Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης

Για να επιτελέσει το έργο της η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι ανεξάρτητη, με διακριτό ρόλο και έργο σε σχέση με τις άλλες δύο εξουσίες, τη νομοθετική και την εκτελεστική.

EDITORIAL

Η Δικαιοσύνη είναι ένας από τους τρεις πυλώνες της δημοκρατίας, αφού ως εξουσία, με τις αποφάσεις της στο πλαίσιο των νόμων, ρυθμίζει τις υποθέσεις των πολιτών και γενικότερα την εύρυθμη λειτουργία κάθε οργανωμένης κοινωνίας.

Στον βαθμό που, ως εξουσία, λειτουργεί σωστά και αποτελεσματικά, εδραιώνει και ενισχύει τη δημοκρατία. Στην αντίθετη περίπτωση, εξ αντικειμένου, την υπονομεύει.

Για να επιτελέσει το έργο της η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι ανεξάρτητη, με διακριτό ρόλο και έργο σε σχέση με τις άλλες δύο εξουσίες, τη νομοθετική και την εκτελεστική.

Αλλά πώς μπορεί να είναι ανεξάρτητη όταν εκ των πραγμάτων συγκοινωνεί και επικοινωνεί μαζί τους και διαχειρίζεται πλήθος ανταγωνιστικών συμφερόντων, συχνά-πυκνά αρκετά ισχυρών, που την πολιορκούν, της ασκούν αφόρητες πιέσεις και ως μοναδικό στόχο έχουν να την κατευθύνουν;

Κακά τα ψέματα. Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης δεν αρκεί να διασφαλίζεται μέσω της ανάθεσης, ούτε προστατεύεται μόνο μέσω της συνταγματικής αναγνώρισης. Θεωρείται «εκ των ων ουκ άνευ», αλλά κατά κανόνα είναι το ζητούμενο γιατί η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι ανελέητα ανταγωνιστική -σε πολιτικό, σε οικονομικό και σε κοινωνικό επίπεδο- και οι δικαστές είναι άνθρωποι όπως όλοι οι άλλοι.

Εχει αποδειχτεί, διαχρονικά, ότι την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης απειλούν ή μπορούν να απειλήσουν με τις ενέργειές τους τρεις εξουσίες.

Μία θεσμοθετημένη και δύο άτυπες: η εκτελεστική και η δυνάμει εκτελεστική εξουσία (δηλαδή η εκάστοτε κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση), τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα οικονομικά συμφέροντα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα -για να μην ανατρέχουμε στα παλιά- είναι όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα με αφορμή το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών.

Υπάρχει επομένως ένα δεδομένο και ένα ζητούμενο. Το δεδομένο είναι ότι η δημοκρατία μας είναι ανώριμη -και σε μεγάλο βαθμό προβληματική- από τη στιγμή που η Δικαιοσύνη δεν κρίνεται για τις αποφάσεις της, αλλά βάλλεται βάναυσα για να λάβει αποφάσεις υπέρ συγκεκριμένων συμφερόντων.

Το ζητούμενο είναι αυτές οι καταστάσεις να αποτελέσουν παρελθόν. Καιρός να ωριμάσουμε ως δημοκρατία και να γυρίσουμε σελίδα. Η επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση είναι μια καλή ευκαιρία.

efsyn