Το «παιχνίδι» του Ερντογάν

της Κάκης Μπαλή

Μπορεί στον δρόμο για τις τουρκικές προεδρικές εκλογές του 2019 -εάν δεν επαληθευτεί η φήμη που θέλει τον Τούρκο Πρόεδρο να προσπαθήσει να τις επισπεύσει για το 2018- ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιδιώκει το 51% από τον πρώτο γύρο και να μην είναι βέβαιος ότι θα το λάβει, ωστόσο το κόμμα του εξακολουθεί να διαθέτει μια άνετη σχετική πλειοψηφία, που κυμαίνεται μεταξύ 40% και 45%.

Την ίδια ώρα, δεν υπάρχει κανείς άλλο πολιτικός φορέας ικανός να πλησιάσει ένα τέτοιο ποσοστό, ούτε έχει εμφανιστεί ένα νέο πολιτικό πρόσωπο που θα μπορούσε να κάνει την έκπληξη, δεδομένου ότι το νέο τουρκικό σύνταγμα επιτρέπει σε όποιον ανεξάρτητο καταφέρει να συγκεντρώσει 100.000 υπογραφές να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία. Όταν, λοιπόν, ρωτάει κανείς Τούρκους αναλυτές τι είναι αυτό που μπορεί να εκθρονίσει τον Ερντογάν -στην κάλπη, εννοείται-, η απάντηση που παίρνει είναι «μια οικονομική κατάρρευση, σαν αυτή που τον έφερε στην εξουσία στις αρχές του αιώνα».

Αυτή τη στιγμή οικονομική κρίση υπάρχει και οι Τούρκοι πλήττονται όλο και περισσότερο από τον πληθωρισμό και την ανεργία, αλλά το φαινόμενο δεν έχει πάρει διαστάσεις κατάρρευσης. Κι επειδή ο Ερντογάν μάλλον δεν μπορεί να προσφέρει στους Τούρκους ένα «οικονομικό πακέτο» που θα τους βγάλει από την κρίση, για να εξασφαλίσει την επανεκλογή του παίζει όλο και περισσότερο το εθνικιστικό χαρτί - και βαθαίνει τη συμμαχία του με τους εθνικιστές του ΜΗΡ. Μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος ουσιαστικά έχει ξεκινήσει την προεκλογική εκστρατεία του από καιρό, σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο πηγαίνει στην επαρχία και βγάζει λόγους, σαν αυτόν με... τα παστά ψάρια στον Σαγγάριο, χρησιμοποιώντας μια γλώσσα... οθωμανική, όπως ταιριάζει στον «προστάτη της Ούμα»- των μουσουλμάνων σε όλο τον κόσμο.

Ο Ερντογάν «καίγεται» να παρουσιάσει μια μεγάλη νίκη, να πείσει τους Τούρκους ότι αυτός θα επιβάλει σε όλους να σέβονται την Τουρκία. Και «τρέχει» ταυτόχρονα τρεις πολέμους: έναν στο εσωτερικό ενάντια στο PKK, έναν -κανονικό με βομβαρδιστικά και τεθωρακισμένα- στη Συρία κι έναν ενάντια στη Δύση. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το «παιχνίδι» με την Ελλάδα, το οποίο αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι τις εκλογές. Εάν, μάλιστα, αναγκαστεί σε μια ήττα στη βόρεια Συρία, ενδέχεται το «παιχνίδι» με την Ελλάδα να αγριέψει.

Το πώς θα χειριστούν -ή χειρίζονται ήδη- τον Ερντογάν οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι είναι μια πολύπλοκη υπόθεση. Και με δεδομένο το... απρόβλεπτο του Ντόναλντ Τραμπ, δεν βοηθούν οι παλιές αναλύσεις για το προβλέψει κανείς. Όσο για την Ευρώπη, οι μοχλοί πίεσης που διαθέτει, ως soft power, δεν μπορεί παρά να είναι οικονομικοί. Η ένταξη στην Ε.Ε. για την ώρα δεν γοητεύει τους Τούρκους - άρα η διακοπή των διαπραγματεύσεων δεν θα είναι επώδυνη για τον Ερντογάν, αφού ούτε καν η Tousiad, ο τουρκικός ΣΕΒ, δεν πιέζει αυτή τη στιγμή υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής. Ωστόσο, τόσο το θέμα της κατάργησης της βίζας για τους Τούρκους όσο και η διεύρυνση της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε.- Τουρκίας ενδιαφέρει τα μέγιστα τους πολίτες της γείτονος, συνεπώς αυτά τα δύο είναι σίγουρα «άσοι» στα χέρια της Ευρώπης.

avgi