του Γιώργου Βεργόπουλου
Η ΝΔ έχει αποφασίσει να δώσει τη μάχη των εκλογών σύμφωνα με το διεθνές ακροδεξιό πρότυπο: Πλαστές ειδήσεις, δεξιός «λαϊκισμός», εθνικιστικές κορώνες, πλήρης στήριξη από όχι-και-πολύ-νόμιμα οικονομικά συμφέροντα. Πως αντιμετωπίζεται αυτή η συνταγή;
Μια τέτοια προπαγανδιστική μηχανή λειτουργεί με διαφορετικούς στόχους από όσα ξέραμε μέχρι πρόσφατα. Δεν επιδιώκει να πείσει τους πολίτες για κάθε τι συγκεκριμένα, αλλά να σηκώσει πολλή «σκόνη». Να φέρει την πολιτική συζήτηση στο μη-πολιτικό γήπεδο της και εκεί να αλλάζει τους κανόνες μέχρι να βρεθεί να κερδίζει.
Ένα παράδειγμα αυτής της αυθαιρεσίας με τους κανόνες της συζήτησης (ή και της λογικής) είχαμε στην αντιπαράθεση Κυμπουρόπουλου – Πολάκη. Ο δημόσιος διάλογος ξεκίνησε με τις δηλώσεις Μητσοτάκη κατά των «επιδοματικών πολιτικών». Ο Κυμπουρόπουλος με την ανάρτηση του στήριξε την γραμμή Μητσοτάκη. Ο Πολάκης βγήκε και είπε ότι ο Κυμπουρόπουλος έχει κάνει χρήση των θετικών μέτρων υπέρ των ΑμεΑ. Ταχύτατα η γραμμή της ΝΔ άλλαξε και έγινε «δεν ντρέπεστε που κατηγορήσατε τον άνθρωπο με αναπηρία επειδή έκανε χρήση των ρυθμίσεων». Καμιά σημασία δεν έχει για τη ΝΔ ότι ο Πολάκης δεν τον κατηγόρησε αλλά επεσήμανε την αντίφαση στην προηγούμενη γραμμή της ΝΔ, πόσοι το θυμούνται;
Η προπαγάνδα με τις πλαστές ειδήσεις ή τις μισές αλήθειες (ακόμη πιο ύπουλη) στηρίζεται στον σωστή εκτίμηση ότι υπάρχουν πάντα πολλοί πολίτες που μαθαίνουν μόνον την τελευταία πληροφορία και δεν ψάχνουν τις προηγούμενες. Ιδιαίτερα αν η πλειοψηφία των ΜΜΕ αναπαράγει επιλεκτικά αυτά που επιλέγει ο μηχανισμός της προπαγάνδας.
Η δεξιά «λαϊκιστική» προπαγάνδα στηρίζεται επίσης στην κολακεία των «αυτονόητων» και συνήθως υπεραπλουστευτικών πεποιθήσεων. Το σύνθημα «Η Μακεδονία είναι Ελληνική» έχει επιτυχία στο πλαίσιο αυτής της προπαγάνδας ακριβώς επειδή στην ουσία λέει κάτι αυτονόητο και άσχετο με το πρόβλημα της ονομασίας. Η μεγάλη πλειονότητα όσων συμμερίζονται το σύνθημα εννοούν αυτό που έλεγε από το 1992 ο Άγγελος, ότι η Ελληνική Μακεδονία είναι Ελληνική, δεν ονειρεύονται καμιά εισβολή στη γειτονική χώρα. Η πολιτική χρησιμότητα αυτής της ταυτολογίας για την ακροδεξιά και την ΝΔ βρίσκεται στον ύπουλο υπαινιγμό ότι όποιος κατανοεί ότι πρόκειται για άσχετο σύνθημα με την ονομασία της γειτονικής χώρας τάχα σχεδιάζει να «πουλήσει την Μακεδονία μας».
Η ουσία της στρατηγικής των πλαστών ειδήσεων και του δεξιού «λαϊκισμού» βρίσκεται κυρίως εκεί, στη δυσκολία να αποδεικνύεις συνεχώς ότι δεν είσαι ελέφαντας. Σε μια ταινία, ο υποψήφιος Πρόεδρος μιας μικρής λατινοαμερικανικής χώρας διακινεί μια πλαστή πληροφορία ότι ο αντίπαλος του είναι πρώην ναζιστής. Ο παραδοσιακός αμερικανός επικοινωνιολόγος του τον ρωτά: Μα θα το πιστέψουν αυτό; Και απαντά: Δεν με νοιάζει, αρκεί να τον δουν όλοι στην τηλεόραση να εξηγεί ότι δεν είναι πρώην ναζί.
Η ιστορία με τις διακοπές του Πρωθυπουργού σε κότερο έχει ακριβώς αυτή την στόχευση. Δεν θα πιστέψουν οι πολίτες ότι έχει καμιά πραγματική σημασία αν ο Τσίπρας πήγε τρεις μέρες για μπάνιο φιλοξενούμενος. Αλλά στόχος είναι να μπουν στη διαδικασία τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να απαντάνε δημοσίως σε ερωτήσεις για κότερα, μπάνια και φιλοξενίες.
Το πρόβλημα είναι ότι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης τέτοιων μηχανισμών επικοινωνιακής συσκότισης είναι κάπως έξω από την κουλτούρα της αριστεράς και των αριστερών. Είμαστε μαθημένοι από μικροί να απαντάμε στον διάλογο, να αντικρούουμε κάθε αντίθετη άποψη, να εκφράζουμε δημόσια τις αποχρώσεις μας: «εγώ δεν θα το έλεγα ακριβώς έτσι», «θεωρώ ότι μπορούσαμε να έχουμε προσέξει περισσότερο σε αυτό» κλπ.
Δυστυχώς δεν γίνεται δουλειά έτσι απέναντι στον οργανωμένο ακροδεξιό μηχανισμό προπαγάνδας. Κάπως έτσι παγιδεύτηκε και ο Μπέρνι Σάντερς το 2016 που απαντούσε με ειλικρίνεια μέχρι τέλους για τα τρωτά σημεία της Κλίντον. Αυτό πίστευε αυτό έλεγε αλλά ο Τραμπ τα έκανε τηλεοπτικά σποτ με τη δικιά του φυσικά ερμηνεία.
Η μόνη αποτελεσματική απάντηση στην ακροδεξιά προπαγάνδα είναι η «ξύλινη και δογματική». Κάνετε μαύρη προπαγάνδα με ψέματα και λάσπη, τελεία και παύλα. Ούτε να το συζητήσουμε να δείτε ότι έχετε άδικο, ούτε μπορεί να έχετε και λίγο δίκιο αλλά η μεγάλη εικόνα κλπ. Ο μηχανισμός αυτός δεν ενδιαφέρεται να συζητήσει αλλά να βρει θέμα για την επόμενη εκστρατεία παραπληροφόρησης. Και δυστυχώς ο μηχανισμός αυτός έχει καταλάβει εξ εφόδου την ΝΔ και τα ΜΜΕ. Οπότε καλύτερα να το πάρουμε απόφαση ότι αυτή η προεκλογική περίοδος μέχρι τον Οκτώβρη θα είναι παράλληλοι μονόλογοι. Αυτοί τις πλαστές ειδήσεις τους, εμείς τις πολιτικές απόψεις μας.
Όποιος φέρει τον διάλογο στη δική του θεματολογία θα κερδίσει και τις εκλογές.
κουτι πανδωρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου