Από στουρνάρια ξέρεις;

της Νόρας Ράλλη

Είναι στιγμές που νιώθω πολύ μικρή σ' έναν πολύ γερασμένο κόσμο... Ποιον κοροϊδεύω; Η αλήθεια είναι πως σχεδόν πάντα νιώθω πολύ γριά σε έναν πολύ νέο κόσμο, όσο κι αν δεν θέλω να το παραδεχτώ. Και δεν θέλω, να 'ξερες πόσο δεν θέλω. Αλλά η πραγματικότητα στέκει αδυσώπητη εμπρός μου. Με ταχταρίζει στα γόνατά της καθημερινά, παρά τη θέλησή μου και διόλου παρηγορητικά, μα μ' ένα σαρδόνιο χαμόγελο νεοφιλελεύθερης φρεσκάδας που πονάει περισσότερο κι από τα γερασμένα κανιά μου.

Ευτυχώς υπάρχουν και κάποιοι που μου προσφέρουν τη δυνατότητα μιας νέας αρχής. «Σκέφτομαι όμως και το νέο παιδί από το Περιστέρι που μπορεί να θέλει να πάει σε μια καλή τεχνική σχολή, ώστε να βρει αύριο δουλειά ως ψυκτικός ή ως ένα παιδί που επισκευάζει ανελκυστήρες...». Αυτά είπε ο υπέρτατος και φούσκωσαν τα λαγόνια μου από προσμονή κι αδημονία: ιδού η νέα αρχή που μου επιφύλασσε η νεοδημοκράτικη μοίρα της χώρας μου! Καλά, να επισκευάζω ανελκυστήρες δεν το έχω, αλλά με την ψυχρανσία μια χαρά τα πάω. Αυτό μπορεί εύκολα να επιβεβαιωθεί από κάθε αναγνώστη αυτής της στήλης, αλλά και απ' όλους όσους ανεξαιρέτως έχω την τιμή (κι έχουν την υπομονή) να γνωρίζω προσωπικά. Ασε που «εντός ψυγείου», επισκευασμένου κι από την πάρτη μου μάλιστα, θα διατηρηθώ νέα, νεωτάτη!

Εναν τέτοιον νέο, νεότατο ορίζοντα μου πρόσφερε ο τρισμέγιστος και πέσαν να τον φάνε. Οσοι τον άκουσαν δηλαδή. Σίγουρα όχι οι Περιστεριώτες, καθώς, ως άφησε να εννοηθεί, με το λιγοστό μυαλό που διαθέτουν, επαρκές μόνο για χειρωνακτικές εργασίες, σιγά μην ακούν πολιτικές δηλώσεις, σιγά μη διαβάζουν εφημερίδες.

Χειρωνακτικές εργασίες έκαναν οι παππούδες κι οι μπαρμπάδες μου. Ενεκα που αγρότες ήταν και τεχνίτες της πέτρας στα χωριά τους κι ήρθαν μετά τον Εμφύλιο στη μεγάλη πόλη, να βρουν καλύτερη μοίρα. Οχι και ακριβώς στη μεγάλη πόλη -στα τριγύρω της. Σαν τώρα θυμάμαι τον παππού μου να διαβάζει μαζί μου εφημερίδα, εκεί στα δυτικά προάστια, και κάθε τόσο να μου λέει: Από στουρνάρια ξέρεις; Λέγε, ξέρεις; Κάτι πέτρες απελέκητες είναι. Αν δεν ξέρεις, να μάθεις! Και στάσου μακριά. Μακριά κι αλάργα!

Από πότε το λιγοστό μυαλό και οι περιορισμένες πνευματικές ικανότητες συνδέονται αποκλειστικά με τις λαϊκές συνοικίες και, ακόμα χειρότερα, με την εργατική τάξη; Ε; Απ' όταν το είπε ο παμμέγιστος; Που έχει αντιληφθεί, όπως είπε, την αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις και δεν τον ενοχλεί διόλου, λέει, να δουλεύει κάποιος (κάποιος, όχι όλοι) επτά μέρες την εβδομάδα, για να μπορέσει να πληρώσει την ιδιωτική εκπαίδευση που θα φέρει επιτέλους στα ανώτερα ιδρύματα, στα οποία δεν θα μπορεί αυτός ο «κάποιος» να μπει (γιατί είναι ανώτερα), και τα ιδιωτικά νοσοκομεία, που πάλι δεν θα μπορεί να μπει (γιατί είναι ιδιωτικά), αλλά και τη σύνταξή του, που κι αυτή θα την αναλάβει ιδιωτικός οργανισμός επιβίωσης μόνο όσων έχουν... Τι έχουν; Μα «προφανώς» περισσότερο μυαλό και πνευματικές ικανότητες τέτοιες, ώστε να τους εξασφαλίσουν πλούτο ειδικού βάρους, έναντι των «κάποιων» πολλών άλλων.

Μου το εξήγησε το αγόρι (με κάθε τρόπο όμως!) -το κατάλαβα. Μπήκε καλά στο λειψό μου μυαλουδάκι. Εγινε κτήμα μου. Την ίδια στιγμή, έγινα κι εγώ δικό του.

Ετσι είναι. Ο ταξικός διαχωρισμός εδραιώνεται, φορές ανεπανόρθωτα, μέσω και της πνευματικής (πρακτικής ή λεκτικής) υποβάθμισης του όποιου «κάποιου». Το ζήσαμε εντονότατα ως ανθρωπότητα στον Μεσαίωνα, αργότερα στη Βιομηχανική Επανάσταση, μετά στον φασισμό (μην πω καμιά κουβέντα και χαρακτηρίσω χαρακτηρισμό αχαρακτήριστον) και σήμερα με την καπιταλιστική, παγκοσμιοποιημένη υπερεξουσία.

Τουτέστιν, αν περάσει το θέλω τους στο μυαλό σου, περνάει και η υπόστασή σου στα θέλω τους. Οπότε για ποιο ταξικό διαχωρισμό να μιλάμε πλέον; Αφού γινόμαστε όλοι ένα! Τι κι αν αυτό το «ένα» ανήκει σε έναν;

Σ' αυτό το πλαίσιο μιας σχεδόν χριστιανικής, τολμώ να πω, αλληλοσυμπόρευσης και εναγκαλισμού, θα το εξομολογηθώ: Το ξανασκέφτηκα. Δεν θέλω να γίνω ψυκτικός. Βοηθός χειριστή αυτόματης τέντας θα γίνω. Το επάγγελμα του μέλλοντος!

efsyn