Η άνοδος της Χρυσής Αυγής ως πολιτικής δύναμης στους δρόμους της Αθήνας έχει προσφέρει στο ελληνικό κράτος την ευκαιρία να υιοθετήσει μια ξενοφοβική ατζέντα και να εξαλείψει δυναμικά τις απειλές κατά της λιτότητας που επιβάλλει η κυβέρνηση. Οι συλλήψεις και τα βασανιστήρια μεταναστών και πολιτικών αντιπάλων στην πόλη θέτει σοβαρά υπό αμφισβήτηση τη μελλοντική αξιοπιστία της ελληνικής δημοκρατίας.
Κατά τους τελευταίους μήνες του 2012, τα κυρίαρχα ελληνικά ΜΜΕ έχουν σταματήσει να κάνουν ρεπορτάζ για τις…νεο-ναζιστικές επιθέσεις σε κοινότητες μεταναστών, επιθέσεις που μαστίζουν την Αθήνα για πάνω από ένα χρόνο. Ωστόσο, στα μέσα Γενάρη 2013 μια επίθεση τράβηξε την προσοχή των ΜΜΕ: στα Πετράλωνα, δύο Έλληνες επιβαίνοντας σε μηχανή μαχαίρωσαν θανάσιμα έναν Πακιστανό μετανάστη. Χάρη σε μια αυτόπτη μάρτυρα, οι δύο δολοφόνοι συνελήφθησαν λίγα λεπτά αργότερα. Ωστόσο, υπάρχει μια εμφανής δυσαναλογία μεταξύ των σπάνιων συλλήψεων για ρατσιστικά εγκλήματα και των ανεπίσημων στοιχείων καθημερινής παρενόχλησης και βίας ενάντια σε κοινότητες μεταναστών στην πόλη. Ο φόβος της τιμωρίας και των γνωστών σχέσεων μεταξύ της ΕΛΑΣ και ακροδεξιών ομάδων αποθαρρύνουν θύματα και αυτόπτες μάρτυρες να καταγγείλουν εγκλήματα με ρατσιστικά κίνητρα, αποκρύπτοντας έτσι στατιστικά στοιχεία για τη ρατσιστική βία σε ολόκληρη τη χώρα.
Στο σπίτι ενός εκ των δολοφόνων βρέθηκαν προεκλογικά φυλλάδια της Χρυσής Αυγής μαζί με φωτογραφίες του Μιχαλολιάκου. Η κόρη του Μιχαλολιάκου, εξέχον μέλος του κόμματος των γονιών της, είχε συλληφθεί για παρόμοια ρατσιστική επίθεση νωρίτερα το 2012. Συμμετείχε επίσης σε μια μηχανοκίνητη “περιπολία” τραυματίζοντας σοβαρά έναν μετανάστη όχι μακρυά από την περιοχή των Πετραλώνων.
Η πρόσφατη ραγδαία άνοδος της ακροδεξιάς στην Ελλάδα μπορεί να γίνει κατανοητή ως συνέπεια μιας ολοένα πιο αυταρχικής και αντιδραστικής κυβέρνησης. Από τον Αύγουστο του 2012, το κέντρο της Αθήνας έχει γίνει το θέατρο μιας ακραίας ρατσιστικής, τύπου πογκρόμ, αστυνομικής επιχείρησης που ονομάζεται «Ξένιος Ζευς». Από το ξεκίνημά της, η επιχείρηση έχει προσαγάγει πάνω από 60.000 μετανάστες. Ωστόσο, οι επιθέσεις εναντίον μεταναστών από νεο-ναζί αυτόκλητους τιμωρούς, κάνουν τη βιαιότητα της αστυνομίας και την ποινικοποίηση των μεταναστευτικών κοινοτήτων να φαίνονται μετριοπαθείς: εξάλλου, το να μαχαιρώνεις έγχρωμους ανθρώπους στον δρόμο είναι πολύ χειρότερο από το να τους συλλαμβάνεις και να τους κρατάς χωρίς λόγο.
Πορεία της Χρυσής Αυγής στην Αθήνα. Φωτογραφία Νικόλας Κουτσοκώστας / Demotix
Η άνοδος της Χρυσής ΑυγήςΈτσι, η άνοδος της Χρυσής Αυγής ως πολιτικής δύναμης έχει αποφέρει μια σειρά από οφέλη σε μία όλο και πιο αντιδημοφιλή κυβέρνηση.
Δύο από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας, την ίδια ημέρα, τον Σεπτέμβριο του 2012, δημοσίευσαν δύο άρθρα με πολύ παρόμοιους τίτλους εκφέροντας ένα σχεδόν πανομοιότυπο επιχείρημα για την ευκαιρία που προσφέρει η Χρυσή Αυγή στο ελληνικό κράτος. Εν ολίγοις, τα άρθρα υπαινίσσονταν ότι η εμφάνιση της Χρυσής Αυγής παρέχει στο κράτος μια ευκαιρία να εξαλείψει τα «δύο άκρα» της ελληνικής πολιτικής. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι εκείνοι που τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ ονομάζουν “εξτρεμιστές” είναι όσοι επικρίνουν ή απορρίπτουν την κυβερνητική πολιτική. Ως εκ τούτου, το να χαρακτηρίζεται η Χρυσή Αυγή «ακραία» είναι παραπλανητικό, καθώς η κυβέρνηση και η ΧΑ έχουν πολλούς κοινούς στόχους. Ωστόσο, η μάλλον απλοϊκή “θεωρία των δύο άκρων” υποστηρίζει ότι η τρέχουσα πολιτική και κοινωνική κρίση θα μπορούσε να επιτρέψει στις αρχές να στοχοποιήσουν τη ριζοσπαστική Αριστερά και τις αντιεξουσιαστικές ομάδες, οι οποίοι –μεταξύ άλλων– δραστηριοποιούνται εναντίον της ναζιστικής ΧΑ σε όλη τη χώρα.
Σε άμεση ανταπόκριση στα άρθρα, η αστυνομία έβαλε σε εφαρμογή μια επιχείρηση μεγάλης κλίμακας με στόχο ανάλογα κοινωνικά κινήματα σε όλη τη χώρα, μια επιχείρηση η οποία άφησε ελεύθερο χώρο, τόσο πολιτικά όσο και φυσικά, για την άνθηση νεο-ναζιστικών ομάδων όπως η ΧΑ.
Στα τέλη Σεπτέμβρη 2012, στην διάρκεια μιας αντι-φασιστικής μοτοπορείας στο κέντρο της Αθήνας, όπου σημειώθηκαν συγκρούσεις με νεοναζί, η αστυνομία επενέβη αμέσως συλλαμβάνοντας 15 αντι-φασίστες ακτιβιστές και βασανίζοντάς τους στην ΓΑΔΑ. Αυτή ήταν η αρχή του πρόσφατου κύματος κρατικής στόχευσης κατά του αντι-ναζιστικού κινήματος.
Βίλα Αμαλίας
Ξαφνικά, τον Δεκέμβριο του 2012, η κατάληψη Βίλα Αμαλίας δέχθηκε έφοδο και εκκενώθηκε από την αστυνομία, η οποία προέβη σε αρκετές συλλήψεις. Η Βίλα Αμαλίας ήταν κάποτε σχολείο, εγκαταλειμμένο για σχεδόν δύο δεκαετίες, πριν καταληφθεί το 1990. Οι αναρχικοί καταληψίες εργάστηκαν για να συντηρηθεί το νεοκλασικό κτίριο και, το πιο σημαντικό, το μετέτρεψαν σε ανοιχτό αυτο-οργανωμένο κοινωνικό κέντρο. Η Βίλα είχε μια μικρή αίθουσα συναυλιών, όπου διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό η αθηναϊκή Punk σκηνή της δεκαετίας του 1990. Στέγαζε επίσης την εκδοτική κολεκτίβα Rotta. Η Rotta τύπωνε πολλές από τις πολιτικές αφίσες που καλύπτουν τους τοίχους του κέντρου της Αθήνας. Πιο πρόσφατα, αντι-φασίστες καταληψίες μαζί με κοινότητες μεταναστών είχαν οργανωθεί για την προστασία περιοχών της Αθήνας από επιθέσεις νεοναζί.
Διαδήλωση υπέρ της Βίλας Αμαλίας. Maximilien Nguyen / Demotix
Στις 9 Ιανουαρίου του 2013, οι καταληψίες ανακατέλαβαν το κτίριο για μερικές ώρες, πριν το εκκενώσουν ξανά οι Ειδικές Δυνάμεις της αστυνομίας συλλαμβάνοντας 92 καταληψίες με κακουργηματικές κατηγορίες επειδή είχαν καλυμμένα τα πρόσωπά τους· κανένας από την ομάδα δεν φέρεται να είχε καλυμμένο πρόσωπο .
Ο νόμος που μετέτρεψε την κάλυψη των χαρακτηριστικών του προσώπου σε κακούργημα τέθηκε σε ισχύ πριν από μερικά χρόνια ως απάντηση στις αυξανόμενες λαϊκές διαμαρτυρίες. Μία από τις βασικές τακτικές της ΕΛΑΣ για την αντιμετώπιση των διαδηλώσεων είναι η μαζική χρήση ισχυρών δακρυγόνων, που συνήθως ρίχνονται μέσα στο πλήθος, με αποτέλεσμα οι διαδηλωτές να χρειάζονται να καλύπτουν τα πρόσωπά τους στη διάρκεια των διαδηλώσεων. Με τον τρόπο αυτό, η ποινικοποίηση της κάλυψης των χαρακτηριστικών είναι έμμεσα και ποινικοποίηση όλων των λαϊκών αντιδράσεων. Για να κάνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα, οι αξιωματικοί των ΜΑΤ συχνά δίνουν ψεύτικες καταθέσεις για συλληφθέντες διαδηλωτές, με αποτέλεσμα σχεδόν όλοι όσοι συλλαμβάνονται κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων να βαρύνονται με κακουργήματα με βάση τον λεγόμενο «κουκουλονόμο».
Σκαραμαγκά
Λίγες ώρες μετά την δεύτερη εκκένωση της Βίλας Αμαλίας, το απόγευμα της 9ης Ιανουαρίου, η αστυνομία, σε μια δημόσια επίδειξη δύναμης, εκκένωσε μία ακόμα μεγάλη κεντρική αθηναϊκή κατάληψη, την κατάληψη Σκαραμαγκά, λίγα τετράγωνα μακριά από την Βίλα. Η Σκαραμαγκά έχει μια διαφορετική ιστορία από την Βίλα Αμαλίας· είναι ιστορικός απόγονος της εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008. Διαχειριζόμενη επίσης από μια αντιεξουσιαστική κολεκτίβα, η Σκαραμαγκά είχε μια πλούσια βιβλιοθήκη καθώς και μεγάλα δωμάτια όπου οργανώνονταν ομιλίες, προβολές ταινιών και άλλες εκδηλώσεις. Στέγαζε επίσης τον μοναδικό τεχνητό τοίχο αναρρίχησης στο κέντρο της Αθήνας, ενώ παραδίδονταν και εβδομαδιαία μαθήματα yoga και πολεμικών τεχνών, για να αναφέρουμε μόνο μερικές από τις δραστηριότητες, και όλα αυτά φυσικά εντελώς δωρεάν. Πολλές φορές, οι καταληψίες οργάνωναν εκδηλώσεις αλληλεγγύης με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων για τη συντήρηση του κτιρίου αλλά, κατά τα άλλα, οι δραστηριότητές τους βρίσκονταν εκτός κάθε οικονομικού πλαισίου. Η Σκαραμαγκά ήταν επίσης ένα κομμάτι της τοπικής, αντι-ναζιστικής υποδομής, καθώς οι καταληψίες και οι συμμετέχοντες συμμετείχαν ενεργά στην αντι-ρατσιστική δράση.
Τον Ιανουάριο του 2013, λίγες μέρες μετά από αυτές τις επιδρομές της αστυνομίας, 10.000 άνθρωποι διαδήλωσαν στο κέντρο της Αθήνας σε ένδειξη αλληλεγγύης στις καταλήψεις και τους 92 συλληφθέντες της δεύτερης εκκένωσης της Βίλας Αμαλίας.
Δύο ημέρες αργότερα, η αστυνομία πραγματοποίησε έφοδο σε μία ακόμα κεντρική αθηναϊκή κατάληψη, την Λέλας Καραγιάννη. Ενώ «διαρροές» της αστυνομίας αποκάλυπταν το σχέδιο της κυβέρνησης για εκκένωση άλλων 40 τέτοιων αυτο-οργανωμένων καταλήψεων σε όλη τη χώρα, η Λέλας ανακαταλήφθηκε τελικά από τους καταληψίες.
Και οι τρεις Αθηναϊκές καταλήψεις έχουν στοχοποιηθεί, φυσικά και λεκτικά, από την Χρυσή Αυγή αρκετές φορές από τότε που το κόμμα εμφανίστηκε στους δρόμους της πόλης στις αρχές του 1990. Η κυβέρνηση, εκκενώνοντας τα κύρια αντιφασιστικά οχυρά της πόλης –τη στιγμή που καταδιώκει και συλλαμβάνει μετανάστες– υιοθετεί ευθέως, κατά μία έννοια, την ατζέντα της Χρυσής Αυγής, εδραιώνοντας τον αυταρχισμό και νομιμοποιώντας τις ρατσιστικές επιθέσεις στην πόλη.
Βόμβες, νεοφιλελευθερισμός και νεοναζισμός
Μέσα σε αυτό το κλίμα πολιτικής έντασης, την Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2013, μια βόμβα εξερράγη στο Mall, ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα στο λεκανοπέδιο, ενώ, λίγες ημέρες νωρίτερα, άγνωστοι είχαν ανοίξει πυρ στα γραφεία της Νέας Δημοκρατίας. Το Mall, σύμφωνα με τους κατοίκους της περιοχής οι οποίοι αγωνίστηκαν για πολλά χρόνια ενάντια στην κατασκευή του, είναι ένα από τα μεγαλύτερα προ-Ολυμπιακά σκάνδαλα. Η κατασκευή του παραβίασε τους πολεοδομικούς κανονισμούς και η εκδίκαση της υπόθεσης εκκρεμεί στα δικαστήρια. Παρ’ όλα αυτά, το Mall έχει τεθεί σε «προσωρινή λειτουργία» για σχεδόν μια δεκαετία τώρα.
Η κυβέρνηση έσπευσε να εκμεταλλευτεί τα δύο χτυπήματα και προέβαλε δημοσίως το επιχείρημα ότι ο Συριζα, λόγω της κριτικής που είχε ασκήσει στην κατασκευή του εμπορικού κέντρου, είχε έμμεση σχέση με την επίθεση. Παρόμοιες αιτιάσεις έγιναν και σε σχέση με τις επιθέσεις στα νέα γραφεία της ΝΔ. Έτσι, μετά τους μετανάστες και τους αναρχικούς, η θεσμική Αριστερά έχει γίνει το νέο “άκρο” που στοχοποιείται από την όλο και πιο αυταρχική συγκυβέρνηση.
Η απεργία των εργαζομένων του μετρό
Οι συνδικαλιστές έχουν επίσης γίνει στόχος της κυβέρνησης. Κατά τα τέλη Ιανουαρίου 2013, αρκετά συνδικάτα βρίσκονταν σε απεργία, με την απεργιακή κινητοποίηση των εργαζομένων του μετρό να διαρκεί οκτώ ημέρες. Τα αιτήματά τους δεν ήταν υπερβολικά. Έχουν αναγκαστεί να δεχτούν σημαντικές μειώσεις στους μισθούς τους, όπως και οι περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι που έχουν χάσει πάνω από το 40% του εισοδήματός τους μέσα σε 2 χρόνια. Υπάρχουν βέβαια και ορισμένες εξαιρέσεις, όπως είναι τα ΜΑΤ, των οποίων οι μισθοί έχουν μέχρι στιγμής παραμείνει στο απυρόβλητο. Μετά από οκτώ ημέρες απεργίας, τα «προστατευόμενα» ΜΑΤ έκαναν έφοδο στο αμαξοστάσιο του μετρό στα Σεπόλια στις τέσσερις το πρωί, σπάζοντας την απεργία των εργαζομένων. Με βάση ένα διάταγμα που εκδόθηκε τις πρώτες-πρώτες μέρες της μεταπολίτευσης, το 1974, οι απεργοί είναι δυνατό να επιστρατευτούν και να υποχρεωθούν να επιστρέψουν στην εργασία τους με την έκδοση φύλλων πορείας. Αν αρνηθούν, συλλαμβάνονται και παραπέμπονται σε δίκη.
Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στην Αθήνα τα τελευταία δύο χρόνια ένα δημοφιλές σύνθημα είναι το “Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία, η χούντα δεν τελείωσε το 1973″. Αυτό είναι αλήθεια αφού η ακροδεξιά δικτατορία των συνταγματαρχών δεν τελείωσε το 1973 αλλά το 1974, όταν η στρατιωτική κυβέρνηση της Ελλάδας επιχείρησε ένα πραξικόπημα στην Κύπρο, δίνοντας έτσι στον τουρκικό στρατό την αφορμή για να εισβάλει στο νησί. Ωστόσο, το συγκεκριμένο σύνθημα αναφέρεται στο 1973 λόγω της εξέγερσης της 17 Νοέμβρη και της βίαιης καταστολής της που σηματοδότησε την απαρχή της κατάρρευσης της δικτατορίας.
Σήμερα η κρίση έχει παράσχει στο κράτος την ιδανική ευκαιρία να απαλλαγεί από το δικαίωμα στην απεργία, στην δημόσια διαμαρτυρία, σε ένα αξιοπρεπές εισόδημα, ακόμη και το δικαίωμα της έκφρασης διαφωνίας προς την κυβέρνηση! Επιπλέον, ο «συνασπισμός» των κρατικών μηχανισμών και των συμμοριών των νεοναζί στρέφεται τακτικά εναντίον μεταναστών, αντι-φασιστών, κοινωνικών κέντρων και εναντίον της Αριστεράς.
Ομολογουμένως, μία τέτοια κλιμάκωση του αυταρχισμού επηρεάζει την διεθνή και τοπική αντίληψη ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα διολισθαίνει προς κάτι που θυμίζει στρατιωτική δικτατορία. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, το τωρινό καθεστώς είναι πολύ πιο περίτεχνο από προηγούμενα συστήματα. Εξάλλου δεν υπάρχει πραξικόπημα, τόσο η Χρυσή Αυγή όσο και τα κόμματα της συγκυβέρνησης έχουν εκλεγεί από εκατομμύρια ψηφοφόρους το καλοκαίρι του 2012. Σήμερα έχουμε να κάνουμε κατ ‘αρχήν με ένα πολιτικό καθεστώς το οποίο είναι τόσο άδικο όσο και εξαιρετικά βίαιο αλλά παραμένει δήθεν δημοκρατικό. Ένα πολιτικό φαινόμενο που μας αναγκάζει να εξετάσουμε την σχέση μεταξύ της δημοκρατίας, του καπιταλισμού και των πολιτικών της ακροδεξιάς.
Open Democracy Author: Dimitris Dalakoglou Translator: Anna Papoutsi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου