Τετάρτη 22 Αυγούστου 2012

Ενόψει τροποποίησης του "Καλλικράτη"

 

Άρθρο του Στέφανου Πουλημένου
Δεν έχουν συμπληρωθεί 18 μήνες από τη λειτουργία των μεγάλων "καλλικράτειων" δήμων της τελευταίας μεταρρύθμισης και τα σενάρια για νέες αλλαγές στον αυτοδιοικητικό χάρτη των μεγάλων νησιών, ανάμεσα στα οποία και η Κέρκυρα, έχουν κάνει την εμφάνισή τους στις στήλες του Αθηναϊκού τύπου.
Παρουσιάζουν δε, τα σχετικά ρεπορτάζ, τέτοιες λεπτομέρειες, που πείθουν ότι δεν πρόκειται για... απλά σενάρια και εικασίες, αλλά για κάτι περισσότερο, που σύντομα θα πάρει τη μορφή επίσημης κυβερνητικής πρωτοβουλίας.
Στην περίπτωση της Κέρκυρας, είναι γνωστό ότι η δημιουργία του ενιαίου "καλλικράτειου" δήμου, το 2010, είχε συναντήσει πολλές επιφυλάξεις και ενστάσεις για τη δυνατότητά του να λειτουργήσει και να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις καθημερινές ανάγκες των πολιτών σ' ολόκληρη την επικράτειά του.
Υπήρχαν βεβαίως και φωνές υπέρ του μεταρρυθμιστικού αυτού εγχειρήματος, με επιχειρήματα που τόνιζαν τα πλεονεκτήματα στο επίπεδο της λεγόμενης "οικονομίας κλίμακας", αλλά και στην άσκηση ενιαίας πολιτικής σε τομείς που η πολυδιάσπαση της αυτοδιοίκησης δύσκολα της επέτρεπε να ομονοήσει.
Τέτοιοι τομείς δημοτικής δράσης είναι, η τουριστική προβολή, η διαχείριση των απορριμμάτων, η χωροθέτηση των οχλουσών χρήσεων, ο χωροταξικός σχεδιασμός, η φροντίδα του οδικού δικτύου, η ενιαία παροχή υπηρεσιών ύδρευσης - αποχέτευσης κλπ.
Ακόμη και σήμερα, 18 μήνες από την έναρξη λειτουργίας του ενιαίου δήμου, πολλά από τα επιχειρήματα εκείνα, παραμένουν ισχυρά, παρά το γεγονός ότι στο επίπεδο της πολιτικής πράξης, ελάχιστες από τις δυνατότητες αυτές έχουν - για διάφορους λόγους - αξιοποιηθεί.
Και ενώ οι μεγάλες κεντρικές επιλογές, με ελάχιστες εξαιρέσεις, κινούνται με βήμα σημειωτόν, στο επίπεδο της καθημερινότητας φαίνεται πως η μάχη χάνεται, όχι μόνο γιατί οι διαθέσιμοι κεντρικοί αυτοτελείς πόροι έχουν δραματικά περικοπεί, αλλά και γιατί το μοντέλο διοίκησης του Δήμου, πάσχει εν τη γενέσει του.
Όπως πολλές φορές έχω από αυτή τη στήλη επισημάνει, έχει - ατυχώς - στηθεί ένας δυσκίνητος συγκεντρωτικός μηχανισμός, σε πολιτικό και υπηρεσιακό επίπεδο, που είναι εκ των προτέρων καταδικασμένος να αποτύχει, ιδιαίτερα στο πιο κρίσιμο πεδίο δημοτικής δράσης, που αναφέρονται στην καθημερινότητα των πολιτών.
Εισπράττοντας οι πολίτες αυτό το αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με το πρωτόγνωρο και άβολο του εγχειρήματος του νέου δήμου και την αντικειμενικά απόμακρη σχέση τους με τη δημοτική αρχή, πιστεύουν ότι η λύση βρίσκεται στη διάσπαση του δήμου, στα τρία ή στα τέσσερα, όπως προβλέπουν και τα εξ Αθηνών σενάρια.
Είναι αλήθεια, ωστόσο, ότι αφού ο ενιαίος δήμος λειτουργεί κατά τον τρόπο που περιγράψαμε, η προοπτική δημιουργίας περισσότερων δήμων στο νησί, γεννά από μόνη της προσδοκίες για καλύτερη και αμεσότερη διαχείριση των προβλημάτων της καθημερινότητας και για πιο κοντινή σχέση με τη δημοτική αρχή, που είναι και τα μεγάλα ζητούμενα για την περίοδο που διανύουμε. Δείχνει δε, να υποτιμάται ο κίνδυνος και οι νέοι μικρότεροι δήμοι να κινηθούν στην πεπατημένη και να είναι "η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης"...
Εκτός αν, μαζί με την αλλαγή του χάρτη της αυτοδιοίκησης προβλεφθούν και δομικές αλλαγές στη συγκρότησή τους, τέτοιες που θα επιτρέπουν στους νέους Δήμους να λειτουργούν πιο σύγχρονα, πιο φιλικά προς τον πολίτη, με μέτρηση και αξιολόγηση της εργασίας του καθενός, στο πολιτικό και υπηρεσιακό επίπεδο, με υψηλούς δείκτες παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας, με απόλυτη διαφάνεια και χρηστή διαχείριση του λιγοστού, πλέον, δημόσιου χρήματος, στοιχεία που θα τους καταξιώσουν στη συνείδηση των τοπικών κοινωνιών.
Ένα άλλο θέμα ιδιαίτερα κρίσιμο, ενόψει των σεναρίων διαμόρφωσης του νέου αυτοδιοικητικού χάρτη της Κέρκυρας, είναι οι ανθρωπογεωγραφικές ενότητες, που θα προκύψουν από τα όρια των νέων ΟΤΑ. Οι ενότητες αυτές, υποχρεωτικά θα διαφοροποιηθούν από τα δεδομένα των "καποδιστριακών" δήμων σε όλα τα επίπεδα, και νομίζω πως θα πρέπει να διασφαλίζουν πρωτίστως τη βιωσιμότητά τους μέσα από το κρίσιμο πληθυσμιακό τους μέγεθος, τις πλουτοπαραγωγικές δραστηριότητες του τόπου, αλλά και τη δυνατότητά τους να συγκροτήσουν και να λειτουργήσουν όλες τις ζωτικής σημασίας υπηρεσίες, ανάμεσα στις οποίες και την πολεοδομική.
Αυτές είναι οι πρώτες παρατηρήσεις, ενόψει της ορατής πλέον προοπτικής αλλαγής του αυτοδιοικητικού χάρτη της Κέρκυρας, επί της οποίας θα ήταν χρήσιμο να διατυπωθούν δημόσια απόψεις από πολλές και διαφορετικές σκοπιές, πριν η θέση της Κέρκυρας κατατεθεί από τους βουλευτές της και το Δήμαρχο στο Υπουργείο Εσωτερικών. Γιατί, αυτή η "διορθωτική" μεταρρύθμιση δεν είναι μόνο υπόθεση των εκπροσώπων μας, αλλά ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας.
Το θέμα είναι μεγάλο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον και θα επανέλθουμε...

* Είναι διευθυντής της εφημερίδας Η Κέρκυρα Σήμερα, πρώην νομάρχης Κερκύρας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου