Και οι επτά είναι υπέροχες!

"Επτά χώρες τιμωρούνται με αποβολή από την παγκόσμια τάξη. Επτά θρανία θα μείνουν κενά. Για να φανταζόμαστε πλέον τον χάρτη με επτά τρύπες, συνολικής έκτασης επτά εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Συμπτώσεις πάνω στον αριθμό επτά."

του Φραγκίσκου Καλαβάση* 

Επτά χώρες εξορίζονται από τον χάρτη του πλανήτη που ονειρεύεται ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου. Κανένας, καμία από τη Λιβύη, από τη Συρία, από το Ιράκ, από το Ιράν δεν θα μπορεί να μετακινηθεί προς τις ΗΠΑ. Ούτε από τη Σομαλία, ούτε από την Υεμένη, ούτε από το Σουδάν. Επτά στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα.

Επτά χώρες τιμωρούνται με αποβολή από την παγκόσμια τάξη. Επτά θρανία θα μείνουν κενά. Για να φανταζόμαστε πλέον τον χάρτη με επτά τρύπες, συνολικής έκτασης επτά εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Συμπτώσεις πάνω στον αριθμό επτά.

Της Ευρώπης η έκταση είναι περίπου δέκα εκατομμύρια, η τρύπα θα ήταν λίγο μεγαλύτερη. Και την Ευρωζώνη θέλει να διαλύσει ο νέος πρόεδρος. Τον ενοχλεί, λέει, η νομισματική ομοιοκαταληξία, ίσως ή ακόμη περισσότερο η δημοκρατική ευελιξία.

Επτά περιοχές με Ιστορία και Προϊστορία που ακόμη ανακαλύπτουμε, με πολιτισμούς που ακόμη διερευνούμε. Λαοί με αγωνίες, με έριδες, με κατακτητές και απελευθερωτικούς αγώνες. Άνθρωποι με έρωτες, με επιθυμίες, με όνειρα, που τραγουδούν κοιτώντας το φεγγάρι να παίρνει το χρώμα της δικής τους γης. Και παίρνουν αυτό το χρωματιστό φεγγάρι μαζί τους στην εξορία, την προσφυγιά, τη μετανάστευση. Η Ελλάδα το καταλαβαίνει αυτό.

Διακόσια δώδεκα εκατομμύρια ακινητοποιημένα βλέμματα μοναδικής ομορφιάς μάς κοιτούν με περιέργεια, με πόνο και κάποια ειρωνεία. Μαθαίνουν ίσως για μας στα σχολεία τους, στα μαθήματα της Ιστορίας, της Γεωγραφίας, των Μαθηματικών, της Φιλοσοφίας. Περισσότερα απ’ όσα μαθαίνουμε εμείς για τη δική τους Ιστορία, τα Μαθηματικά και τη Φιλοσοφία τους. Ακούνε από συγγενείς που δραπέτευσαν για το πέρασμα του Αιγαίου. Για ηρωικές και πληγωμένες καρδιές, για απέλπιδες πράξεις, για αναπόφευκτες προδοσίες. Θυμούνται τους μύθους και τους θρύλους τους. Ίσως κάπου μοιάζουμε.

Το θέμα απασχόλησε ατύπως την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής. Ορίστηκε άτυπη ομάδα εργασίας. Επτά εμπειρογνώμονες από διαφορετικές χώρες της Ευρωζώνης, ως εκπρόσωποι των ευρύτερων περιφερειών τους. Κάθε μέλος δήλωσε πως δεν γνωρίζει τη γλώσσα των άλλων, παρά τα τόσα χρόνια συνύπαρξης. Ούτε ομοφώνησαν στη χρήση τρίτης γλώσσας, δηλαδή όγδοης, κοινής αποδοχής. Το Brexit και οι καλλιεργούμενοι εθνικισμοί των επαρχιών έκαναν δύσκολη την επικοινωνία.

Ζήτησαν διερμηνείς και επέμειναν να έχουν οι διερμηνείες αποκλειστική κατεύθυνση. Μονοδρομημένες, όπως όταν συνομιλούν οι επικεφαλής κρατών. Χρειάστηκαν σαράντα δύο (42) διερμηνείς, όσες οι διατάξεις των επτά ανά δυο. Επτά Ευρωπαίοι εμπειρογνώμονες και σαράντα δύο διερμηνείς. Το αποτέλεσμα της εργασίας ήταν ομόφωνο, αλλά δεν μπόρεσε ακόμα να καθαρογραφεί το κείμενο των αποτελεσμάτων. Υπάρχουν διαφωνίες στην απόδοση ορισμένων εκφράσεων. Η Ελλάδα γνωρίζει.

Οι επτά απαγορευμένες χώρες αναμένουν το τελικό κείμενο να μεταφραστεί στις δικές τους γλώσσες για να μάθουν την ευρωπαϊκή οπτική. Να νιώσουν, ελπίζουν, μια επίσημη συμπαράσταση. Υεμένη, Σομαλία, Σουδάν, Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Ιράν. Στο εσωτερικό τους, οι επιθυμίες των ανθρώπων τσαλακώνονται καθημερινά. Στο εξωτερικό τσαλακώνεται η εικόνα τους. Πολλές οι αιτίες, ασήκωτες οι συνέπειες, που γίνονται κι αυτές αιτίες.

Κύκλοι του ΟΗΕ διατείνονται πως είναι δύσκολο το πρόβλημα, επειδή σε αυτές τις χώρες υπάρχουν πολλοί τοπικοί αρχηγοί. Οι οποίοι χρηματοδοτούνται και εξοπλίζονται από τις πιο ισχυρές χώρες-μέλη του ΟΗΕ. Φαύλος κύκλος.

Επτά πρωτεύουσες. Η Σαναά, το Μογκαντίσου, το Χαρτούμ, η Δαμασκός, η Τρίπολη, η Βαγδάτη, η Τεχεράνη. Η ειρωνεία της μοίρας τους: ο Τραμπ, ο Πούτιν, η Μέρκελ, ο Ολάντ. Προσωπεία, λευκές μάσκες που κάνουν σκούρα τα πράγματα για τα σκούρα πρόσωπα. Το νιώθουμε επειδή το έχουμε νιώσει.

Επτά χώρες σημαδεμένες. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί μετρούν την αποτελεσματικότητα της διστακτικότητάς τους. Χρυσοί λεπτοδείκτες βαραίνουν τον πλέον σταματημένο χρόνο. Άνθρωποι ανεπιθύμητοι σχεδόν σε όλο τον πλανήτη, αλλά και μέσα στις χώρες τους. Στα δικά μας ορεινά χωριά, τα νησιά και τα λιμάνια, τους αναγνωρίζουμε έναν προς έναν, μία προς μία. Στα πρόσωπα που σχηματίζουν τα σύννεφα και τα κύματα. Χώρες εξόριστες από την Ιστορία, είναι η Ιστορία. Υπέροχα γενναίες στον καθρέφτη του φοβισμένου πλανητάρχη.

* Ο Φραγκίσκος Καλαβάσης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

avgi