Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019

Οταν η σύγκρουση ήταν στους δρόμους


Οταν η σύγκρουση ήταν στους δρόμους

της Ελένης Καρασαββίδου 
«Το θέαμα, λέει ο Αμλετ, να μια παγίδα που θα άρπαζα τη συνείδηση του βασιλιά». Το «αρπάζω» είναι ορθά γραμμένο. Πολλές φορές, το θέαμα, συμπαγές ή όχι, περιστασιακό ή μόνιμο, χρησιμοποιεί συναισθηματικές κορόνες ή εικόνες συνδεδεμένες συχνά με όλες τις κοινωνικές και μεταφυσικές διακηρύξεις του Ελπιδοφόρου και του Απειλητικού, που διαμορφώνουν με τόση πολυπλοκότητα, μα κι απλούστευση συγχρόνως, «την αφήγηση του Εαυτού».
Η υγεία αποτελεί συχνά στόχο του θεάματος αφού συνδέεται με αυτή την εικόνα. Οι συζητήσεις περί του νέου αντικαπνιστικού νόμου (πολύ δίκαιου σε γενικές γραμμές εάν έλειπε η καθολικότητα και άφηνε το δικαίωμα σε καπνιστήρια να υπάρχουν, κι αυτό παρ' όλο που οι καπνιστές δεν σεβάστηκαν ποτέ με τον ίδιο τρόπο το δικαίωμα όσων υπέβαλλαν σε παθητικό κάπνισμα) το αποδεικνύουν. Ομως δεν είναι η πρώτη σχετική διαμάχη στην Ιστορία:
Στα τέλη του 19ου αιώνα η συζήτηση περί του υγιεινισμού είχε κορυφωθεί, αφού η εκβιομηχάνιση μπορούσε από τη μια να στοιβάζει για τις ανάγκες της τους ανθρώπους σε φριχτές παραγκουπόλεις, αλλά θεωρητικά συμβόλιζε «την υπόσχεση ενός ευγενέστερου, υγιέστερου μέλλοντος».
Στην πραγματικότητα, μέσα από αυτήν, «ένα νέο θεραπευτικό ήθος» μετέφερε το πιο σημαντικό μήνυμα σχετικά με τον ορθολογισμό και τη «μηχανική» σκέψη που θα έπρεπε να υπάρχει στην ιδέα της προόδου. Οι εργάτες έπρεπε να είναι υγιείς, το ίδιο και τα αφεντικά τους. Αλλά η αναζήτηση της υγείας νοούνταν αποκομμένη από τις κοινωνικές συνθήκες αναίρεσής της.
Ηταν η εποχή που και στις δύο πλευρές του Ωκεανού ξεσπούσε το Κίνημα της Εγκράτειας. Στη φωτεινή πλευρά του είχε στενή σχέση με προοδευτικά αιτήματα της εποχής, όπως ήταν η κατάργηση της δουλείας και η γυναικεία χειραφέτηση. Οταν όμως οι κοινωνικές αυτές διεκδικήσεις κατέβηκαν στον δρόμο ως ηθικός έλεγχος απαιτώντας την απαγόρευση του αλκοόλ, είχαν ως αιχμή του δόρατος τον Στρατό Σωτηρίας (Salvation Army), την προτεσταντική οργάνωση που διεκδικούσε την απελευθέρωση των ανθρώπων από τα πάθη τους.
Οι απόκληροι της υγιεινής συγκρότησαν τον Στρατό των Σκελετών (Skeleton Army), οργάνωση αποτελούμενη κυρίως από τα πλέον συντηρητικά στοιχεία των χαμηλών τάξεων που μονάχα μέσα από την κραιπάλη ξεχνούσαν μια υγεία (φάρμακα, καθαρό αέρα, τροφή, παιδεία) όπου δεν είχαν αληθινή πρόσβαση.
Εχοντας ως σύνθημα το «Κρέας, Μπίρα, Καπνός», ο Στρατός των Σκελετών οργάνωνε αντιπορείες οι οποίες είχαν αποτέλεσμα ακόμη και τη δολοφονία μελών του Στρατού Σωτηρίας, κυρίως γυναικών. Ετσι η συζήτηση περί υγείας παρέμενε επιφανειακή. «Το θέαμα! να μια παγίδα που θα άρπαζα τη συνείδηση του βασιλιά».
efsyn

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου