Οι δεκαπέντε εντολές

του Παντελή Μπουκάλα

Την κρίση πολλοί εμίσησαν, όσοι την υφίστανται δηλαδή, σε μία από τις πολλές μορφές της: ανεργία, μείωση μισθού, μείωση ελευθεριών κ.ο.κ. 
Αλλά και πολλοί την εκμεταλλεύτηκαν και την εκμεταλλεύονται για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους, οικονομικά ή πολιτικά. Εκμεταλλεύονται δηλαδή τον φόβο που συνοψίζουν οι λέξεις «εκεί έξω υπάρχει πολλή ανεργία». Μόνος του γεννιέται ο φόβος αυτός, σαν θεός μιας σκοτεινής εποχής. Μολαταύτα, σε κάποια αλυσίδα καταστημάτων φαίνεται ότι δεν αρκέστηκαν να περιμένουν τη μοιραία εκδήλωσή του. Σκέφτηκαν, λοιπόν, να παραστήσουν τον εμβρυουλκό του, για να επιταχύνουν τη διαδικασία. Ανάρτησαν έτσι ένα Δεκαπεντάλογο Εντολών, προς γνώση και συμμόρφωση των εργαζομένων, οι οποίοι εκβιάζονται να τις σεβαστούν με την εκτόξευση μιας απειλής άμεσης και πρακτικού τύπου, όχι μεταφυσικού: «Τέλος, η δουλειά μας είναι συγκεκριμένη αν συνδυάσετε το γεγονός ότι έξω υπάρχει μεγάλη ανεργία, οι εποχές είναι πολύ δύσκολες και σίγουρα ένα σταθερό εισόδημα είναι καλύτερο από το τίποτα ή το ταμείο ανεργίας».

Τρισβάρβαρα τα ελληνικά τους; Αυτό είναι ίσως το τελευταίο που ενδιαφέρει εδώ, άλλωστε τα μιλιταριστικά ελληνικά ήταν πάντοτε τρισάθλια (ας θυμηθούμε λ.χ. το «απαγορεύεται το συνομβρελίζεσθαι» της χούντας, η οποία εσχάτως απέκτησε και κάποιους φιλοσοφημένους υποστηρικτές των «οικονομικών επιτυχιών της»). Δεν είναι απίθανο να δόθηκε στον αυτόματο μεταφραστή ο «μωσαϊκός νόμος» κάποιου καταστήματος της αλλοδαπής, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τις έντυπες οδηγίες χρήσεως διαφόρων προϊόντων της τεχνολογίας, που μας προσφέρονται ακαταλαβίστικες, ίσα για να εκνευριζόμαστε. Στο κάτω κάτω, οι απειλές πρέπει να ακούγονται σαν γάβγισμα ή σαν κροτάλισμα, αλλιώς ενδέχεται να αυτοακυρωθούν. Επιπλέον, ένα λάθος μπορεί να ασκήσει πολύ μεγαλύτερη βία από το σωστό. Παράδειγμα η δέκατη εντολή (πάντα στα κεφαλαία, που δεν τα αναπαράγω εδώ): «Θα έρχεστε όλοι να δίνεται το παρόν και για το τι έχουμε να κάνουμε στο κατάστημα». Οι λέξεις «να δίνεται το παρόν» είναι τυπωμένες με μαύρα. Και όχι βέβαια για να επισημανθεί το διπλό καραμπινάτο λάθος, αλλά για να εντυπωθεί όσο βαθύτερα γίνεται το βαρύ νόημά του: Εσείς εδώ, αγαπητοί, δεν έρχεστε για να μας δώσετε απλώς το «παρών» σας, την παρουσία σας εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων, αλλά για να μας εκχωρήσετε το παρόν σας στο σύνολό του, ενσώματο και έμψυχο, πλήρες. Αλλιώς το μέλλον σας προδιαγράφεται ζόρικο. Διότι «έξω υπάρχει μεγάλη ανεργία».

Προ κρίσεως τώρα. Σκηνή από κατάστημα κινητής τηλεφωνίας στην Καλλιθέα. Τέσσερις υπάλληλοι όρθιοι, κανείς άλλος πελάτης εκείνη τη στιγμή. «Μα γιατί δεν κάθεστε;» ρωτάω. «Απαγορεύεται», μου απαντούν. «Ναι, αλλά έτσι θα ’χετε πρόβλημα στη μέση», επιμένω. «Απαγορεύεται», ακούω δεύτερη φορά. «Τι απαγορεύεται;» – «Να ’χουμε πρόβλημα»...

καθημερινή