Ο «σωτήρας» της Ελλάδας και οι εκλογές

του Τάσου Παππά

Δεν ξέρω ποιος επικοινωνιακός εγκέφαλος έβγαλε στην κυκλοφορία το σενάριο για πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο. Δεν ξέρω, επίσης, αν ο δράστης έχει λάβει την άδεια του πρωθυπουργού, ωστόσο παρατηρώ ότι η φημολογία διακινείται από δημοσιολόγους η σχέση των οποίων με τη Δεξιά είναι δεδομένη. Μήπως πρόκειται για κλασική περίπτωση αντιπερισπασμού; Πάντως, είναι έξυπνη ιδέα αν την προσεγγίσουμε με στενά κομματικά κριτήρια. Αλλωστε και πριν από την επέλαση του κορονοϊού, στελέχη της Νέας Δημοκρατίας εισηγούνταν στον προϊστάμενό τους να πάει σε διπλές εκλογές για να εξουδετερώσει το σύστημα της καταραμένης απλής αναλογικής.

Πράγματι, δεν θα μπορούσε ο κ. Μητσοτάκης να βρει καλύτερη συγκυρία. Οι δημοσκοπήσεις τον αποθεώνουν, οι πολίτες εκόντες-άκοντες συμφωνούν με τα μέτρα που έχει πάρει, τα φιλικά του μέσα ενημέρωσης, που είναι και τα περισσότερα, τον εμφανίζουν περίπου ως σωτήρα της Ελλάδας, αποσιωπούν τα χοντρά λάθη των υπουργών, κρύβουν τις κραυγαλέες αδυναμίες του συστήματος, εξωραΐζουν τις προκλητικές ενέργειες προβεβλημένων παραγόντων της παράταξης, χλευάζουν τις προτάσεις και την κριτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης και οι πιο κολλητοί δημοσιολόγοι, που συναγωνίζονται ποιος θα εκφωνήσει την πιο λαμπρή ατάκα για τον επικεφαλής της επιτελικής κυβέρνησης, αναρωτιούνται δήθεν αθώα: «Τι θα γινόμασταν αν στην κυβέρνηση ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ;». Αφήνοντας όμως έξω από το γεμάτο γλειψίματα αφήγημά τους το άλλο αυτονόητο ερώτημα: «Τι είδους αντιπολίτευση θα έκανε η Νέα Δημοκρατία αν η πανδημία έσκαγε πριν από τον Ιούλιο του 2019;».

Τέτοιου τύπου απορίες είναι ανίερες και δεν επιτρέπονται γιατί καραδοκεί ο κίνδυνος να θυμηθούν οι πανικοβλημένοι από τον κορονοϊό πολίτες το πρόσφατο παρελθόν της Δεξιάς. Για την τραγωδία στο Μάτι έκαναν μεγαλοπρεπή κωλοτούμπα ως προς τις αιτίες και προσέλαβαν αυτούς που ήταν σε υπεύθυνα πόστα εκείνην την περίοδο.

Για τη θεαματική εναέρια στροφή στο μονόζυγο του Μακεδονικού υποκλίνονται ακόμη και οι αθλητές της ενόργανης γυμναστικής, θαυμάζοντας την ευλυγισία των σωμάτων και την ελαστικότητα των συνειδήσεων των πρωταγωνιστών. Τη θεωρία ότι θα παραλάβουν άδεια ταμεία και ρημαγμένη χώρα, την έχει γελοιοποιήσει το μαξιλάρι των 35 δισ. ευρώ.

Τον Αύγουστο του 2018 μας έλεγαν πως είναι χυδαία προπαγάνδα ότι βγήκαμε από τα μνημόνια και η αλήθεια είναι ότι μπήκαμε σε τέταρτο μνημόνιο. Τώρα πώς γίνεται να είμαστε σε μνημόνιο και να εντασσόμαστε κανονικά στα προγράμματα βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τους όρους που προβλέπονται για χώρες που δεν είναι σε μνημόνιο, είναι μια ασήμαντη λεπτομέρεια.

Ανεξάρτητα πάντως απ’ όλα αυτά, η πρόταση για διπλές εκλογές το φθινόπωρο είναι ελκυστική, υπό την προϋπόθεση ότι μέχρι τότε δεν θα έχει χαθεί ο έλεγχος στην οικονομία και στο εργασιακό μέτωπο. Επειδή όμως είμαστε σε πόλεμο, προσπαθώ να καταλάβω με ποιον γνωστό ηγέτη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επιδιώκει το επικοινωνιακό επιτελείο της κυβέρνησης να παρομοιάσει τον πρωθυπουργό. Με τον Ρόμελ; Οχι. Ηταν ιδιοφυής, αλλά ηττήθηκε στο Ελ Αλαμέιν και λίγο πριν από τη συντριβή των ναζί υποχρεώθηκε από τον Χίτλερ να αυτοκτονήσει.

Με αυτόν που νίκησε τον Ρόμελ, τον Μοντγκόμερι; Χλομό. Πολύ μιλιταριστικό προφίλ. Αν αποκλειστούν για διάφορους λόγους ο Πάτον, ο Μακ Αρθουρ, ο Αϊζενχάουερ, ο Ρούζβελτ (πολύ αριστερός αυτός για τα γούστα του κ. Μητσοτάκη), τότε ποιος μένει; Μα φυσικά ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Συντηρητικός μέχρι τα μπούνια, έχει μείνει στην Ιστορία με το προσωνύμιο «ο πατέρας της νίκης» και βεβαίως βοήθησε τα μέγιστα την τάξη που εκπροσωπεί ο κ. Μητσοτάκης να συντρίψει την κομμουνιστική «ανταρσία» στην Ελλάδα. Προσφέρεται λοιπόν.

Γι’ αυτό οι λογογράφοι του πρωθυπουργού ξεπατικώνουν φράσεις του Τσόρτσιλ και τις βάζουν στο στόμα του. Φαντάζομαι ότι θα γνωρίζουν πως ο «πατέρας της νίκης», παρά τις προβλέψεις, έχασε τις εκλογές το 1945. Μερικές φορές οι λαοί παίρνουν περίεργες αποφάσεις.

Ανάγωγα

Μπορεί ο ένας εκ των δύο προέδρων του SPD, Μπόργιανς, να τάσσεται υπέρ του ευρωομολόγου, ωστόσο δύο κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης του μεγάλου Συνασπισμού, σοσιαλδημοκράτες αμφότεροι, ο Σολτς των Οικονομικών και ο Μάας των Εξωτερικών, σε άρθρο τους λένε άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Σοβαρό κόμμα! Η γερμανική σοσιαλδημοκρατία στα…καλύτερά της.

efsyn

Την έλεγαν Χελίν Μπολέκ…

του Γιάννη Μπαλάφα

Την έλεγαν Χελίν Μπολέκ, ήταν 28 ετών και της άρεσε να τραγουδά με το συγκρότημά της GrupYorum. Μάθαμε την ύπαρξή της με τραγικό τρόπο. Πέθανε μετά από απεργία πείνας -288 ημερών- διεκδικώντας το δικαίωμα να τραγουδά, κάτι που απαγόρευσε ο «σουλτάνος» Ερντογάν, γιατί ήταν λέει αριστερό συγκρότημα...

Προσωπικά δεν είδα την είδηση στα δελτία των 8 (ζητώ συγγνώμη αν σε κάποιο κανάλι υπήρξε αναφορά, αλλά δεν υπέπεσε στη δική μου αντίληψη)… Φαίνεται ότι δεν περίσσευε χρόνος από το λιβάνισμα στην κυβέρνηση, από την παραλυτική εκστρατεία τρόμου, από τις αναφορές στην αρρενωπή γοητεία του υφυπουργού Χαρδαλιά...

Με άγγιξε βαθιά αυτή η θυσία για ένα αυτονόητο δικαίωμα. Μου θύμισε την ανάλογη θυσία του Μπόμπι Σαντς και άλλων 9 απεργών πείνας το 1981. Ήταν φυλακισμένοι ως μέλη του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού στην περίοδο του αγώνα ενάντια στη βρετανική κατοχή της Βόρειας Ιρλανδίας. Εναντιώθηκαν στην αφαίρεση της ιδιότητάς τους ως πολιτικών κρατουμένων.

Κατά τη διάρκεια της απεργίας ο Μπόμπι Σαντς εκλέχθηκε βουλευτής στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, αλλά ούτε αυτό συγκίνησε την κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας. Η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ τότε είπε ότι «Ο κύριος Σαντς ήταν ένας καταδικασμένος εγκληματίας. Ο ίδιος επέλεξε να χάσει τη ζωή του. Ήταν μια επιλογή που η οργάνωσή του δεν άφησε σε πολλά από τα θύματά της».

Σαφώς και δεν είναι ίδιες περιπτώσεις ο Ερντογάν και η Θάτσερ. Σαφώς όμως και οι δύο δεν ήταν ανεκτικοί σε οτιδήποτε αμφισβητούσε το imperium. Οι φωνές αντίστασης, τα τραγούδια αμφισβήτησης, οι αγώνες της κοινωνίας, προκαλούν «αλλεργία» σε (εκλεγμένους, μην το ξεχνάμε...) αυταρχικούς ηγέτες.

Ζούμε σε μια εποχή που ο αυταρχισμός περισσεύει και τα δικαιώματα περιορίζονται. Ηγέτες τύπου Πούτιν, Μπολσονάρου, Τραμπ, Τζόνσον κ.λπ. (πάντα με τη βοήθεια «πρόθυμων» ΜΜΕ) εκλέγονται και εφαρμόζουν αυταρχικές πολιτικές. Εξοντώνονται οι αντίπαλοι, οι κοινωνίες «μπολιάζονται» με μίσος και καλλιεργείται συστηματικά ένα είδος «κοινωνικού αυτοματισμού» απέναντι σε κάθε τι που μας βγάζει έξω από την comfort zone (την καθημερινή ρουτίνα μας). Κατά καιρούς εχθροί αναγορεύτηκαν οι μετανάστες, όσοι δεν ανήκουν στην τοπικά κυρίαρχη θρησκεία, οι Ρομά, οι αριστεροί, οι «ανεύθυνοι πολίτες», οι αλληλέγγυοι, οι «τεμπέληδες του δημόσιου τομέα», οι κάτοικοι των Εξαρχείων, οι δημοσιογράφοι γενικώς κ.λπ.

Αποδεκτοί είναι μόνο οι λευκοί χριστιανοί που είναι στρέιτ, οικογενειάρχες, ψηφίζουν «αποδεκτά» κόμματα, κάθε βράδυ ενημερώνονται από τα δελτία των 8 και δεν διαμαρτύρονται...

Πολίτες λοιπόν σαν τη Χελίν Μπολέκ ή τον Μπόμπι Σαντς δεν είναι ανεκτοί από τους «ηγέτες». Θέλουν λέει, να τραγουδούν τραγούδια που δεν έχουν εγκριθεί, είναι ανυπάκουοι. Ας «ψοφήσουν»...

ΥΓ. Όλοι αυτοί που έκαναν δηλώσεις για την απώλεια του Μανώλη Γλέζου, ας συλλογιστούν με ποια πλευρά θα ήταν ο αιώνιος έφηβος...

efsyn

Καπιταλιστές χαμηλών προσδοκιών

του Σχολιαστικού
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο πρόεδρος του ΣΕΒ έχει μια εταιρεία κούριερ.
Η εταιρεία αυτή καταγγέλθηκε από τον Σύλλογο Εκδοτών Βιβλίου, γιατί εν μέσω κορωνοκρίσης αύξησε τα τιμολόγιά της κατά 20%.
Είπε ότι αναγκάστηκε γιατί αυξήθηκε το κόστος, αλλά φυσικά κανείς δεν την πιστεύει. Το έκανε απλώς γιατί οι πωλήσεις βιβλίων.. έχουν σταματήσει και οι εκδότες εξαρτώνται πολύ περισσότερο από τις ταχυμεταφορές.
Άρα, θα πρέπει να το πληρώσουν. Όπως το είπε ο Άδωνις. Όταν ανεβαίνει η ζήτηση, είναι λογικό να έχεις κερδοσκοπία.
Όπως συνέβαινε με το λάδι στην Κατοχή.
Στο τέλος αναγκάστηκε να κάνει πίσω. Γιατί το ξεφώνισμα που έπεσε για την απροκάλυπτη κερδοσκοπία απείλησε την εταιρεία και τον ίδιο με περισσότερη ζημιά σε σχέση με τα οφέλη.
Το αξιοσημείωτο από όλη αυτή την υπόθεση είναι ότι σε αυτόν τον επιχειρηματία έχει αναθέσει ο ελληνικός καπιταλισμός την εκπροσώπηση των συμφερόντων του.
Είναι αυτός που επί ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ότι χρειάζεται περικοπή συντάξεων για να εξασφαλιστεί η ρευστότητα στις επιχειρήσεις.
Και ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού θα τινάξει στον αέρα την οικονομία και θα μας γυρίσει πίσω στα Μνημόνια.
Οπότε καταλαβαίνουμε πάνω-κάτω ποια είναι τα συμφέροντα του ελληνικού καπιταλισμού: χαμηλό μισθολογικό και ασφαλιστικό κόστος, ανακυκλώσιμοι εργαζόμενοι και κερδοσκοπία. Και κάτι ακόμα, που θα το πούμε λίγο πιο κάτω.
Τώρα που η κρίση έχει ξεγυμνώσει τα προσχήματα, οι ανάγκες του ελληνικού καπιταλισμού φαίνονται ακόμα πιο καθαρά. Ενώ πριν τις διαβάζαμε μέσα από τις προεκλογικές εξαγγελίες Μητσοτάκη.

• Χαμηλό εργατικό κόστος: Θυμηθείτε τους ξενοδόχους που έλεγαν: Κυριάκο, κράτα μακριά μας την Επιθεώρηση Εργασίας.
• Χαμηλό ασφαλιστικό κόστος: Θυμηθείτε τις συναντήσεις του Μητσοτάκη με υποτιθέμενους «κούριερ»: Κυριάκο, φρόντισε να δίνει λιγότερα για την ασφάλισή μας το αφεντικό, για να παίρνουμε περισσότερα στο χέρι.
• Ανακυκλώσιμοι εργαζόμενοι: Θυμηθείτε ότι το πρώτο πράγμα που έκαναν, πριν ορκιστούν καν, ήταν να ξηλώσουν κάτι διατάξεις που εμπόδιζαν τις απολύσεις και κατοχύρωναν κάπως τους εργολαβικούς.

Αλλά και τις τωρινές ρυθμίσεις που λένε ότι οι εταιρείες που θα πάρουν ενίσχυση οφείλουν να διατηρήσουν «τον ίδιο αριθμό εργαζόμενων» αλλά όχι «τους ίδιους εργαζόμενους».
Αυτά είναι τα οράματα του ελληνικού καπιταλισμού. Και υποτίθεται ότι αν του κάνουμε όλα αυτά τα χατίρια, θα πάρει την ελληνική οικονομία και θα την απογειώσει. Καλά, σοβαρά τώρα;
Υπάρχει και κάτι ακόμα: ο κρατικοδίαιτος καπιταλισμός.
Ο καπιταλισμός της ιδιωτικής Υγείας και της ιδιωτικής κατάρτισης. Που κάνει στο κράτος ό,τι πήγε να κάνει ο πρόεδρος των καπιταλιστών στους εκδότες.
Μόνο που το κράτος δεν τσινάει, γιατί βρίσκεται σε σωστά χέρια.
Αυτοί κι αν θα... απογειώσουν την ελληνική οικονομία.
Γιατί χρειάζεται να τα φρεσκάρουμε όλα αυτά; Γιατί μόλις βγούμε από την πανδημία, θα διαπιστώσουμε ότι στην παραγωγική βάση της οικονομίας έχει πέσει βόμβα.
Και το τεράστιο ερώτημα είναι αν την παραγωγική βάση θα την αποκαταστήσουμε όπως ήταν, χειρότερη ή καλύτερη. Διότι όλα αυτά τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.
Για παράδειγμα, είναι σίγουρο ότι οι οραματιστές του εθνικού μας καπιταλισμού θα ζητήσουν άτοκο χρήμα με κρατικές εγγυήσεις για να βγάλουν τα σπασμένα τους.
Περιμένετε να δείτε τι έχει να γίνει, από τα ιδιωτικά αεροδρόμια μέχρι τις εταιρείες καυσίμων.
Και φυσικά θα ζητήσουν να μειωθεί ακόμα περισσότερο το εργασιακό και το ασφαλιστικό κόστος.
Και επειδή το χρήμα θα πάει «για την ανασυγκρότηση της οικονομίας», δηλαδή για να βγάλουν τα σπασμένα οι ξενοδόχοι, οι εταιρείες κούριερ και οι εργολαβικές εταιρείες που νοικιάζουν εργαζόμενους, ίσως θα χρειαστούν και κάποιες περικοπές στο συνταξιοδοτικό.
Απέναντι σε όλα αυτά, χρειάζεται, μάλλον, ένα εναλλακτικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Που να είναι σοβαρό και συνεκτικό.

• Εν πρώτοις δεν χρειαζόμαστε τους «βιομήχανους». Οι εταιρείες κούριερ μπορεί κάλλιστα να είναι συνεταιριστικές.
• Και όποιος θέλει στήριξη, να την πάρει, αλλά θα μπει το κράτος συνεταίρος και στα κέρδη μέχρι να βγάλει τα λεφτά του.
• Δεύτερον, χρειαζόμαστε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιριστικές ή μη, που να αναπτύσσονται σε παραδοσιακούς και σε καινούργιους τομείς. Και επομένως χρειαζόμαστε δημόσιες επενδύσεις.
• Από αυτές που έχουν πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, όχι από τις άλλες που τις τσεπώνουν οι μάγκες.
• Τρίτον, χρειαζόμαστε κοινωνικό κράτος. Γιατί όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στη δημόσια Υγεία.
• Τέταρτον, χρειαζόμαστε αξιοπρεπείς μισθούς. Για να κινείται η αγορά και για να ζουν οι άνθρωποι αξιοπρεπώς.
• Αλλά, το κυριότερο, χρειαζόμαστε πολιτικά και κοινωνικά μέσα για να πιέσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Γιατί μόνο με λόγια δεν γίνεται.

Αυτά. Θα επανέλθουμε.
ΑΥΓΗ

Κι ας κουρεύονται...

Εν μέσω των ακραίων καταστάσεων που προκαλεί η πανδημία, ο Υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, συναγωνίστηκε την μιντιακή υπερβολή των τελευταίων μηνών, κατασκευάζοντας ο ίδιος μια ακόμη σουρεαλιστική στιγμή της κυβέρνησης ΝΔ.

Σε τόνο απολύτως πανηγυρικό, ο Υπουργός Ενέργειας περιέγραψε τον τρόπο που η ΔΕΗ εξασφάλισε μια γενναία δωρεά 5 εκατ. ευρώ προς το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Όπως μας ενημέρωσε, εντελώς φυσικά, η ΔΕΗ χρέωσε με 0,85 τους λογαριασμούς ρεύματος όλων των καταναλωτών της - προφανώς δεν έκρινε σκόπιμο να τους ρωτήσει - και συγκέντρωσε τη «γενναία δωρεά», εισπράττοντας μάλιστα τα εύσημα, του αρμόδιου Υπουργού, που θεώρησε σκόπιμο να «ευλογήσει τα γένια του» για αυτή την εξαιρετική σύλληψη.

Αρκετοί είναι οι πολίτες που παρακολούθησαν το ρεπορτάζ και διερωτήθηκαν αν έχει γίνει κάποιο λάθος με τις δηλώσεις, αν κάτι άλλο ήθελε να πει ή, τέλος πάντων, αν σοβαρολογούσε ο Κ. Χατζηδάκης. Όμως το πολύ απλοϊκό ερώτημα για τους «μάγους της επικοινωνίας» που απαρτίζουν την κυβέρνηση, είναι για ποιο λόγο το κόμμα που κατέχει την εκτελεστική εξουσία της χώρας και επαρκή οικονομικά μέσα, δεν φροντίζει να εξασφαλίζει στο ΕΣΥ τους αναγκαίους πόρους, τα απαραίτητα μέσα και προσωπικό ώστε να ανταπεξέλθει στη φονική επιδημία και, αντιθέτως, προτρέπει σε δωρεές;

Είναι μάταιο να επαναληφθεί πόσα εκατομμύρια ευρώ χάρισε μόνο την τελευταία εβδομάδα η κυβέρνηση με πρόσχημα την πανδημία ενώ ο υπουργός ενέργειας επαίρεται για την «δωρεά» που έκανε βάζοντας το χέρι στις τσέπες 6,5 εκατομμυρίων καταναλωτών της ΔΕΗ. Όμως, παρά την υστερία των ΜΜΕ να αποδείξουν τις «φοβερές επιδόσεις» της κυβέρνησης και να αποσιωπήσουν κενά και ολιγωρίες, η συζήτηση αναπόφευκτα οδηγείται στην οικονομία, που η ΝΔ ήδη είχε καταφέρει να συρρικνώσει πριν τον κοροναϊό.

Τη Δευτέρα ο Αλέξης Τσίπρας και οι τομεάρχες του παρουσίασαν σε μια εκτενή συνέντευξη τύπου τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την έξοδο από την τεράστια οικονομική κρίση. Στο ερώτημα, ποιο κανάλι μετέδωσε τη συνέντευξη τύπου του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης εν μέσω της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης μετά τη χρεοκοπία της χώρας, η απάντηση είναι κανένα.

Ίσως να συγκέντρωσε περισσότερο χρόνο προβολής το... κούρεμα του κυβερνητικού εκπροσώπου στον κήπο του σπιτιού του, με δανεική μηχανή. Όταν «κουρεύεται» όμως το εισόδημα των πολιτών, οι ειδήσεις δεν είναι καθόλου χαριτωμένες...

tvxs

Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν και ευθύνες

του Πέτρου Κατσάκου

Την ημέρα που τα ΜΜΕ μετρούσαν τους πολίτες που περπατούσαν στην παραλία της Θεσσαλονίκης, σε απόσταση λίγων μόλις χιλιομέτρων και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ένας 52χρονος εργάτης άφηνε την τελευταία του πνοή χτυπημένος από τον κορωνοϊό στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου.

Όπως αποκάλυψε η εφημερίδα “Πριν”, ο άνδρας είχε αναφέρει ότι είχε κολλήσει τη νόσο από συνάδελφό του κατά τη διάρκεια της εργασία τους σε εργοστάσιο στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, ο άτυχος εργάτης κόλλησε πιθανόν τον ιό από συνάδελφό του, οδηγό στο λεωφορείο που μετέφερε συνολικά 11 άτομα στο εργοστάσιο. «Τα κρούσματα έγιναν γνωστά τη στιγμή που εμφάνισαν συμπτώματα πυρετού. Πρώτα ο οδηγός και στη συνέχεια ο 52χρονος παρουσιάστηκαν στο νοσοκομείο. Εκεί κάνοντας τα τεστ βγήκαν θετικοί στο ιό. Ο ένας νοσηλεύεται στο ΑΧΕΠΑ και ο άλλος νοσηλευόταν στο Παπαγεωργίου και κατέληξε» πρόσθεσε, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρχουν και άλλα κρούσματα σε εργαζόμενους της εταιρείας.

Παρά τον εντοπισμό των κρουσμάτων, το εργοστάσιο δεν έκλεισε ούτε μετά την ανακοίνωση του θανάτου και συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία, με τους εργαζόμενους να καταγγέλλουν πως ούτε απολύμανση έγινε στους χώρους εργασίας και το “μολυσμένο” λεωφορείο της επιχείρησης εξακολουθεί να μεταφέρει καθημερινά τους εργάτες.

Αλήθεια, τι έχουν να πουν για όλα αυτά η κυβέρνηση, ο ΕΟΔΥ και ο πολύς κύριος Χαρδαλιάς; Τόσο χαμηλό είναι το κόστος της ανθρώπινης ζωής όταν βάζει σε κίνδυνο τα κέρδη των επιχειρηματιών; Τόσο ελαστικά είναι τα μέτρα προστασίας των εργαζόμενων όταν πάνε κόντρα στα συμφέροντα των εργοδοτών;

Αλήθεια, θα βρεθεί κάποιο δελτίο ειδήσεων να κουνήσει το δάχτυλο στην ιδιοκτησία του συγκεκριμένου εργοστασίου ή αρκούνται στο να εξαντλούν την κριτική τους στους περιπατητές της Θεσσαλονίκης και στους συνταξιούχους που πάνε και συνωστίζονται στα ΑΤΜ και στα γκισέ των τραπεζών;

Αλήθεια, θα βρεθεί κάποιος υπεύθυνος να εξηγεί τα πώς και τα γιατί που κρύβονται πίσω από τον θάνατο του κάθε πολίτη ή θα παραμένουμε παθητικά εγκλωβισμένοι σε μια ψυχρή απαρίθμηση, ουδέτερη από τυχόν ευθύνες για λάθη και παραλείψεις;

Και, τέλος, επιτρέπεται η κριτική και η αναζήτηση ευθυνών όταν η υγεία και η ασφάλεια των εργαζόμενων γίνεται θυσία στον βωμό του κέρδους ή κινδυνεύουμε να κατηγορηθούμε ότι διχάζουμε την κοινωνία;

αυγη

Οι bartenders του κόσμου

Το κλισέ ότι ο τουρισμός είναι «η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας», έχει την βαρύτητα που έχει κάθε δημοσιογραφικό κλισέ. Πιο ελαφρύ και από φελλό. Αλλά έχει ιδιαίτερη… βαρύτητα για τους ωφελουμένους. Από τους μεγαλοξενοδόχους του ΣΕΠΕ μέχρι τους αιρμπιενμπήδες.

της @ai_Katerina

Οι μόνες επενδύσεις που γίνονται μαζικά στην Ελλάδα, για να αποσβέσουν γρήγορα το κεφάλαιο τους αφορούν στον τουρισμό. Μια εργασιακή και περιβαντολλογική ζούγκλα που ουδείς ενδιαφέρεται σοβαρά να ρυθμίσει. Το χρυσό δισκοπότηρο της  «μεταρρύθμισης» συνοψίζεται στις λέξεις: κτίζε στην άμμο και όποιος αντέξει. Τα λεφτά μας θα τα βγάλουμε γρήγορα και όταν θα σας τελειώσουμε θα πάμε για άλλα… 

Αλλά, δεν είναι το «συγκριτικό πλεονέκτημα» της χώρας μας οι… ομορφιές και τα… κάλλη της. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας, είναι το υψηλών τυπικών προσόντων ανθρώπινο δυναμικό της. 

Κι είναι αυτό για το οποίο τόσο λοιδορήθηκε η κουλτούρα της μέσης ελληνικής οικογένειας. Το να πληρώσει τα πάντα, όσα μπορεί και όσα δεν μπορεί, προκειμένου το παιδί της να μπει στο Πανεπιστήμιο. Είναι τα «γράμματα». 

Αμφιβάλλω αν υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να δίνει τέτοια έμφαση, τόση μιντιακη προσοχή στις «εισαγωγικές» για το Πανεπιστήμιο. Και όχι δεν είναι η «κοινωνική καταξίωση», δεν είναι τα χρήματα που θα κερδίσει στο… μέλλον ο απόφοιτος Πανεπιστημίου. Αυτά εκστομίζονταν τον περασμένο αιώνα. Σήμερα ο απόφοιτος Πανεπιστημίου, ο μεταπτυχιακός, ο διδακτορικός,  βγάζει τα υποπολλαπλάσια από έναν τεχνίτη, από μια κομμώτρια, από ένα γκαρσόνι, από ένα bartender, από μια influencer που προμοτάρει ένα κραγιόν και έναν PRιτζη που κάνει τις δημόσιες σχέσεις ενός φαγάδικου. Δεν είναι το χρήμα, είναι αυτό καθ’ αυτό το Πανεπιστήμιο. 

Είναι η γνώση και όχι η δεξιότητα, είναι η βασική έρευνα, είναι το πρωτότυπο και όχι το φασόν. 

Στην Ελλάδα, αν κάτι πανάκριβο εξάγουμε τζάμπα είναι οι μεταπτυχιακοί μας. Αυτοί που θα καταφύγουν στο εξωτερικό να κάνουν διδακτορικό-βασική έρευνα- αυτούς που «αγοράζουν» οι χώρες που γνωρίζουν και προγραμματίζουν το μέλλον τους. Γιατί βέβαια δεν μπορείς να ζητάς από ένα διδακτορικό να χρηματοδοτήσει την έρευνα του. Γιατί δεν μπορείς να ζητάς απο ένα διδακτορικό να βρει εκείνος τα προς το ζην. Γιατί δεν μπορείς να χαρίζεις σε άλλες χώρες τους φόρους των πολιτών που δαπανήθηκαν για τις σπουδές ενός πτυχιακού ή μεταπτυχιακού.

Η βασική έρευνα στην Ελλάδα είναι ο μεγάλος ασθενής. Είναι ένα πεδίο το οποίο καμία χώρα δεν μπορεί να αγνοήσει αν θέλει να ανοίξει νέα μονοπάτια. Νέα γνώση. 

Είναι η  βασική έρευνα εκείνη που πάντα θα δίνει τις απαντήσεις στα αναρίθμητα ερωτήματα του  ανθρώπινου νου, αυτή που θα αποκαλύπτει τα μυστικά της φύσης, αυτή που θα καθορίζει τα  όρια των τεχνολογικών εφαρμογών, αυτή που θα μελετά εξαντλητικά  τις φυσικές, χημικές, μηχανικές, ηλεκτρονικές, λογισμικές  διαδικασίες σε υλικά και διατάξεις με τεχνολογικές εφαρμογές, αυτή που ανοίγει νέους ορίζοντες στη βελτίωση τους, αυτή που θα θεμελιώνει την παραγωγή νέων. 

Αν περιοριστούμε στα φτηνά χέρια, στην ανταγωνιστικότητα του φτηνού εργατικού δυναμικού, το παιχνίδι έχει ήδη τελειώσει. Αν «αναγαλλιάζουμε» και παραμυθολογούμε για τα «παιδιά» που…  δημιουργούν τεχνολογικούς κολοσσούς στο γκαράζ του πατρικού τους, καλύτερα να διαβάζουμε Άρλεκιν. 
Ας μετατρέψουμε αυτό που οι «μεταρρυθμιστές» θεωρούν μειονέκτημα σε πλεονέκτημα. Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο. Χρήματα, χρήματα, χρήματα, για βασική έρευνα. Γνώση, γνώση, γνώση αντί για ανόητες δεξιότητες που σήμερα ξεπερνιούνται, γίνονται παρωχημένες, απαξιώνονται  μέσα σε ελάχιστα πλέον χρόνια. 

Η επένδυση στη βασική έρευνα είναι αυτή που θα σου φέρει το χρήμα της εφαρμοσμένης και της τεχνολογίας . Οι μελέτες στην περιοχή της θεωρίας του κβαντικού υπολογισμού είναι  κλασικές  περιπτώσεις βασικής έρευνας, που σημερα αξιοποιούνται στους κβαντικούς υπολογιστές. 

Τα όνειρο, η προοπτική να γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης ή επί το… χιπστερότερο οι bartenders του κόσμου, είναι η απόλυτη υποβάθμιση. Και δεν μας αξίζει. 

κουτι πανδωρας

Σύριζα εκτός νόμου!

του Νίκου Μωραίτη

Εν μέσω πανδημίας, εν μέσω καραντίνας, χθες στη χώρα μας συνέβη ένα γεγονός που μπορεί κάλλιστα να καταγραφεί στο βιβλίο Γκίνες: Η πρώτη διακαναλική συνέντευξη πρώην πρωθυπουργού και στελεχών πρώτης γραμμής του κόμματός του χωρίς κανάλια!

Και μάλιστα για μείζον ζήτημα: Το οικονομικό πρόγραμμα σωτηρίας που προτείνει η αξιωματική αντιπολίτευση για την επόμενη μέρα του κορωνοϊού, προκειμένου η χώρα να αποφύγει την κατάρρευση.

Ο τρόπος με τον οποίον τα κανάλια «σνόμπαραν» την παρουσίαση του προγράμματος «Μένουμε Όρθιοι», τον ΣΥΡΙΖΑ, τα στελέχη και εντέλει τον ίδιο τον Τσίπρα, είναι μοναδικός στα χρονικά. Και αποκαλύπτει, ξεκάθαρα πλέον, δύο πράγματα:

Πρώτον, τα κανάλια δεν ενδιαφέρονται πια ούτε για μία ελάχιστη επίφαση πλουραλισμού. Οι καναλάρχες έχουν τόσα deal με το κόμμα που κυβερνά, πήραν και άλλα 11 εκατ. για τον κορωνοϊό, τους χάρισαν και άλλα 21 εκατ. που ήταν να δώσουν φέτος για την άδεια λειτουργίας τους, ώστε έχουν τον Τσίπρα, την αξιωματική αντιπολίτευση, τους θεσμούς και τη δημοκρατία γραμμένα εκεί που δεν πιάνει μελάνι.

Δεύτερον, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας προσωπικά θα πρέπει να καταλάβουν ότι έτσι όπως το πάνε με τα κανάλια, δε βγάζει πουθενά. Θα χαίρονται άμα τους παίξει τρίτο θέμα ο τάδε καναλάρχης, θα νευριάζουν όταν μετά δε θα τους παίξει καθόλου. Θα νομίζουν ότι «κάτι αλλάζει στα ΜΜΕ» όταν τους ρίξει ένα κόκαλο ο δείνα καναλάρχης, θα θυμώνουν όταν τους το πάρει πίσω. Και γενικά, για να χρησιμοποιήσω μία διάσημη πλέον έκφραση, τα ΜΜΕ θα βαράνε τα νταούλια και ο ΣΥΡΙΖΑ θα χορεύει.

Επειδή τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο, επειδή το παιχνίδι είναι κάτι παραπάνω από σικέ, αυτό που περιμένω από τον Τσίπρα είναι να δώσει μία με το χέρι και να τους διαλύσει τη μιντιακή παράγκα.

Μόλις συνέλθουμε από το σοκ της πανδημίας και σε χρόνο που εκείνος θα επιλέξει, να βγει και να κάνει δήλωση -εν είδει διαγγέλματος- προς τον ελληνικό λαό, ανακοινώνοντάς του ότι ζούμε σε καθεστώς μιντιακής εκτροπής, ότι έτσι δεν μπορεί να λειτουργήσει η δημοκρατία, ότι καλεί τον ελληνικό λαό να αναζητήσει προσωπικά, μέσα από τη διασταύρωση πολλαπλών πηγών, την ενημέρωση.

Σε κάθε περίπτωση, είναι άλλο να υποψιάζεται το 32% του ελληνικού λαού ότι τα κανάλια τού λένε ψέματα, να αμφιβάλλει, να παρασύρεται, και άλλο να γνωρίζει από τον ηγέτη του ότι τα συστημικά ΜΜΕ της χώρας έχουν μηδενική αξιοπιστία.

Θα διαρραγούν οι σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τα ΜΜΕ με μια τέτοια κίνηση; Ας γελάσω! Ποιες σχέσεις; Και με ποια ΜΜΕ; Τις πληρωμένες εταιρείες δημοσίων σχέσεων του Μητσοτάκη; Τα τηλεκομμωτήρια του Πέτσα; Τους ιεροκήρυκες μιας συμμορίας;

Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ πηγαίνει με τον σταυρό στο χέρι απέναντι στα διεφθαρμένα MΜΕ, τόσο θα απαξιώνεται, τόσο θα χάνει, τόσο -δε θα φοβηθώ τη λέξη- θα εξευτελίζεται. Γιατί, ναι, το χθεσινό ήταν εξευτελισμός. Μόνο αν στείλει τα κανάλια επισήμως στον σκουπιδοντενεκέ που ανήκουν, υπάρχει περίπτωση να τον σεβαστούν – έστω μέσω του φόβου.

Και να μην παρεξηγούμαστε. Δε μιλάω για αστεία εμπάργκο. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να είναι παντού, όχι γιατί αναγνωρίζουν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των ΜΜΕ που τα φιλοξενούν, αλλά γιατί δεν έχει άλλο τρόπο ένα εκτός (τηλεοπτικού) νόμου κόμμα να εκφράσει μαζικά τις απόψεις του, παρά υπό τις εχθρικές συνθήκες που του το επιτρέπει μία μιντιακή δικτατορία η οποία ελέγχει τον νόμο και το κράτος.

altsantiri.gr

Η πικρή καραμέλα τού «Ολοι Μαζί»

του Γιάννη Σιώτου*

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ στιγμή που ο κορονοϊός πέρασε τα σύνορα της xώρας ξεκίνησε το «Ολοι Μαζί». Το εφεύρημα που επαναλαμβάνεται σε κάθε μεγάλη κρίση και που όταν έρθει η στιγμή της ιστορίας αποδεικνύεται προκάλυμμα προκειμένου οι «λίγοι» να φορτώσουν τον λογαριασμό στην «καμπούρα» των… πολλών. Βλέπουμε τις ισχυρές χώρες να αξιοποιούν την κρίση για να γίνουν ακόμα πιο ισχυρές.

Παρακολουθούμε τις ελίτ, τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, να έχουν ξεκινήσει την αναδιοργάνωση των αγορών, επιβάλλοντας αλλαγές στην αγορά εργασίας και στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις οποίες σε κανονικές συνθήκες θα ήταν αδύνατο να πετύχουν. Γινόμαστε θεατές της γέννησης ενός νέου αδίστακτου, αδυσώπητου και βουλιμικού κόσμου, στον οποίο λέξεις όπως αλληλεγγύη, δικαιοσύνη και ευθύνη αλλοιώνονται, προκειμένου να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του ακραίου οικονομικού και κοινωνικού δαρβινισμού του Φρίντμαν, του Χάγεκ και των άλλων προφητών της θρησκείας των αγορών.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Abiy Ahmed, μιλώντας, στους Financial Times, είπε ότι ακόμη και μια σύντομη διακοπή της φύτευσης ή της συγκομιδής λόγω του κορονοϊού θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον εφοδιασμό της χώρας του με τρόφιμα. Σαν την Αιθιοπία υπάρχουν πολλές χώρες, που συνδυάζουν όλους τους ισχυρούς παράγοντες κινδύνου μετάδοσης του ιού.

Χώρες με έλλειψη καθαρού τρεχούμενου νερού, με υψηλή πυκνότητα πληθυσμού και με δομές οικογενειακής συγκατοίκησης. Χώρες χωρίς τις υποδομές να αντιμετωπίσουν μια πανδημία. Στην Ινδία, στο Πακιστάν και στο Μπανγκλαντές αναλογούν δύο κρεβάτια ΜΕΘ στα 100.000 άτομα (33 στις ΗΠΑ). Στην υποσαχάρια Αφρική η κατάσταση είναι ακόμη πιο φρικτή. Η Ζάμπια έχει 0,6 κρεβάτια ανά 100.000. Η Γκάμπια έχει 0,4 και η Ουγκάντα έχει 0,1. Αποτέλεσμα;

Γενοκτονία, αφού το ποσοστό θνησιμότητας από τον Covid-19, το οποίο στα πλουσιότερα κράτη υπολογίζεται σήμερα μεταξύ 0,25 και 3%, θα μπορούσε να γίνει διψήφιο στις φτωχότερες χώρες. Οι περισσότερες από αυτές, π.χ. Μοζαμβίκη, Αγκόλα, φτωχές και υπερχρεωμένες, για να αντιμετωπίσουν την πανδημία και την ύφεση που έπεται θα αναγκαστούν για μια χούφτα δολάρια να εκχωρήσουν στους «επενδυτές» πολύτιμες πρώτες ύλες, γόνιμη γη και οτιδήποτε άλλο τους έχει απομείνει από τις προηγούμενες επιδρομές. Πραγματικά επώδυνος τρόπος για να αποδεχτούν ότι είναι μόνοι.

ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ σμίξιμο του Covid-19 με το χρέος δεν πρόκειται να γλιτώσουν και οι οικονομικά ασταθείς χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Το συνειδητοποιούμε παρακολουθώντας αυτά που συμβαίνουν το τελευταίο δεκαπενθήμερο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο κυνισμός της Γερμανίας, ο ρεαλισμός της Ολλανδίας και οι γαλατικές πιρουέτες της Γαλλίας απέναντι στους ευάλωτους του Νότου -και όχι μόνο- μοιάζουν με ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ ενός επαγγελματία πιστολέρο και ενός «άκαπνου» αγρότη.

Η σιγουριά του «όχι» της κυρίας Μέρκελ δεν αντιπροσωπεύει πολιτική αναλγησία, όπως θέλουν να την εμφανίζουν οι περισσότεροι, αλλά είναι η δημόσια έκφραση αλαζονείας μιας χώρας που πιστεύει ότι έχει τον κόσμο στα χέρια της. Η υπεροπτική επιμονή στην άρνηση για την έκδοση ευρωομολόγου φανερώνει ότι η πιο ισχυρή ευρωπαϊκή χώρα και εκείνοι που δουλικά την ακολουθούν προεξοφλούν τα όρια των αντιδράσεων των αδύναμων, αυτών δηλαδή που θεωρούν τους εαυτούς τους αδικημένους, εξαπατημένους και θιγόμενους.

Η αδιαλλαξία της κυρίας Μέρκελ και των συμμάχων της υποδηλώνει τη βεβαιότητά τους ότι τελικά οι φωνακλάδες Νότιοι, σαν τα ψωραλέα σκυλιά, θα βολευτούν με ένα κόκαλο πασαλειμμένο με το «λίπος» του συμβιβασμού. Κοντολογίς, με όπλο την ύφεση οι ευάλωτοι θα αναγκαστούν είτε να παραδοθούν είτε να συγκρουστούν και να αποδεχτούν ότι είναι μόνοι.

Η ΛΟΓΙΚΗ τού «εμείς» και οι «άλλοι» διαπνέει και τις πολιτικές εντός συνόρων. Τον λογαριασμό από τη μεγάλη ύφεση που βρίσκεται μπροστά μας έχει γίνει φανερό ότι θα τον πληρώσουμε «Εμείς», αφού οι «Αλλοι» ήδη ξεκίνησαν να στέλνουν την πρώτη παρτίδα των λυπητερών.

Για να αντιληφθεί κανείς το κόστος που καλούνται να επωμιστούν οι εργαζόμενοι δεν έχει παρά να κάνει μία απλή σύγκριση: να συγκρίνει τον αριθμό αυτών που δούλευαν το 2015, στην κορύφωση της κρίσης χρέους, με εκείνων που δουλεύουν σήμερα. Ακόμη και στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης, η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων εξακολουθούσε να εργάζεται. Σήμερα όχι. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Στις ΗΠΑ, οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι, κάτω από τις αυστηρές κατασταλτικές πολιτικές για την αντιμετώπιση του Covid-19, λιγότερο από το 50% του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας μπορεί να μην είναι σε θέση να εργαστεί.

Η ΧΑΜΕΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ είναι η πρώτη δόση, αλλά θα ακολουθήσουν κι άλλες. Πλανώνται όσοι πιστεύουν ότι μόλις τελειώσουν οι καραντίνες, θα ανέβουν οι διακόπτες και η οικονομία θα λειτουργεί όπως πριν. Η περίοδος προσαρμογής θα είναι μακρά και θα προσφέρει άλλοθι στους ισχυρούς να αλλάξουν εργασιακές σχέσεις, να μονιμοποιήσουν τις μειώσεις των μισθών, να συρρικνώσουν τη μικροεπιχειρηματικότητα, να…

Με επιχείρημα ότι μια οικονομία είναι ένα σύνθετο δίκτυο συνδεδεμένων μερών -εργαζόμενοι, επιχειρήσεις, προμηθευτές, καταναλωτές, τράπεζες- και το ότι ο καθένας είναι κάποιου άλλου υπάλληλος, πελάτης, προμηθευτής, δανειστής ή κάτι παρόμοιο, θα παρατείνουν την προσαρμογή για να φέρουν τους όρους και τις συνθήκες εργασίας στα μέτρα τους, να εξαφανίσουν τους μικρότερους και πιο ευάλωτους ανταγωνιστές τους, να αυξήσουν τα μερίδιά τους στην αγορά και να κάνουν όσες διευθετήσεις μπορούν λόγω μεγέθους, όπως για παράδειγμα του χρέους τους.

Αλήθεια, ποιος πιστεύει ότι το τεράστιο παγκόσμιο εταιρικό χρέος των δεκάδων τρισεκατομμυρίων δεν θα διευθετηθεί με άλλοθι το κόστος της κατάρρευσης; Κανείς. Με απλά λόγια, μετά την κρίση οι περισσότεροι από τους αδύναμους, μόνοι και εγκαταλελειμμένοι, θα παρακολουθούν ανίσχυροι και αποδυναμωμένοι το τέλος των ονείρων τους.

ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ αυτούς τους λόγους η καραμέλα τού «Ολοι Μαζί» μπορεί να κρύβει… πίκρες.

*Δημοσιογράφος, συγγραφέας

efsyn

Η Αριστερά διαβάζει Financial Times

Η ιστορία χαμογελά σαρδόνια. Στις κατακόμβες διαβάζουμε FT και ακονίζουμε τη γενική διάνοια για το μέλλον που φτάνει

του Νίκου Ξυδάκη

Για να μαθαίνεις τι συμβαίνει στην Ελλάδα, πρέπει να διαβάζεις ξένο τύπο ― αυτό το μάθαμε στη διάρκεια της κρίσης μετά το 2010. Το σοκ της πανδημίας προεκτείνει αυτή την εμπειρία: Για να είσαι σοβαρός αριστερός σήμερα στην Ελλάδα, πρέπει πάλι να διαβάζεις ξένο τύπο και να παρακολουθείς τους σοβαρούς συντηρητικούς ― που δεν είναι πια τόσο συντηρητικοί. Διότι είναι ίσως πιο τολμηροί από την αριστερά, κατά την ανάγνωσή τους της παγκόσμιας κρίσης, που δεν είναι μόνο υγειονομική, αλλά και οικονομική και πολιτική και κοινωνική. Διαβάζουν το παρόν και ακούνε τα πλησιάζοντα, χωρίς προκαταλήψεις και χωρίς φόβο.

Είναι εντυπωσιακή η μεταστροφή του πολιτικού λόγου στη διεθνή σκηνή: γνωστοί συντηρητικοί πολιτικοί, think tanks, μετριοπαθείς ή και συντηρητικές εφημερίδες κηρύττουν τον κεϋνσιανισμό, την επιστροφή στο κράτος πρόνοιας, τον κρατικό παρεμβατισμό στην οικονομία, την αναδιανομή πλούτου, υποστηρίζουν τις δημόσιες πολιτικές κατά της επισφαλούς εργασίας. Είναι σοσιαλμανείς, λαϊκιστές;.

Δεν είναι θιασώτες του σοσιαλισμού όλοι αυτοί, αλλά αντιλαμβάνονται οπωσδήποτε ότι η εποχή της απληστίας, του κυνισμού και της χρηματοπιστωτικής φρενίτιδας τελειώνει· μια εποχή τελειώνει με γδούπο και λυγμό, με πολύ πιο δραματικό τρόπο από την αλλαγή του 1989-90 ή την κρίση του 2008.
Τα ύστερα του κόσμου, όπως τον ξέραμε. Το λέει ο Χένρυ Κίσινγκερ, εκ των διαμορφωτών του κόσμου του Ψυχρού Πολέμου ― όχι φυσικά κάποιος από τους ντόπιους επαρχιώτες του γιαλατζί πλιατσικο-φιλελευθερισμού.

Το τέλος της νεοφιλελεύθερης μονοδοξίας;

Η πανδημία σημαίνει το τέλος της νεοφιλελεύθερης μονοδοξίας και την ανάγκη σύναψης νέου κοινωνικού συμβολαίου; Κάτι τέτοιο υποστηρίζουν οι Financial Times, στο editorial της κραταιάς εφημερίδας, γραμμένο ή τουλάχιστον εγκεκριμένο από την διευθύντρια, τη Λιβανέζα Ρούλα Καλάφ, η οποία διαδέχθηκε τον, γνωστό στην Ελλάδα, Λάιονελ Μπάρμπερ, τον περασμένο Νοέμβριο.

Οι FT επισημαίνουν καταρχάς ότι στην κρίση δεν είμαστε «όλοι μαζί»· κάποιο είναι χειρότερα από άλλους. Πόσο διαφορετική θέαση από τους εγχώριους τηλεμαϊντανούς που κηρύττουν ακόμη με μοχθηρία «όλοι  μαζί τα φάγαμε»! Οι λαϊκιστές FT το βλέπουν αλλιώς: «Παρά τις εμψυχωτικές εκκλήσεις για εθνική κινητοποίηση, στην πραγματικότητα δεν είμαστε όλοι μαζί σ’ αυτό. Τα οικονομικά lockdown έχουν μεγαλύτερο κόστος σε αυτούς που είναι σε χειρότερη θέση. [...] Ακόμα χειρότερα, αυτοί με χαμηλής αμοιβής θέσεις εργασίας, που ακόμα έχουν απασχόληση, ρισκάρουν συχνά τις ζωές τους, ως βοηθητικό προσωπικό σε δομές υγείας, αλλά και ως εργαζόμενοι στην εφοδιαστική αλυσίδα, το ντελίβερι και την καθαριότητα.»

Ναι, οι FT μιλούν για τις ανισότητες! Μιλούν για τον ελέφαντα στο δωμάτιο της νεοκαπιταλιστικής μισανθρωπίας, που δεν ανεκόπη ούτε από το κραχ της απληστίας, του 2008. Και μιλούν για την κόλαση της επισφαλούς εργασίας, τη mantra των απορρυθμιστών και των ευέλικτων, και για το προβάδισμα που θα έχουν και τώρα οι μεγάλες εταιρείες στις κρατικές βοήθειες: «Χώρες που επέτρεψαν να αναδυθεί μια άτακτη και επισφαλής αγορά εργασίας, βρίσκουν ιδιαίτερα δύσκολο να διοχετεύσουν οικονομική βοήθεια σε εργαζόμενους με τέτοια ανασφαλή απασχόληση. Εν τω μεταξύ, η τεράστια νομισματική χαλάρωση από τις κεντρικές τράπεζες θα βοηθήσει όσους έχουν ενεργητικό μεγάλης αξίας.»

Ενα αριστερό πρόγραμμα

Οι FT προτείνουν μια αδρή πολιτική πλατφόρμα, η οποία συνιστά πλήρη ανατροπή της νεοφιλεύθερης μονοδοξίας των αυτορρυθμιζόμενων αγορών και της μισανθρωπικής ιδιωτικοποίησης των πάντων: «Ριζικές μεταρρυθμίσεις -η αντιστροφή της επικρατούσας πολιτικής κατεύθυνσης των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών- θα πρέπει να μπουν στο τραπέζι. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αποδεχτούν έναν πιο ενεργό ρόλο στην οικονομία. Πρέπει να δουν τις δημόσιες υπηρεσίες ως επενδύσεις, αντί για υποχρέωση, και να βρουν τρόπους να κάνουν την αγορά εργασίας λιγότερο επισφαλή. Η αναδιανομή θα είναι πάλι στην ατζέντα. Τα προνόμια των ηλικιωμένων και των πλουσίων θα τεθούν σε αμφισβήτηση. Πολιτικές που έως πρόσφατα θεωρούνταν εκκεντρικές, όπως ένα βασικό εισόδημα και φόροι στους πλούσιους, θα πρέπει να είναι στο μείγμα.»

Κρατικός παρεμβατισμός, εξασφαλισμένη εργασία, δημόσιες επενδύσεις, εγγυημένο βασικό εισόδημα! Αναδιανομή! Φόροι στους πλούσιους! Το πρόγραμμα των FT μοιάζει κάπως με το πρόγραμμα του Κόρμπιν, του Σάντερς και του ΣΥΡΙΖΑ! Δηλαδή ό,τι δαιμονοποιήθηκε και χλευάστηκε τα τελευταία χρόνια, ως ανεδαφικό και λαϊκιστικό, ως αντίθετο στη φύση του ανθρώπου, από εγχώριους ελληνοπώλες, λούμπεν ολιγάρχες και τα κοινωνιοπαθή εξαπτέρυγα αυτών.

Η ιστορία χαμογελά σαρδόνια. Στις κατακόμβες διαβάζουμε FT και ακονίζουμε τη γενική διάνοια για το μέλλον που φτάνει

tvxs

Μετά τι;

του Φώτου Λαμπρινού*

«Ο Απρίλης είναι ο μήνας ο σκληρός», που λέει κι ο T.S. Elliot στο «The Waste Land» στην «Ερημη χώρα» του. Και καλά ο Απρίλης. Με τον Μάη, τον Ιούνη και πάει λέγοντας τι γίνεται; Αν θέλουμε να μην αεροβατούμε, ο χρόνος που θα διανύσουμε σε καθεστώς πανδημίας είναι όχι μόνο σκληρός, αλλά άδηλος και πιθανότατα μακρύς...

Η αισιόδοξη πρόβλεψη είναι η επέτειος του 1821, δηλαδή σε ένα χρόνο από τώρα, ώστε να εφευρεθεί, να παραχθεί, αλλά και να διανεμηθεί το αποτελεσματικό εμβόλιο, στο οποίο ελπίζει πλέον η ανθρωπότητα.

Κι αν όλα αυτά είναι εικασίες κάποιου απαισιόδοξου, ας αναλογιστούμε ποια εικόνα θα έχει ο πλανήτης και η χώρα μας μετά την πανδημία. Πόσο θα έχουν τρωθεί οι διαπροσωπικές σχέσεις, όχι μόνο στο ευρύτερο περιβάλλον, αλλά μέσα στην ίδια την οικογένεια, η οποία ως θεσμός έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα τις τελευταίες δεκαετίες. Εκανε κάποιες εύστοχες επισημάνσεις σε πρόσφατη τηλεοπτική της συνέντευξη η Φωτεινή Τσαλίκογλου. Το σίγουρο είναι πως δεν θα είναι οι ίδιες…

Θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία. Να «γνωριστούμε καλύτερα»! Και ίσως «να αγαπηθούμε περισσότερο» - είμαστε όμως σε θέση να εκμεταλλευτούμε μια τέτοια περίπτωση; Η τηλεόραση για τους παλαιότερους και το κινητό για τους νεότερους σε ποιο βαθμό θα επιτρέψουν την ουσιαστική επικοινωνία μέσα στο ίδιο μας το σπίτι; Κι αν υποθέσουμε πως κάποιοι στρέφονται στο διάβασμα. Πόσο εφικτό θα ήταν, η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου να προκαλέσει μια ενδο-οικογενειακή κουβέντα, μια ζύμωση... Δεν αναφέρομαι στις εξαιρέσεις.

Με δυο λόγια, είναι η πανδημία μια ευκαιρία αναστοχασμού και ίσως διαφοροποίησης των προσωπικών, οικογενειακών και κοινωνικών μας σχέσεων;

Βέβαια, αν θυμηθούμε, ανατρέχοντας στις σοβαρές πηγές, ποια ήταν η κοινωνική συμπεριφορά έναν αιώνα πριν, με τη γρίπη την περίοδο 1917-1919, που άφησε πίσω της χιλιάδες θύματα, δεν μπορούμε να είμαστε ούτε στο ελάχιστο αισιόδοξοι. Αφρονες και υπερόπτες, επιχειρήσαμε τη Μικρασιατική Εκστρατεία με τα γνωστά αποτελέσματα και την επακόλουθη συμπεριφορά των γηγενών απέναντι στους πρόσφυγες.

Το «άφρονες και υπερόπτες» δεν καλύπτει όλο τον πληθυσμό, ιδίως αυτόν της παλαιάς Ελλάδος (Ρούμελη και Μωριάς), καθότι, σε αντίθεση με την παλλαϊκή υποστήριξη στους Βαλκανικούς Πολέμους, ο αγροτικός κυρίως πληθυσμός της παλαιάς Ελλάδας δεν συμφωνούμε με την εκστρατεία. Αλλωστε, το 1920 ψήφισε τους αντιβενιζελικούς για να σταματήσουν τον πόλεμο…

Ετσι, λοιπόν, το ερώτημα παραμένει: Είναι η πανδημία μία ευκαιρία για αναμόχλευση των προσωπικών, οικογενειακών και κοινωνικών μας σχέσεων;

Και αν ναι, ποια είναι η στάση μας, όχι μόνο απέναντι στον γείτονα, που τόσον καιρό έχουμε μάθει μόνο να μισούμε λόγω του απάνθρωπου ουρμπανισμού που εδραιώθηκε στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά απέναντι στον «ξένο», τον «εισβολέα», τον «μετανάστη», που όσο περνάει ο καιρός, τόσο περισσότερο απαιτούμε τον εξοστρακισμό του, ωσάν να πρόκειται για επικίνδυνο εχθρό, φορέα μικροβίων και ασθενειών, απειλή για τη δημόσια ασφάλεια.

Γι' αυτό θα πρέπει να τον εγκλείσουμε σε ακατοίκητα νησιά, όχι βέβαια λόγω «φρονημάτων», αλλά απλώς γιατί ήρθε στη χώρα μας, μετά την πάροδο μερικών αιώνων απάνθρωπης αποικιοκρατίας που πλούτισε την Ευρώπη, ελπίζοντας να βρει κάποιο τρόπο για να επιβιώσει…

Αναρωτιέμαι, βλέποντας τη σκηνή στη Ριτσώνα με τη γυναίκα που μιλούσε τόσο έντονα στους φρουρούς, τι τους έλεγε. Κάποιο κανάλι έδειξε τη σκηνή επανειλημμένως, κανείς όμως δεν μπήκε στον κόπο να μας πει περί τίνος επρόκειτο. Δεν γνώριζαν τη γλώσσα;

Οσο για την Ευρώπη, που καταρρέει εδώ και καιρό, όχι λόγω κορονοϊού, αλλά λόγω γήρανσης, αδιεξόδων πολιτισμικών και ανυπαρξίας οραμάτων, δεν δείχνει να έχει αντιληφθεί περί τίνος πρόκειται. Μία αυτοκρατορία σε πλήρη παρακμή, κυριολεκτικά εκτός τόπου και χρόνου, που η μοίρα της στο εγγύς μέλλον την κατατάσσει στον απλό και ανήμπορο «παρατηρητή» των εξελίξεων.

* σκηνοθέτης

efsyn

Ερωτήσεις για πλούσιους και φτωχούς

του Θοδωρή Καραγιαννίδη

'Όπου φτωχός και η μοίρα του και όπου πλούσιος η δική του. Προχθές το βράδυ στη Σάμο, το βρέφος ενός Σύρου πρόσφυγα χρειάστηκε επειγόντως να μεταφερθεί αεροπορικώς στην Αθήνα. Ο 25χρονος πρόσφυγας ζήτησε να συνοδεύσει το παιδί του, αλλά του είπαν ότι δεν το επέτρεπαν οι κανονισμοί. Παρακάλεσε, έκλαψε, προσπάθησε να το πάρει από τα χέρια τους αλλά τίποτα. Στο τέλος κατέληξε με χειροπέδες στα χέρια. Και το βρέφος, 16 μηνών, ασυνόδευτο στην Αθήνα.

Στην περίπτωση της Ικαρίας δεν τηρήθηκε κανένας κανονισμός αλλά η συζήτηση πήγε στην περίφημη ατομική ευθύνη. Με την καραμέλα αυτή την φορά να έχει και μια γεύση κατά της πλουτοκρατίας, δεδομένου  ότι ο εγκληματικά ανεύθυνος 25χρονος, τυγχάνει γόνος εφοπλιστή. Όσοι δεν αρέσκονται όμως σε καραμελίτσες, τέτοιες ώρες, αναρωτιούνται για την κρατική ευθύνη.

Κατ’ αρχάς εκείνη των λιγοστών αεροπορικών μέσων για τις αυξημένες ανάγκες των νησιών. Μήπως θα πρέπει να δρομολογηθούν εγκαίρως επιτάξεις ιδιωτικών αεροπορικών μέσων ώστε να μην γίνει και εδώ όπως με τα απολυμαντικά, τις μάσκες και τα tests δηλαδή να τρέχουμε και να μην φθάνουμε; Υπάρχει κάποιο σχέδιο για την επίταξη και τη στελέχωση  τους;

Δεύτερον, το ΕΚΑΒ συνεχίζει να έχει μόνο μία διαθέσιμη κάψουλα αεροδιακομιδών,  όταν και η τελευταία ιδιωτική εταιρεία της Ευρώπης καταφέρνει μέσα στην πανδημία να αποκτά τη σχετική συσκευή. Εδώ τι ενέργειες έχουν γίνει και πότε αναμένεται η προμήθεια επαρκούς αριθμού συσκευών; Ελπίζω να μην εφαρμοστεί και εδώ το καλογερίστικο κόλπο του ΕΟΔΥ που βάφτισε το κρέας ψάρι και βρήκε τόσες ΜΕΘ, δια μιας….εγκυκλίου του.

Τρίτον, η διερεύνηση της σοβαρότατης καταγγελίας περί προνομιακής μεταχείρισης δεν περιορίζεται στο ποιος θα πληρώσει τα 20.000 ευρώ της αεροδιακομιδής του νεανία. Φαντάζομαι αυτό επιλύεται εύκολα με μια δωρεά στο ΕΚΑΒ πολλαπλάσιου ποσού από την οικογένεια (πχ μια δωρεά δώδεκα καψουλών και την δέουσα τελετή συγχαρητηρίων με τον Πρωθυπουργό) Αν τυχόν, την ίδια στιγμή την χρειαζόταν αυτήν την μία, ένας νησιώτης σε αληθινή ανάγκη θα ήταν έτοιμη μόνο την επομένη ημέρα γιατί θα έπρεπε να γίνει απολύμανση. Πόσες άλλες παρόμοιες κλήσεις δεν ικανοποιήθηκαν από νησιά με πολύ ισχυρότερες ιατρικές ενδείξεις και τραγική μάλιστα κατάληξη, σε μερικές από αυτές; Το παρακολουθεί κανείς στο Υπουργείο  έκδοσης απαγορευτικών δελτίων για δηλώσεις και  διαμαρτυρίες ιατρών;

Εκτός από το να ψάχνουνε οι υπουργοί για ΜΕΘ μόνο σε επώνυμους ή για αεροδιακομιδή σε 25χρονους περιπατητικούς, μήπως πρέπει να φροντίσουν εγκαίρως για την έκδοση δικαίων, διαφανών, ρητών και κυρίως δημόσια ελεγχόμενων οδηγιών περί της ορθολογικής τήρησης προτεραιότητας κατά την κατανομή σπανιζόντων πόρων; Αν τα περιστατικά πάψουν να είναι μεμονωμένα, ο ένας θα βρίσκει μονάδα και τον ανώνυμο θα συμβουλεύουμε να μείνει σπίτι;

Ο αυστηρός κ. Χαρδαλιάς πως δεν σχολίασε το serial της Ικαρίας; Μήπως εδώ που παραβιάστηκε ο μισός ποινικός κώδικας δεν του περίσσεψε αυστηρότητα, γιατί την είχε εξαντλήσει … στους ψαροντουφεκάδες;

Τέλος, το στρατιωτικό αεροπλάνο και την δεκαμελή αποστολή του στην Ικαρία δεν την απέστειλε ούτε ο ανεύθυνος 25χρονος ούτε ο πλούσιος πατέρας του. Κρατικοί αξιωματούχοι διέταξαν δημοσίους υπαλλήλους και αξιωματικούς της Αεροπορίας. Το έκαναν ορθά; Το έκαναν κατόπιν άνωθεν παρεμβάσεων; Αυτές τις ευθύνες ποιος και πότε θα τις ελέγξει;

tvxs

Μας έσωσε ότι είμαστε Ψωροκώσταινα...

Για να μην είμαι άδικος, η κυβέρνηση έδειξε γρήγορα αντανακλαστικά όταν διαπίστωσε τι συνέβαινε στην Ιταλία κι επέβαλε γενική καραντίνα σχετικώς εγκαίρως. 

Αυτό, όμως, που μας έσωσε περισσότερο σε σχέση με άλλες χώρες τής ΕΕ είναι το ότι παραμένουμε μια Ψωροκώσταινα, μια χώρα δηλαδή που δεν αποτελεί εμπορικό- μεταφορικό- οικονομικό- πολιτιστικό ή οτιδήποτε άλλο κέντρο κι επομένως δεν αποτελεί κόμβο όπου συνυπάρχουν, έστω και για λίγο, άνθρωποι διαφόρων εθνικοτήτων, πέρα βεβαίως από τα προσφυγικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Αθήνα δεν είναι Βρυξέλλες, Ρώμη, Μαδρίτη, Παρίσι, Λονδίνο ή Βερολίνο...

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως κι άλλα βαλκανικά κράτη, όπως η Σερβία και η Αλβανία, έχουν χαμηλούς αριθμούς νεκρών και κρουσμάτων, ακόμα χαμηλότερους από τους δικούς μας. Όσοι, επομένως, θελήσουν να κερδοσκοπήσουν πολιτικώς πάνω σε μια πανδημία δεν θα πρέπει να υπολογίζουν πολύ στο ότι ο κόσμος χωνεύει το κουτόχορτο με το οποίο τον ταΐζουν. Ούτε πως δεν καταλαβαίνει ότι η παθιασμένη στήριξη των ΜΜΕ στην κυβέρνηση δεν στηρίζεται στην αντικειμενικότητα, αλλά σε δωράκια εκατομμυρίων ευρώ όπως αυτά που λαμβάνουν τώρα για προπαγάνδα...

Ο Κ. Μητσοτάκης επιδιώκει τη μακροημέρευση της φαύλης εξουσίας του επενδύοντας στην απώθηση απελπισμένων ψυχών στον Έβρο και στην αυτοπειθαρχία των Ελλήνων σε σχέση με τον εγκλεισμό. Πρέπει, όμως, να βιαστεί γιατί δεν υπάρχει ούτε μία φούσκα που να μην έχει σπάσει, όσα χρήματα κι αν έχουν επενδυθεί πάνω της. Μακάρι για όλους μας να πάνε όλα καλά τον Απρίλιο και το Μάιο να βγούμε από τα σπίτια μας. Όχι, όμως, για να μπορέσουμε να ψηφίσουμε Μητσοτάκη τον Ιούνιο και να τον φορτωθούμε στην πλάτη μας για περισσότερο από όσο το αντέχουμε..
τρυπιο ευρω

Αντικοινωνικά δικαιώματα σε καιρό πανδημίας

του Ακρίτα Καϊδατζή*

Τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν συνιστούν μόνον αξιώσεις απέναντι στο κράτος, όπως θέλει ο κλασικός φιλελευθερισμός. Ενίοτε συνεπάγονται βάρη για τρίτους ή για το κοινωνικό σύνολο. Μπορεί δηλαδή ν’ ασκούνται κατά τρόπον αντικοινωνικό. Κι αν αυτό λανθάνει σε «κανονικές» συνθήκες, βγαίνει στην επιφάνεια σε στιγμές κρίσης, σε έκτακτες περιστάσεις.

Για τις ανάγκες των Βαλκανικών πολέμων 1912-1913 η κυβέρνηση Βενιζέλου επέταξε πλοία του εμπορικού ναυτικού. Ένας νόμος του 1913 όρισε μειωμένη αποζημίωση για τις επιτάξεις αυτές. Οι εφοπλιστές Εμπειρίκοι διεκδίκησαν δικαστικά πλήρη αποζημίωση για την επίταξη των πλοίων τους, αμφισβητώντας τη συνταγματικότητα του νόμου. Το πρωτοδικείο τούς δικαίωσε, αλλά η απόφαση ξεσήκωσε κατακραυγή. Θεωρήθηκε ύβρις, τη στιγμή που φτωχοί πολίτες είχαν δώσει και τη ζωή τους στον πόλεμο, πλούσιοι εφοπλιστές να μην αρκούνται στη μερική αποζημίωση, αλλά να ζητούν «να λάβωσι περισσότερα». Με την απόφαση 61/1914 ο Άρειος Πάγος θα επικυρώσει τη συνταγματικότητα του νόμου και θ’ αναιρέσει την πρωτόδικη κρίση.

Η θρυλική αγόρευση Χατζάκου

Έχει προηγηθεί η θρυλική αγόρευση του εισαγγελέα Χατζάκου, ο οποίος επισημαίνει την αναλογία μεταξύ στράτευσης και επίταξης: «Ως θεωρείται πολίτης ανάξιος εκείνος, όστις δεν σπεύδει καλούμενος να ταχθή υπό τας σημαίας, κατ’ ίσον λόγον πρέπει να θεωρήται ανάξιος εκείνος, όστις διατασσόμενος δεν παρέχει τα διά τον στρατόν απαιτούμενα». Σε μιαν αποστροφή του που σήμερα θα χαρακτηρίζαμε λαϊκιστική εκφράζει την αγανάκτησή του: «Όταν από πτωχούς βιοπαλαιστάς αφηρέθησαν τα ζώα και τα μέσα της ζεύξεως, δι’ ων εκέρδαινον τον επιούσιον άρτον, και ηρκέσθησαν ούτοι αγογγύστως εις την μετρίαν αποζημίωσιν, την οποία εξησφάλισεν εις αυτούς ο νόμος, είναι τη αληθεία θαυμαστόν να έρχωνται εφοπλιστές τινές, υπέρ των οποίων επίσης έλαβε πρόνοιαν ο νομοθέτης, να συζητώσι περί αντισυνταγματικότητος του νόμου, διότι φρονούσιν ότι διά της οδού των τακτικών δικαστηρίων θα λάβωσι περισσότερα».

Η ιστορική αυτή δίκη έφερε μιαν επώδυνη συνειδητοποίηση. Τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν συνιστούν μόνον αξιώσεις απέναντι στο κράτος, όπως θέλει ο κλασικός φιλελευθερισμός. Ενίοτε συνεπάγονται βάρη για τρίτους ή για το κοινωνικό σύνολο. Μπορεί δηλαδή ν’ ασκούνται κατά τρόπον αντικοινωνικό. Κι αν αυτό λανθάνει σε «κανονικές» συνθήκες, βγαίνει στην επιφάνεια σε στιγμές κρίσης, σε έκτακτες περιστάσεις. Κάτι που κατεξοχήν φάνηκε με το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, το δικαίωμα-μήτρα του κτητικού ατομικισμού. Καθόλου τυχαία, η ρήτρα πως η ιδιοκτησία δεν μπορεί να ασκείται εις βάρος του γενικού συμφέροντος καθιερώθηκε σε πολλά συντάγματα μετά από πολέμους - σε μας, με το σύνταγμα του 1975.

Περιστολή για λόγους δημόσιας Υγείας

Η υγειονομική κρίση που προέκυψε από την πανδημία του Covid-19 συνιστά μιαν «έκτακτη περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης» κατά την έννοια του άρθρου 44 του συντάγματος, που ρυθμίζει την έκδοση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου. Στις συνθήκες αυτές έγινε σε όλους σαφές ότι η άσκηση κάποιων δικαιωμάτων μας μπορεί να καταστεί αντικοινωνική. Την αίσθηση αυτή την επέτειναν τα έκτακτα μέτρα που επέβαλε η κυβέρνηση. Η άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας ή της συνάθροισης υπολαμβάνεται ως αντικοινωνική, καθότι δημιουργεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία, γι’ αυτό οφείλουμε να ανεχθούμε ακραίους περιορισμούς τους. Η εγγύηση εργασιακών δικαιωμάτων υπολαμβάνεται ως αντικοινωνική, ενόψει των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, γι’ αυτό οφείλουμε να ανεχθούμε τη μερική αναστολή τους. Κατά τραγική ειρωνεία, η ίδια η κοινωνικότητα υπολαμβάνεται ως αντικοινωνική. Τα δικαιώματα της κοινωνικότητας πρέπει να περισταλούν στο έπακρο - αυτό είναι το μήνυμα των μέτρων.

Παραδόξως, από τη δέσμη των μέτρων απουσιάζουν αντίστοιχης σοβαρότητας και έντασης περιορισμοί των δικαιωμάτων του κτητικού ατομικισμού: της ιδιοκτησίας και της οικονομικής ελευθερίας. Κι ας είναι ενίοτε η άσκησή τους εξίσου ή και περισσότερο επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία ή οικονομικά καταστροφική. Μπορεί να είναι αντικοινωνική συμπεριφορά ο περίπατός μου. Πολύ περισσότερο αντικοινωνική όμως είναι η αισχροκέρδεια σε υγειονομικά είδη ή το να παραμένει αμέτοχος ο ιδιωτικός τομέας Υγείας στην εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας.

Η μη αναλογικότητα λειτουργεί απονομιμοποιητικά

Κανείς δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητα να επιβληθούν έντονοι, ακόμη και ακραίοι περιορισμοί στα δικαιώματα. Όσο πιο έντονοι οι περιορισμοί όμως, τόσο μεγαλύτερη ανάγκη νομιμοποίησης έχουν. Διαδικαστικά, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επιβάλλονται μετά από ευρεία διαβούλευση, με την επιδίωξη συναινέσεων και με πλήρη διαφάνεια. Ουσιαστικά, ότι το βάρος της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης κατανέμεται ισότιμα, ανάλογα με τις δυνάμεις του καθενός, και ότι το κράτος αξιώνει από όλους «την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης», όπως λέει το άρθρο 25 παρ. 4 του συντάγματος. Η απουσία μέτρων που επιβαρύνουν το κεφάλαιο κατά το μέρος που του αναλογεί (όπως η επίταξη υποδομών και υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα Υγείας ή η διατίμηση ειδών πρώτης ανάγκης) λειτουργεί απονομιμοποιητικά για τα μέτρα που έχουν ήδη επιβληθεί στον γενικό πληθυσμό και, εντέλει, υπονομεύει την αποτελεσματικότητά τους.

Όταν οι πολλοί -πολίτες, νοικοκυριά και επιχειρήσεις- υπομένουν αγόγγυστα βαρύτατους περιορισμούς στην προσωπική ελευθερία, τα εργασιακά δικαιώματα και το εισόδημά τους, είναι «τη αληθεία θαυμαστόν» σε κάποιους λίγους να επιτρέπεται να αισχροκερδούν ασύστολα πάνω στις ανάγκες των πολιτών ή να κρατούν για τους ίδιους αυτά που χρειάζεται επειγόντως το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

* Ο Ακρίτας Καϊδατζής είναι επίκουρος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ

αυγη