Ο προοδευτικός κύριος Στίβεν Χόκινγκ

Ο Χόκινγκ ήταν προοδευτικός, ένας σοσιαλδημοκράτης παλιάς κοπής θα έλεγε κανείς, που όμως είχε το νου του τον ευκταίο στρατηγικό στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης

του Βασίλη Ρόγγα

Κάποτε, το 2010, ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ είχε αρθρογραφήσει κατ’ αυτόν τον τρόπο για τον Στίβεν Χόκινγκ:

«Ο συγκεκριμένος παραπληγικός Βρετανός επιστήμων είναι απολύτως συμπαθής ιδιαιτέρως διότι ευρίσκεται εις μίαν δραματικήν κατάστασιν υγείας απεικονιζομένην εις δημοσιευθέντα φωτογραφικά στιγμιότυπα, απολύτως καθηλωμένος και επικοινωνών με ηλεκτρονικήν φωνήν, που επιφέρει την κατανόησιν διά την συμπλεγματικότητα και τραγικότητα των απόψεών του που αδίκως βεβαίως ενοχοποιούν ουσία τον Τρισάγιον Θεόν διά την δυσχερεστάτην θέσιν της υγείας του διότι η ασθένεια, η φθορά και ο θάνατος δεν προέρχονται από τον Θεόν αλλά είναι αποτέλεσμα της σχάσεως των ανθρώπων και του κόσμου από Αυτόν».

Και συνεχίζει: “Και όμως την άπειρη αυτή δύναμη, σοφία και πρόνοια αποδίδουν κατά καιρούς οι άφρονες υλιστές και σήμερον ο κ. Χώκινγκ που έχει το ελαφρυντικό της συγχύσεως του νοός του, από την αφόρητο σωματική δυστυχία του, στα άβουλα και άψυχα σωματίδια του ηλεκτρισμού που σχηματίζουν εν τω συνόλω την συμπαντικήν ύλην και που δεν έχουν προς άλληλα μήτε συνοχήν.”

Ο «Άγιος Πειραιώς» δε δίστασε να τα βάλει με τον μεγαλύτερο επιστήμονα των καιρών μας, θέλοντας να μας πείσει για την ύπαρξη Θεού. Η «δραματική κατάσταση» του σώματος του Χόκινγκ δεν τον έκανε ούτε σκατόψυχο, ούτε και μισάνθρωπο. Ό,τι διαβάζουμε για αυτόν τον πάρα πολύ έξυπνο άνθρωπο και ότι πρόκειται να διαβάσουμε αυτές τις μέρες για το τεράστιο έργο του, είναι σημαντικό για να ξαναπιάσουμε το νήμα της πίστης στη θέληση του ανθρώπου, στις τεράστιες ενδογενείς δυνάμεις που σοβούν, τελούν εν υπνώσει ή τελικά εκβάλουν από μέσα μας για μεγάλα ή μικρά έργα.

Όμως ο βρετανός φυσικός δεν ήταν μόνο φυσικός. Κι αν η φωτογραφία που τον αποτυπώνει όρθιο με τις παταρίτσες του να διαδηλώνει ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ δίπλα από τον Ταρικ Αλί και την Vanessa Redgrave δεν είναι αληθινή, θα μπορούσε παρόλα αυτά να είναι ένα στιγμιότυπο σε μια πορεία ζωής που σηματοδοτεί μια προοδευτική πολιτική στάση σε πολλά ζητήματα.

Ο Χόκινγκ ήταν προοδευτικός, ένας σοσιαλδημοκράτης παλιάς κοπής θα έλεγε κανείς, που όμως είχε το νου του τον ευκταίο στρατηγικό στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Μάλιστα,  σχετικά πρόσφατα, είχε στηλιτεύσει την άνιση κατανομή πλούτου ως καταστροφική για την ανθρωπότητα: «Αν οι μηχανές παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε, το αποτέλεσμα εξαρτάται από το πως αυτά θα διανέμονται. Ο καθένας μπορεί να καλύψει πολλές ανάγκες της ζωής του αν η ευμάρεια που παράγεται από τις μηχανές μοιράζεται ή περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να καταλήξουν άθλια φτωχοί αν οι ιδιοκτήτες των μηχανών συνεχίσουν το λόμπι κατά της αναδιανομής του πλούτου. Μέχρι τώρα, η τάση δείχνει προς τη δεύτερη εκδοχή, με την τεχνολογία να οδηγεί σε ολοένα και αυξανόμενη ανισότητα. Μην φοβάστε τα ρομπότ, τον καπιταλισμό να φοβάστε».

Ο σοσιαλισμός του ήταν ένας κατανοητός σοσιαλισμός, γήινος. Κοινό όραμα, μοίρασμα, ισότιμη κατανομή του πλούτου είναι απολύτως απαραίτητα για να συνεχίσουμε να επιβιώνουμε: «Να συνεργαστούμε όλοι μας για ένα κοινό όραμα και η προσπάθεια μας αυτή μπορεί να διασφαλίσει ότι η ανθρωπότητα μπορεί να επιβιώσει. Θα πρέπει να προσαρμοστούμε, να επανεξετάσουμε και να αλλάξουμε κάποιες από τις θεμελιώδεις παραδοχές μας σχετικά με το τι εννοούμε με τον όρο πλούτου, την κατοχή πλούτου, τι είναι δικό μου και τι δικό σου. Ακριβώς όπως τα παιδιά, θα πρέπει να μάθουμε να μοιραζόμαστε […] ο φθόνος και ο απομονωτισμός,[…] που δεν κυριαρχούν μόνο στην Βρετανία αλλά σε όλο τον κόσμο, το πνεύμα του να μην μοιραζόμαστε, η αποτυχία να διαιρέσουμε τον πλούτο πιο δίκαια, τόσο εντός όσο και εκτός των εθνικών συνόρων, οι δυνάμεις αυτές λοιπόν, θα ενισχυθούν. Αν συμβεί αυτό, δεν θα ήμουν αισιόδοξος για τη μακροπρόθεσμη προοπτική του είδους μας».

Ο  κοσμολόγος, που κατά τους γιατρούς του θα έπρεπε να είχε πεθάνει εδώ και πολλά χρόνια και συνέχιζε να ζει με πείσμα, με ένταση, ήταν ένας άθεος: «Θεωρώ τον εγκέφαλο ένα κομπιούτερ που θα σταματήσει να δουλεύει, όταν τα μέρη του χαλάσουν. Δεν υπάρχει παράδεισος ή μεταθανάτια ζωή για τους χαλασμένους κομπιούτερ. Αυτό είναι ένα παραμύθι για τους ανθρώπους που φοβούνται το σκοτάδι». Και σε άλλο σημείο: «Όταν έγραφα στο Χρονικό του Χρόνου πως, επιτυγχάνοντας μια ενοποιημένη θεωρία των φυσικών νόμων, οι επιστήμονες θα μπουν στο μυαλό του Θεού, εννοούσα πως θα γνωρίσουν όλα όσα θα γνώριζε και ο Θεός – αν υπήρχε. Όμως κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει. Είμαι άθεος».

Το 2013 συμμετέχει στο επιστημονικό μποϊκοτάζ του Ισραήλ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μεταχείριση των Παλαιστινίων. Ο πρώην καθηγητής του πανεπιστημίου Cambridge απέσυρε τη συμμετοχή του από ένα διεθνές συνέδριο που θα γίνει στην Ιερουσαλήμ τον Ιούνιο και το οποίο διοργανώνει ο πρόεδρος της χώρας Σιμόν Πέρες με αφορμή και τα 90ά γενέθλιά του. Mε έγκριση του η Βρετανική Επιτροπή για τα Πανεπιστήμια της Παλαιστίνης εξέδωσε μια ανακοίνωση στην οποία αναφέρει ότι ο Βρετανός φυσικός «πήρε την ανεξάρτητη απόφαση να τηρήσει το μποϊκοτάζ, με βάση τις γνώσεις του για την κατάσταση στην Παλαιστίνη και την ομόφωνη συμβουλή εκ μέρους των ακαδημαϊκών επαφών που διατηρεί εκεί».

Υπήρξε υποστηρικτής του Εργατικού Κόμματος της Αγγλίας και του Τζέρεμι Κόρμπιν και θεωρούσε πως το Δημόσιο Σύστημα Υγείας της χώρας του ήταν ζωτικό για να συνεχίζει να ζει τόσα πολλά χρόνια: «Η φροντίδα που έλαβα αφότου διαγνώστηκα με τη νόσο του κινητικού νευρώνα όταν ήμουν φοιτητής το 1962, μου επέτρεψε να ζήσω τη ζωή μου όπως θέλω και να συμβάλω στις σημαντικές προόδους στην κατανόηση του σύμπαντος […]Στις ΗΠΑ, όπου (οι πολυεθνικές εταιρείες που έχουν ως στόχο το κέρδος) κυριαρχούν στο σύστημα υγείας, βγάζουν τεράστια κέρδη, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δεν είναι καθολική και οι θεραπείες είναι πολύ πιο ακριβές σε σύγκριση με το Ηνωμένο Βασίλειο».

Τελικά ο βαθύς ανθρωπισμός του ήταν ταιριαστός με τη σοσιαλιστική ιδεολογία του, που τη μοιράζονταν και με τον άλλο μεγάλο, τον Άλμπερτ Αϊνστάιν: «Δεν θα ήταν και πολύ σπουδαίο αυτό το σύμπαν, αν δεν ήταν το σπίτι των ανθρώπων που αγαπάς». Άλλωστε, «αν είσαι αρκετά τυχερός και βρεις την αγάπη, θυμήσου ότι είναι εκεί και μην την πετάξεις μακριά».

πηγή: commonality.gr