Η ζωή μετά το τροχαίο

της Μαρίας Καλυβιώτου

Απώλεια μνήμης, κατάθλιψη, ανορεξία, κοινωνική απομόνωση, σεξουαλικά προβλήματα, αυτοκτονικός ιδεασμός... Μια πραγματικότητα που συνοδεύει θύματα τροχαίων ατυχημάτων τα οποία καταφέρνουν μεν να κερδίσουν τη μάχη στον ακήρυχτο πόλεμο της ασφάλτου, έχοντας όμως λαβωματιές καταστροφικές, τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικογένειές τους.

Ένα τροχαίο ατύχημα, ακόμη κι αν δεν είναι θανατηφόρο, όταν οδηγεί σε μακρόχρονη νοσηλεία, αναπηρία ή οργανική βλάβη, υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Σημαντική έως δραματική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του διακρίνει το 85% των οικογενειών ανάπηρων θυμάτων που συμμετείχε σε έρευνα της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Θυμάτων Οδικής Κυκλοφορίας (FEVR).

Τα μισά θύματα στην έρευνα που διεξήχθη από τη FEVR δήλωσαν ότι η κατάστασή τους -ψυχολογική και σωματική- σταθεροποιήθηκε μέσα σε τρία χρόνια, ενώ για τους υπόλοιπους αυτό συνέβη πολύ αργότερα - ή και ποτέ. Το 68% των συγγενών ανάπηρων θυμάτων και το 54% των ανάπηρων θυμάτων τροχαίου δήλωσε ότι ανέκτησε την ικανότητα να απολαύσει τη ζωή του, ωστόσο το 50% αυτών καταναλώνει περισσότερα ψυχοτρόπα φάρμακα.

«Δεν υπάρχει κανένας θεσμός στην Ελλάδα που να στηρίζει τους συγγενείς των θυμάτων της ασφάλτου, και αυτό είναι τρομερό» λέει στην «Αυγή» της Κυριακής ο Μανώλης Σταυρουλάκης, ιδρυτικό μέλος του Πανελλαδικού Συλλόγου «SOS - Τροχαία Εγκλήματα». Υπάρχουν «ανήλικα παιδιά που χάνουν τους γονείς τους και μένουν στο πουθενά, άνθρωποι που τα παιδιά τους έμειναν ανάπηρα από τροχαίο, όπως οι περίπτωση μιας οικογένειας Πολωνών, που ένας πατέρας αγωνίζεται να περιθάλψει τα δυο παιδιά του και τη γυναίκα του, οι οποίοι έπειτα από τροχαίο κατέληξαν να είναι πολυτραυματίες» μας λέει.

Τα τελευταία 20 χρόνια έχουν χαθεί 31.385 άνθρωποι, ενώ σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της αστυνομίας προκύπτει ότι κάθε μέρα 6 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε τροχαίο δυστύχημα και 15-20 άνθρωποι καταλήγουν, καθημερινώς, με αναπηρία ή σοβαρά τραυματισμένοι.

Στοιχεία που σοκάρουν

Πιο αναλυτικά, από τροχαία, τα τελευταία πενήντα χρόνια είχαμε 120.000 νεκρούς, 350.000 ανάπηρους και δύο εκατομμύρια τραυματίες, με την Ελλάδα να κατέχει την τρίτη θέση στα θανατηφόρα τροχαία, μετά τη Ρουμανία και τη Λιθουανία, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν προ ημερών σε ευρεία σύσκεψη με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας και της Ελληνικής Εταιρίας Διαχείρισης Κρίσεων στην Υγεία.

Τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου για τους νέους από 15 έως 29 ετών, τη δεύτερη αιτία θανάτου για τις ηλικίες 5 έως 14 και την τρίτη για τις ηλικίες 30 έως 44 ετών. Μάλιστα, τα ατυχήματα που χαρακτηρίζονται «σοβαρά» και «θανατηφόρα» αυξήθηκαν κατά 3,8% και 8,3% αντίστοιχα, ενώ αντιθέτως τα «ελαφρά» μειώθηκαν κατά 10,9%.

Επιπλέον, τα τροχαία ατυχήματα κοστίζουν 12 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία της Μόνιμης Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας.

Πληγές που δεν κλείνουν

Ο κ. Σταυρουλάκης έχασε το παιδί του πριν από 10 χρόνια, από τροχαίο δυστύχημα: «Υπάρχει πολύς πόνος, είναι πληγές από αυτές που δεν κλείνουν. Αυτός που χάνει το παιδί του από τροχαίο χάνει όλη του τη ζωή. Δεν είναι αρρώστια, το τροχαίο είναι ανθρώπινο λάθος. Υπάρχει για πάντα το ‘γιατί’. Θεωρώ τον εαυτό μου υπεύθυνο για τον θάνατο του παιδιού μου, επειδή δεν βγήκα ποτέ να φωνάξω για θέματα οδικής ασφάλειας πριν από αυτό».

Μας εξηγεί ότι ως μέλη του Συλλόγου «που βιώνουμε απώλεια, βλέπουμε το απίστευτο, ότι η Πολιτεία είναι απούσα, σφυρίζει αδιάφορα για αυτήν τη γενοκτονία που συμβαίνει στη χώρα μας». Μιλώντας για το πρόσφατο πολύνεκρο δυστύχημα στην εθνική οδό, υπογράμμισε ότι «δυστυχώς στην Ελλάδα είναι τόσο αποσπασματική η ενασχόληση και η ενημέρωση για την οδική ασφάλεια, που θα πω ότι ακόμη κι αυτό το 24χρονο παιδί, είναι κι αυτό θύμα ενός παραλογισμού που υπάρχει σε αυτήν τη χώρα». Εξήγησε ότι «σε αυτόν τον τρελό παραλογισμό που συμβαίνει στους δρόμους, είμαστε όλοι πιθανοί θύτες και θύματα», αφού «δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός μηχανισμός για να ελέγχει την οδηγική συμπεριφορά και να κολάζει την παραβατικότητα. Αντ’ αυτού, ανακοινώθηκαν οι μειώσεις στα πρόστιμα. Τι μήνυμα δίνει η Πολιτεία με αυτήν την ενέργεια; Ότι δεν χάθηκε και ο κόσμος αν παραβιάσεις φωτεινό σηματοδότη, STOP, αν οδηγήσεις μεθυσμένος... Εξαγγέλλονται πράγματα που να ικανοποιούν απλά τα αυτιά των πολιτών» λέει με πικρία.

Έμφαση στην παιδεία

Οι παραβιάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) είναι ένα καθημερινό φαινόμενο και εξίσου καθημερινές είναι και οι ζοφερές επιπτώσεις της οδηγικής κουλτούρας ενός λαού που, προφανώς, δεν έχει διαπαιδαγωγηθεί επαρκώς. Που δεν έχει κατανοήσει ότι η παραβίαση του ΚΟΚ μπορεί να οδηγήσει όντως στον θάνατο ή στη διάλυση ενός ανθρώπου. Που δεν έχει μάθει να σέβεται την αξία της ανθρώπινης ζωής και πως η διατήρησή της αποτελεί διαρκές επίδικο στην άσφαλτο. «Κάθε μέρα, έξι οικογένειες ντύνονται στα μαύρα, πενθούν και καταστρέφονται. Δεκαπέντε άνθρωποι την ημέρα θα καθίσουν την υπόλοιπη ζωή τους σε αναπηρικό καροτσάκι. Ξέρουμε τα σημεία που θα γίνουν τα τροχαία, γνωρίζουμε ακόμη και τις ώρες που θα συμβούν και δεν κάνουμε τίποτε» επέμεινε ο κ. Σταυρουλάκης και τόνισε ότι η οδηγική μας συμπεριφορά είναι θέμα παιδείας. Υπενθύμισε ότι εδώ και χρόνια γίνεται συζήτηση για το αν θα μπει το μάθημα της οδικής ασφάλειας στα σχολεία, αλλά «ακόμη αφήνουμε τα παιδιά μας να μιμούνται το χειρότερο πρότυπο: Εμάς. Ανθρώπους 40-50 ετών, που συμπεριφέρονται σαν κανίβαλοι στο τιμόνι. Εμάς βλέπουν τα παιδιά μας κι εμάς θα μιμηθούν. Η Πολιτεία πρέπει να το πάρει πάνω της, είναι θέμα παιδείας, είναι θέμα πολιτισμού».

avgi