Τελικά υπήρχε «τρίτος δρόμος»

Οι καταστροφικές πολιτικές που οδήγησαν τη χώρα στην κατάρρευση και η εφαρμογή της ακραίας λιτότητας των μνημονίων ήταν ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που χρειαζόταν η οικονομία και η κοινωνία. 

Μάλιστα στα χρόνια της κρίσης, ορισμένοι οικειοποιήθηκαν το μνημονιακό πλαίσιο, παρουσιάζοντάς το ακόμη και ως «success story», και αμφισβήτησαν όσους υποστήριζαν τη δυνατότητα αλλαγής του μείγματος και την αντιμετώπιση του τεράστιου κοινωνικού κόστους και της απώλειας πλούτου. «Δεν μπορούν» ισχυρίζονταν οι τότε συγκυβερνώντες ΝΔ και ΠΑΣΟΚ - και υπεύθυνοι της πτώχευσης - για τον «μαξιμαλιστή» και «επικίνδυνο» ΣΥΡΙΖΑ. 

Μετά την έξοδο από τα μνημόνια, την υπέρβαση των στόχων και την επιστροφή στις αγορές, εννέα χρόνια από το ξέσπασμα της κρίσης, δίνονται σταδιακά απαντήσεις στα βασικά ερωτήματα που απασχολούσαν εξαρχής τη χώρα. Το πακέτο μόνιμων μέτρων που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο κινούνται στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων, με ελάφρυνση φορολογικών βαρών και ενίσχυση της κατανάλωσης. Πρόκειται ουσιαστικά για τον «τρίτο δρόμο» μέσα σε ένα καθεστώς δημοσιονομικής σταθερότητας και ρευστότητας, που κινείται πέρα από το βίο της παρούσας κυβέρνησης και σε συνέχεια των πολιτικών που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια. 

Και δεν μπορεί εύκολα να σταθεί κριτική περί «παροχολογίας». Όσα εξαγγέλθηκαν συνιστούν επιστροφή στην κανονικότητα, ενώ υπάρχει ακόμη δρόμος να διανυθεί. Κάποια μέτρα αποτελούν προσαρμογή σε νέα δεδομένα και κάποια άλλα έχουν το χαρακτήρα τόνωσης της ανάπτυξης, καθώς η δημοσιονομική πολιτική, μετά από χρόνια κακοδιοίκησης, ρεμούλας και ελλειμάτων, γίνεται πλέον σύμμαχος και ανακτήθηκε η αξιοπιστία της χώρας. 

Στο πακέτο των μόνιμων θετικών μέτρων υπάρχει και κοινωνικό και αναπτυξιακό πρόσημο. Με πολιτικούς όρους με τις εξαγγελίες του, ο Αλέξης Τσίπρας ανατρέπει κάθε αντίθετο προγραμματικό αφήγημα που θα μπορούσε να έχει η αντιπολίτευση. Την ξεπερνά γιατί για πρώτη φορά ο συνολικός συνδυασμός των πολιτικών συνιστά ένα αναπτυξιακό μοντέλο δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης, σε μια προσπάθεια να θωρακιστεί ένα συμπαγές κοινωνικό κράτος.

Το πακέτο θετικών μέτρων προφανώς και θα έχει το ρόλο του μέσα στο προεκλογικό σκηνικό είτε για τις ευρωεκλογές, είτε για τις εθνικές εκλογές που ακολουθούν. Ιδιαίτερα όταν η αντιπολιτευτική ατζέντα περιορίζεται στις διακοπές του Τσίπρα και τον Πολάκη, ενώ «αγνοείται» το πρόγραμμα της ΝΔ και οι «σπασμωδικές» αναφορές του Κυριάκου Μητσοτάκη συνθέτουν ένα ανορθολογικό και κοινωνικά ανάλγητο πλαίσιο. Επί της ουσίας όμως όλες οι κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα αποτελούν την υλοποίηση της προγραμματικής ατζέντας που υπερψηφίστηκε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 και διαψεύδουν τις νεοφιλελεύθερες συνταγές και εμμονές.  

Τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε όσα δεν έκαναν τόσα χρόνια ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ούτε στα χρόνια των παχέων αγελάδων, ούτε φυσικά στα χρόνια των μνημονίων όταν η διαχείρισή τους ήταν καταστροφική για την οικονομία και την κοινωνία. Είναι μάλλον ο «τρίτος δρόμος» που έλεγαν πως δεν υπάρχει ή μάλλον η προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης.

tvxs