Δεν θα είναι φάρσα

του Τάσου Παππά

Οι πολίτες στέλνουν συνεχώς μηνύματα δυσφορίας για τον τρόπο που λειτουργεί η Ευρώπη, για τις ανισότητες που υπάρχουν και μεταξύ των χωρών και εντός των χωρών, για την αφόρητη πλήξη που προκαλούν οι δημόσιες δραστηριότητες της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, για το μεσίστιο μέλλον που βλέπουν να έρχεται, για την απληστία των πλουσίων, για την απουσία λογοδοσίας των βασικών αν και εξωθεσμικών οργάνων (Eurogroup), για το έλλειμμα δημοκρατίας, για την επιθετικότητα των φορολογικών παραδείσων που έχουν εγκαταστήσει χώρες της Ευρώπης, για το καθεστώς των περιστρεφόμενων θυρών που χρησιμοποιεί η νομενκλατούρα και σοβαρές απαντήσεις δεν παίρνουν. Και γι’ αυτό τιμωρούν. Αλλοτε με αποχή, άλλοτε πριμοδοτώντας τον δεξιό λαϊκισμό.

Οταν η άκρα Δεξιά απειλούσε την Ολλανδία έσπευσαν όλοι να παρέμβουν προκειμένου να μην έχουμε στο κέντρο της ηπείρου μια ρατσιστική κυβέρνηση. Ο κίνδυνος απετράπη. Ανακούφιση στις Βρυξέλλες. Επιστρέψαμε στις δουλειές μας. Οταν η άκρα Δεξιά απειλούσε να καταλάβει τον Δήμο της Βιέννης έσπευσαν όλοι να κινητοποιηθούν προκειμένου ο κάποτε κόκκινος δήμος να μην πέσει στα χέρια των ακροδεξιών. Ο κίνδυνος απετράπη. Ανακούφιση στην Ευρώπη. Επιστρέψαμε στις δουλειές μας. Λίγο αργότερα η άκρα Δεξιά στην ίδια χώρα διεκδικούσε με αξιώσεις την προεδρία.

Στο τσακ γλιτώσαμε την πανωλεθρία. Στη συνέχεια, νέα κινητοποίηση για να μη βγουν πρώτοι οι ακροδεξιοί στις εθνικές εκλογές. Δεν κέρδισαν στις κάλπες, αλλά μπήκαν στην κυβέρνηση καταλαμβάνοντας κεντρικά πόστα. Σοκ στην Ευρώπη, αλλά το συνηθίσαμε.

Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία. Πανστρατιά για να μην κατισχύσει η Μαρίν Λεπέν, το κόμμα της οποίας βρίσκεται σταθερά ψηλά στις προτιμήσεις των Γάλλων ψηφοφόρων. Παρά τα εσωτερικά προβλήματα έχει καταφέρει να διεισδύσει σε εργατικές περιοχές εκεί όπου στο παρελθόν κυριαρχούσε το κομμουνιστικό κόμμα.

Στον δεύτερο γύρο πήγε η Λεπέν, αλλά η γραβατωμένη άκρα Δεξιά ηττήθηκε. Επιστρέψαμε στις δουλειές μας. Κίνδυνος στη Γερμανία από το κόμμα των ακροδεξιών. Μπήκαν στη Βουλή με άνεση, έχουν προσβάσεις σε όλη τη χώρα και μετά τη συγκρότηση του μεγάλου συνασπισμού θα είναι κάτι σαν αξιωματική αντιπολίτευση, δηλαδή θα εισπράττουν τη δυσαρέσκεια από τις πολιτικές των κομμάτων που συγκυβερνούν. Το καταπίνουμε κι αυτό.

Την ίδια περίοδο σε αρκετές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης υπάρχουν κυβερνήσεις που έχουν υιοθετήσει ρατσιστικές πολιτικές, αμφισβητούν το κράτος δικαίου και χλευάζουν ατιμωρητί τις ευρωπαϊκές αξίες. Οι Βρυξέλλες επικαλούνται τις συμφωνίες και ζητούν από τις δύστροπες κυβερνήσεις να συνετιστούν, γιατί αλλιώς θα επιβληθούν κυρώσεις, αλλά έχουν μείνει στα λόγια. Πρακτική που δεν φοβίζει κανέναν. Αντιθέτως αποθρασύνει.

Στο μεσοδιάστημα ανάμεσα στις διάφορες εκλογικές αναμετρήσεις οι πολιτικές ελίτ και τα συστημικά μέσα ενημέρωσης καλούσαν τους πολίτες να μην υποκύψουν στις σειρήνες του λαϊκισμού και του ευρωσκεπτικισμού, να επιλέξουν κόμματα που έχουν ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

Ωστόσο, απέφευγαν όπως ο διάολος το λιβάνι να ανοίξουν τη συζήτηση για τις αιτίες που τροφοδοτούν το φαινόμενο. Ξεμπέρδευαν με χωλές αναλύσεις και ράθυμα επιχειρήματα που δεν έπειθαν κανέναν. Και βεβαίως επέμεναν στην άποψη ότι τίποτε δεν πρέπει να αλλάξει επί της ουσίας, ότι είναι αναγκαίο να συνεχιστεί η πολιτική της δημοσιονομικής σταθερότητας (ο ευφημισμός για τη λιτότητα) και να μη γίνουν εκπτώσεις στο θέμα των μεταρρυθμίσεων.

Μ’ άλλα λόγια, μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις, χαμηλοί κατώτατοι μισθοί, γενίκευση της μερικής απασχόλησης, απελευθέρωση απολύσεων, φορολογικές ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις και όλα όσα εννοούν οι απολογητές του συστήματος όταν αναφέρονται στις μεταρρυθμίσεις. Μια έννοια με προοδευτικό πρόσημο έχει καταντήσει εφιάλτης για τους μη έχοντες. Η απόλυτη συκοφαντική δυσφήμηση.

Και ήρθαν οι εκλογές στην Ιταλία. Ιδρυτικό μέλος της Ε.Ε., τρίτη σε μέγεθος οικονομία στην ευρωζώνη, με μπόλικες αδυναμίες (υψηλό χρέος, «κόκκινα» δάνεια, μεγάλη ανεργία στους νέους), με σοβαρά προβλήματα εθνικής συνοχής (Βορράς-Νότος) και με τα παραδοσιακά κόμματα σε κρίση.

Εκαναν τα πάντα για να μην προκύψει το ενοχλητικό γεγονός. Εφτιαξαν εκλογικό νόμο για να μην επιτρέψουν στα Πέντε Αστέρια να κυβερνήσουν, στήριξαν τον Ρέντσι, ξέπλυναν τον Μπερλουσκόνι για να τον καταστήσουν φερέγγυο μεσολαβητή προκειμένου να σχηματιστεί η συμμαχία Κεντροδεξιάς- Κεντροαριστεράς. Με παλιά, δοκιμασμένα και φθαρμένα υλικά επιχείρησαν να ξεγελάσουν τους ψηφοφόρους. Απέτυχαν παταγωδώς.

Η Κεντροαριστερά υποχώρησε μαζικά, ακολουθώντας τον δρόμο των άλλων αδελφών κομμάτων, η λίγο πιο αριστερή από το Δημοκρατικό Κόμμα συνιστώσα μπήκε με το ζόρι στη Βουλή, δεσπόζουσα δύναμη στη συντηρητική παράταξη η άκρα Δεξιά του Σαλβίνι, ο Μπερλουσκόνι απαξιώθηκε και πρώτο κόμμα ήρθε το Κίνημα Πέντε Αστέρων, το οποίο καβάλησε το ρεύμα διαμαρτυρίας των Ιταλών. Το σοκ ήταν μεγαλύτερο γιατί η Ιταλία δεν είναι μια μικρή χώρα.

Η διαχείριση δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Ομως από τα κέντρα λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη είχαμε ξανά-μανά τις ίδιες καχεκτικές ερμηνείες. Ανησύχησαν, θορυβήθηκαν, ωστόσο καμία κουβέντα για αλλαγή πορείας, καμία κουβέντα για εγκατάλειψη της λιτότητας. Να δείτε που η ιστορία κάποια στιγμή θα επαναληφθεί σαν τραγωδία. Και τότε θα είναι πολύ αργά.

efsyn