In the name of the Lord*

 

 του Χρήστου Καραγιαννίδη

"...there shall be no interference whatsoever
by sacred religious feelings in state affairs and politics"

Προοίμιο του τουρκικού συντάγματος 1928

Η συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση έχει ανοίξει καιρό τώρα, με μια πλατιά ατζέντα θεμάτων. Πολλά από τα θέματα αυτά είναι ώριμα για τις επικείμενες αλλαγές και οι συζητήσεις αλλά και οι αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων έχουν δημιουργήσει ένα ευρύχωρο πλαίσιο ιδεών.

Η δική μας Αριστερά είχε πάντα αυτά τα θέματα στην ατζέντα της, τα συζητούσε ανοιχτά και δημόσια και επεδίωκε να γίνουν κτήμα της κοινωνίας ευρύτερα.

Έτσι, στο μεγάλο θέμα που αποκαλούμε «διαχωρισμός Πολιτείας - Εκκλησίας», ο ΣΥΡΙΖΑ έθετε πάντα με προωθητικό τρόπο τον διοικητικό διαχωρισμό των δύο θεσμών, έτσι όμως που να εξασφαλίζεται η αυτοτέλειά τους.

Σε κάθε κοσμικό κράτος -και η Ελλάδα ανήκει στα κοσμικά κράτη- οι δύο θεσμοί έχουν σαφώς διαχωρισμένες λειτουργίες, ανεξάρτητες και αυτοτελείς. Το σύνολο των διοικητικών πράξεων στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, και όχι μόνο, γίνονται με πολιτικό τρόπο και η Εκκλησία δεν παρεμβαίνει πουθενά.

Οι ώς τώρα αντιδράσεις συντηρητικών κύκλων και παραεκκλησιαστικών οργανώσεων αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη πρόταση ως διωγμό του θρησκευτικού φρονήματος και προσπάθεια αλλαγής της κρατούσας συνθήκης που αφορά το θρησκευτικό δόγμα στη χώρα μας. Η αλήθεια είναι ότι η Εκκλησία και όχι η θρησκεία ήταν πάντα ισχυρά συνδεδεμένη με τον σκληρό πυρήνα του κράτους και τις θεσμικές εκφάνσεις του. Οι λειτουργοί της Εκκλησίας βρέθηκαν και στις δύο πλευρές των βασικών πολιτικών ρευμάτων της χώρας, με το συντηρητικό ρεύμα βέβαια να είναι πλειοψηφικό πάντα.

Χωρίς λοιπόν να αγνοούμε την ιστορικότητα των σχέσεων αυτών πρέπει να κάνουμε βήματα προς την απεμπλοκή των δύο πλευρών για την καλύτερη λειτουργία και αρμονικότερη συνύπαρξη Εκκλησίας και Πολιτείας. Κανένα θρησκευτικό φρόνημα δεν θα διωχθεί, καμία προσωπική επιλογή οποιουδήποτε πολίτη δε θα αμφισβητηθεί ή θα επηρεάσει την πορεία του μέσα στην οργανωμένη κοινωνία μας. Από την άλλη όμως, όλες οι διοικητικές πράξεις, επειδή ακριβώς είναι πολιτικές πράξεις, δεν μπορούν να έχουν θρησκευτικό χαρακτήρα ή, τέλος πάντων, δεν μπορούν να έχουν πρωταρχικά θρησκευτικό χαρακτήρα.

Η εσκεμμένη προσπάθεια να εμφανιστεί η οποιαδήποτε αλλαγή ως διωγμός της θρησκευτικής πίστης των πολιτών συγχέει επίτηδες τον θεσμό της Εκκλησίας με την πίστη. Η συνταγματική αναθεώρηση σε αυτό το συγκεκριμένο θέμα δεν έχει καμία αναφορά στις θρησκευτικές αντιλήψεις των πολιτών ούτε επιχειρεί να περιορίσει το δικαίωμά μας να πιστεύουμε σε οποιοδήποτε θρησκευτικό δόγμα. Επιχειρεί όμως να διαχωρίσει ρόλους και θέσεις ανάμεσα στην Εκκλησία και στην Πολιτεία έτσι ώστε να υπάρξει αυτοτέλεια ανάμεσα στις δύο πλευρές, να μην παρεμβαίνει το κράτος στις θρησκευτικές υποθέσεις και το αντίστροφο, να δώσει την ευκαιρία και στις δύο πλευρές να εκπληρώνουν τους σκοπούς για τους οποίους δημιουργήθηκαν χωρίς επικαλύψεις.

Σε κάθε περίπτωση, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, όπως όμως είναι ανθρώπινο και το δικαίωμα της άρνησης της θρησκευτικής πίστης, και υπερασπίζεται ως τέτοιο από το σύνταγμα και τους νόμους της χώρας. Η συνταγματική αναθεώρηση βάζει ένα λιθαράκι προς τη μεγαλύτερη εκκοσμίκευση του κράτους, προς τον απεγκλωβισμό της Εκκλησίας από τον κρατικό εναγκαλισμό και προς την ελεύθερη επιλογή του καθενός και της καθεμιάς μας να πιστεύουμε, ή όχι, σε όποιον θεό θέλουμε, χωρίς να μας υποδεικνύει καμία κρατική οντότητα την οποιαδήποτε θρησκευτική επιλογή.

* In the name of the Lord=Στο όνομα του Κυρίου

αυγη