταβολής του πολιτεύματος της προεδρευομένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στη χώρα μας, κάθε φορά που αναλογίζομαι το ιδανικό -σύμφωνα με τις θεσμικές επιταγές- προφίλ για έναν Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σκέφτομαι τον «Άνθρωπο χωρίς ιδιότητες» του Ρόμπερτ Μούζιλ.

Καμιά σχέση, φυσικά, με τον Ούλριχ, τον κεντρικό ήρωα του σπουδαίου μυθιστορήματος (ο οποίος κάθε άλλο παρά ένας «άνθρωπος χωρίς ιδιότητες» είναι - χωρίς δεξιότητες πιθανότερο), ίσως κάποιος συσχετισμός με τον χαρακτήρα που του προσάπτει ο συγγραφέας, αν μπορεί να το διατυπώσει έτσι κανείς: ένας άνθρωπος που «βιώνει» την αέναη (ιστορικά επαναλαμβανόμενη) διαδικασία σύνθεσης του πραγματικού με τον συναισθηματικό κόσμο από μια θέση ειρωνικής απόστασης απέναντι στα συγκεκριμένα πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά συμβάντα των καιρών του...

Ούτε καν. Κατά πάσα πιθανότητα, μπερδεύω τον «άνθρωπο χωρίς ιδιότητες» του Μούζιλ με τον άνθρωπο χωρίς αρμοδιότητες που προσιδιάζει στο ιδανικό προφίλ του Έλληνα Προέδρου της Δημοκρατίας: ένας άνθρωπος χωρίς αρμοδιότητες που, κατά τη διάρκεια της πενταετούς θητείας του, παρακολουθεί την (ιστορικά αέναη) διαδικασία σύνθεσης του πραγματικού με τον συναισθηματικό κόσμο από μια θέση ειρωνικής απόστασης απέναντι στα συγκεκριμένα πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά συμβάντα των καιρών του.

Καλύτερα τώρα; Ή να προσθέσουμε ότι, όποια κι αν είναι τα «συμβάντα» (νόμιμα ή ηθικά, άνομα ή ανήθικα), τα προσυπογράφει κιόλας, τα σφραγίζει, τα μεταβάλλει σε διατάγματα «ζωής» ή «θανάτου» των πολιτών - υποζυγίων της φτωχής μας χώρας...

*******

Μετά από 45 χρόνια λειτουργίας της Προεδρίας της Δημοκρατίας, είναι κοινός τόπος ότι ο θεσμός είναι προφασικός, σχεδιασμένος από το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης προκειμένου να εργαλειοποιείται κατά το δοκούν από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία∙ επικαλύπτοντας (με τον μανδύα μιας κάποιας συνταγματικής νομιμότητας) κάθε ανομία ή σπέκουλα που αυτή σοφίζεται, υπέρ του όποιου συστήματος υπηρετεί.

Σ’ αυτό, ακριβώς, το background εντάσσεται και το εσπευσμένο πρωθυπουργικό διάγγελμα της Τετάρτης (15/1/2020) με αντικείμενο την αναγγελία της κυβερνητικής επιλογής για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Και φαντάζει γελοίο όσο και η άκρατη προεδρολογία που προηγήθηκε - γελοιωδέστερο ακόμα και από αυτό το «κάντε μια εβδομάδα υπομονή» που μόλις ένα 24ωρο πριν είχε αρθρώσει εκείνος ο «πολιτικός καιροσκόπος» που λέγαμε, «ο θρονιασμένος αυτό το διάστημα σε περίοπτη κυβερνητική καρέκλα».

Γελοιωδέστερο και άκρως κοροϊδευτικό και παραπλανητικό για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες, τον θεσμό της Προεδρίας, την ίδια τη Δημοκρατία... Ακριβώς η περίπτωση που η εκτελεστική εξουσία (η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στην περίπτωσή μας) χρησιμοποιεί τον θεσμό της Δημοκρατίας ως αντιπερισπασμό: προκειμένου να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη και να διαχειριστεί «αναίμακτα» τις παταγώδεις αποτυχίες της στο προσφυγικό και τα ελληνοτουρκικά.

Κι εμείς να υπομένουμε προσμένοντας... Να μάθουμε αν θα πάρουμε τα αναδρομικά των συντάξεων, τη 13η σύνταξη και την αύξηση του κατώτατου μισθού. Και να μάθουμε αν θα καταργηθεί (επιτέλους!) η εισφορά αλληλεγγύης, αν θα επαναφέρουν τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, αν, αν, αν...

ΑΥΓΗ