Με αφορμή το επίδομα γέννησης

του Δημήτρη Καρέλλα*

Συζητείται στη Βουλή και πρόκειται να τεθεί σε ψηφοφορία το σχέδιο νόμου για το επίδομα γέννησης, ύψους 2.000 ευρώ, που είχε εξαγγείλει η Νέα Δημοκρατία προεκλογικά αλλά και μόλις ανέλαβε. Ταυτόχρονα, στον ίδιο νόμο η κυβέρνηση «έχωσε» και μια σειρά άλλες ρυθμίσεις, οι κυριότερες των οποίων τροποποιούν τα κριτήρια χορήγησης βασικών προνοιακών επιδομάτων (Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, στέγασης και παιδιού).

Για το επίδομα γέννησης: Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου, το μέτρο των 2.000 ευρώ ανά νέα γέννηση αποτελεί σοβαρό «…μέτρο ενίσχυσης της σύγχρονης δημογραφικής πολιτικής…επιτυγχάνοντας…την προώθηση της γονεϊκότητας και ενισχύοντας την οικογενειακή και κοινωνική συνοχή…».

Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι μια πολιτική δύναμη που καθημερινά κατακεραύνωνε την κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ως «επιδοματολάγνα» το μόνο που επιλέγει να προσφέρει στην αντιμετώπιση του δημογραφικού είναι ένα επίδομα και μάλιστα εφάπαξ. Ενώ έχει προηγηθεί το πόρισμα της διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για το δημογραφικό του 2018, το οποίο συνυπεγράφη και από τη Ν.Δ. και όπου συνεχώς επαναλαμβάνονται θέσεις όπως: «Οι επιδοματικές πολιτικές θα πρέπει να συνοδεύονται από πολιτικές για την εναρμόνιση οικογενειακής/προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, από εξασφαλίσεις σε περίπτωση απώλειας εργασίας απέναντι στον κίνδυνο της φτώχειας των νοικοκυριών, με ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, με στοχευμένες πολιτικές για τον μεταναστευτικό και προσφυγικό πληθυσμό που θα επιδιώκουν την πρόληψη και την εξάλειψη του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και με πολιτικές για την εξάλειψη των έμφυλων ανισοτήτων και διακρίσεων στην αγορά εργασίας και τον ιδιωτικό/οικογενειακό βίο…» (έκθεση της διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για το δημογραφικό, Βουλή των Ελλήνων, Περίοδος ΙΖ’ - Σύνοδος Δ’, σελ. 194).

Κατεδαφίζοντας τα εργασιακά δικαιώματα με βάση τις προτάσεις του ΣΕΒ, βαθαίνοντας τις διακρίσεις ενάντια στις γυναίκες που τις οδηγούν πίσω στην οικιακή δουλεία και στοχοποιώντας μετανάστες και πρόσφυγες, η Ν.Δ., Δεξιά με δέλτα κεφαλαίο, σίγουρα δεν θέλει και επομένως δεν μπορεί να επιλέξει μέτρα διαρκούς και αποτελεσματικής ενίσχυσης κυρίως των νοικοκυριών της κοινωνικής, εργαζόμενης και άνεργης, ντόπιας και αλλοδαπής, πλειοψηφίας. Μέτρα που και οι ίδιοι έχουν συνυπογράψει στο πόρισμα, όπως η «νταντά της γειτονιάς» δίπλα σε ένα δίκτυο βρεφονηπιακών σταθμών με ουσιαστικά διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, ή η θεσμική διασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι/ες με μειωμένο ωράριο ή ωρομίσθιο θα επωφελούνται από τα μέτρα για τις άδειες εγκυμοσύνης, ανατροφής παιδιών και οικογενειακών λόγων. Θα ήθελαν και να προσθέσουν επιδοματική συνδρομή; Στήριξη στις στεγαστικές ανάγκες μετά την απόκτηση νέου παιδιού, δίπλα στο σημερινό επίδομα στέγης. Ακόμα καλύτερα, προσθήκη των χρημάτων του επιδόματος γέννησης για να καλυφθούν με σχολικά γεύματα και 600.000 μαθητές Δημοτικού.

Δεν θέλουν και άρα δεν μπορούν να καταλάβουν ότι οποιοδήποτε από τα παραπάνω μέτρα θα έδινε μεγαλύτερη ώθηση στην απόφαση για γέννηση παιδιών, αφού θα έδινε την ασφάλεια της διαχρονικής στήριξης.
Η άρνηση δικαιωμάτων ως ιδεολογία

Τα χειρότερα του νομοσχεδίου βρίσκονται στις αλλαγές που προτείνει στα κριτήρια χορήγησης των επιδομάτων για το παιδί και τη στέγαση: αφενός, υποχρεωτική 12ετή μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα για τους πολίτες τρίτων, μη… ευγενών ευρωπαϊκών χωρών, που αφορά και το επίδομα γέννησης, αφετέρου διακοπή επιδόματος εάν το παιδί δεν προβιβαστεί στην επόμενη τάξη (!).

Η προϋπόθεση μακρόχρονης παραμονής έχει εμφανή στόχο τον αποκλεισμό των μεταναστών από την κοινωνική προστασία. Των επί 5 χρόνια μόνιμα και νόμιμα στη χώρα, που πληρώνουν φόρους και εισφορές, δηλαδή το μερίδιό τους για τις κοινωνικές δαπάνες. Ενώ θα έπρεπε ήδη να συζητάμε χρονικά διαστήματα ακόμη μικρότερα από τα 5 χρόνια ώστε να ασχοληθούμε σοβαρά με την άρση των διακρίσεων με βάση την εθνοτική καταγωγή που το ελληνικό Σύνταγμα, ο ΟΗΕ, ο Χάρτης Θεμελιωδών της Ευρωπαϊκής Ενωσης απαγορεύουν. Για να επαναφέρουμε στη συζήτηση θέματα ιθαγένειας με βάση το δίκαιο του εδάφους και όχι του αίματος, της καταγωγής. Για να αποκρούσουμε την εθνικιστική υστερία που επιμένει να μιλάει για δημογραφικά προβλήματα διαφόρων χωρών σε έναν πλανήτη με υπερπληθυσμό!

Οσον αφορά τις προτάσεις για την τιμωρία της οικογένειας που δικαιούται επιδόματος παιδιού ή του νοικοκυριού που επιδοτείται το ενοίκιό του, επειδή το παιδί «μένει» από απουσίες, πρόκειται για αδιανόητη άρνηση δικαιωμάτων. Φυσικά, στοχεύει κυρίως τους Ελληνες Ρομά, συμπαρασύροντας και παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, ελαφρές νοητικές αναπηρίες, φτωχά ή αποκλεισμένα, καταπατώντας κάθε έννοια και πλαίσιο προστασίας του παιδιού, εθνικό ή υπερεθνικό.

Με αυτόν τον τρόπο, η υποχρεωτικότητα της βασικής εκπαίδευσης και η προσπάθεια για άρση κάθε εμποδίου, ώστε να εξαλειφθεί και η σχολική διαρροή, μετατρέπονται από διαρκής μέριμνα και ευθύνη της Πολιτείας σε τιμωρητική διαδικασία με ευθύνη της. Η νεοφιλελεύθερη Ν.Δ. δεν κατανοεί απλούς κανόνες: οποιοδήποτε πρόβλημα εμφανίζεται σε ένα παιδί, εντός ή εκτός σχολείου, αντιμετωπίζεται μόνο ερευνώντας τα αίτια. Δηλαδή με χρήση κοινωνικών ερευνών από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς που (δεν έχουμε αρκετούς αλλά) οφείλουμε να έχουμε σε σχολεία, κοινωνικές υπηρεσίες δήμων, ειδικές δομές προστασίας του παιδιού κ.ο.κ.

Πέρα από την καταπάτηση ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων, ακόμα και η μετονομασία του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης σε ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, χωρίς να αλλάζει τίποτα άλλο, πλην της «τιμωρίας λόγω απουσιών», δείχνει ότι και αυτό το σχέδιο νόμου εργαλειοποιείται προκειμένου να πειστεί η κοινωνική πλειοψηφία ότι έννοιες όπως ισότητα, κοινωνική πρόνοια και ανθρώπινη αλληλεγγύη θα πρέπει να ξεχαστούν. Επομένως, προσπαθεί να απευθυνθεί όχι μόνο στα στρώματα των συντηρητικών ψηφοφόρων της Δεξιάς και των «ελληναράδων» της Ακροδεξιάς, αλλά και σε όσους και όσες σέρνονται σε μια «κανονικότητα» αγριανθρωπισμού, ατομικοποίησης και άρνησης κατακτήσεων του παγκόσμιου πολιτισμού.

Μάλλον έχουν δίκιο από την πλευρά τους: ισότητα και αλληλεγγύη δεν είναι έννοιες συμβατές με ένα διαρκώς εκβαρβαριζόμενο σύστημα.

* O Δημήτρης Καρέλλας είναι τέως γενικός γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης

efsyn