Λόγω μήτρας...

της Αναστασίας Γιάμαλη

“Οι γυναίκες κάνουμε ό,τι ακριβώς κι οι άνδρες, μόνο που μπορούμε να το κάνουμε και ανάποδα ενώ ισορροπούμε πάνω σε ψηλοτάκουνα”. Αυτή η φράση δεν αποδίδεται ούτε στη Ρόζα Λούξεμπουργκ, ούτε στην Κολοντάι, ούτε στην Κλάρα Τσέτκιν, ούτε στη Σιμόν Ντε Μποβουάρ ούτε βέβαια στη Ρόζα Παρκς. Αυτό το είπε η Τζίντζερ Ρότζερς, χολιγουντιανή ηθοποιός, χορεύτρια, τραγουδίστρια, που για πολλά χρόνια ήταν το επί σκηνής ταίρι του Φρεντ Αστέρ.

Οι τηλεοράσεις μας είναι γεμάτες από γυναικείες παρουσίες, δεν ξέρω αν αναδύεται από οθόνης και αυτό το χαρακτηριστικό για πολλούς -άγνωστο σε εμένα, ομολογώ- «άρωμα γυναίκας» ή αν άρωμα γυναίκας προμηθεύονται από κάπου μόνο οι βουλεύτριες κατά την έναρξη της κάθε κοινοβουλευτικής θητείας.

Ωστόσο, μην παρανοήσετε τη γυναικεία παρουσία και εκπροσώπηση για ισότητα. Η κυριαρχία των ανδρών στα ΜΜΕ είναι αδιαμφισβήτητη όχι τόσο σε πραγματικούς αριθμούς αλλά εκεί που έχει σημασία. Στις διευθυντικές θέσεις στις θέσεις κλειδιά.

Σπάνια τα ΜΜΕ έχουν γυναίκες διευθύντριες ή γυναίκες επικεφαλής του πολιτικού τμήματος. Αντιθέτως, οι γυναίκες είναι αρχισυντάκτριες του πολιτιστικού ή του ελεύθερου.

Τα πολιτικά τμήματα των εφημερίδων θυμίζουν περισσότερο ΚΨΜ και υπάρχει μια αίσθηση πως η πολιτική είναι αντρικό σπορ καθώς χρειάζεται γερό στομάχι ειδικά προγραμματισμένο για να μεταβολίζει πολιτικές ειδήσεις. Μάλλον τα γυναικεία στομάχια στερούνται αυτό το ειδικό ένζυμο.

Υπάρχει ένας άγραφος διαχωρισμός μεταξύ hard και soft news από τις ανδροκρατούμενες διευθύνσεις των μέσων. Έτσι έχουμε γυναίκες να καλύπτουν «γυναικεία θέματα», υγεία, παιδεία, τουρισμό, ψυχαγωγία, αλλά τα «σκληρά» θέματα, η άμυνα, η εξωτερική πολιτική, τα οικονομικά, είναι per se αντρικά. Στον πάτο της κοινωνικής ιεραρχίας, στον πάτο και της δημοσιογραφικής λοιπόν, λόγω μήτρας.

Μπροστά από τις κάμερες, με εξαίρεση την ΕΡΤ που έχει κυρίως ντουέτα παρουσιαστών, σε όλα τα ιδιωτικά κανάλια η γυναίκα μπορεί να είναι παρουσιάστρια αλλά σχεδόν ποτέ σχολιάστρια. Η Σία Κοσιώνη ρωτά, ο Αλέξης Παπαχελάς σε ρόλο παντογνώστη απαντά. Το ίδιο συνέβαινε και με την Όλγα Τρέμη και τον Γιάννη Πρετεντέρη.

Τα πάνελ είναι στην πλειονότητά τους ανδροκρατούμενα. Οι γυναίκες που έχουν τηλεοπτική παρουσία είναι απαραίτητο να είναι όμορφες εκτός από έξυπνες, την ώρα που ένας άνδρας δεν χρειάζεται ούτε να κάνει δίαιτα ούτε να είναι εμφανίσιμος, χρειάζεται κυρίως "να τα λέει". Για μία γυναίκα δεν είναι αρκετό το "να τα λέει", πρέπει να μπορεί να περπατάει σε 12ποντα και όσο πιο κοντά είναι οι αναλογίες της σε αυτές ενός μοντέλου, τόσο το καλύτερο. Δεν θα ακούσουμε κανέναν να μιλά για το "θεληματικό πηγούνι" του Άρη Πορτοσάλτε, μόνο για το "αβυσσαλέο ντεκολτέ" γυναικών συναδέλφων...

Η γυναίκα που εμφανίζεται στην τηλεόραση έχει ηλικία και άρα ημερομηνία λήξης ενώ οι άνδρες απλώς «ωριμάζουν». Δεν θα ακούσουμε ποτέ για τους γκρίζους κροτάφους ως δείγμα γοητείας για μια γυναίκα...

Έμφυλα και σεξιστικά στερεότυπα διαμορφώνουν στάσεις και συμπεριφορές καθημερινά και αυτό μεταφέρεται και στις αίθουσες σύνταξης των ΜΜΕ ή και το αντίστροφο. Μιλάμε για έναν φαύλο κύκλο στον οποίο έχουν ρόλο -πρωταγωνιστικό- και τα social media έναν φαύλο κύκλο που στάζει απενοχοποιημένο σεξισμό.

Τα 90’s και το ντεμέκ ξεβλάχεμα του Κωστόπουλου ανέβασαν τον μισογυνισμό στο βάθρο της macho φουστανελάτης νεοελληνικής πραγματικότητας της Μυκόνου, με τη γυναίκα να κατακτά επάξια μια θέση δίπλα στα παράσημα ανάμεσα στο ρολόι και το αυτοκίνητο. Το 2012, όταν οι χρυσαυγίτες μπήκαν στη Bουλή, οι «αντρίκειες» και «παντελονάτες» κουβέντες όχι μόνο απέκτησαν το βάρος πολιτικού επιχειρήματος αλλά βρήκαν και μιμητές στο «δημοκρατικό τόξο».

Είναι μεγάλη η λίστα. Οι Βορίδης και Λοβέρδος έχουν αποκαλέσει «κότες» τους κυβερνητικούς βουλευτές, ενώ εξαπέλυσαν επίθεση και κατά του υπουργού Οικονομικών λέγοντας πως «δεν φορά παντελόνια». Οι φωτογραφίες και τα ονόματα των οροθετικών γυναικών δημοσιεύτηκαν χωρίς δεύτερη σκέψη, δημόσιος κίνδυνος γαρ... εκείνες, όχι οι πελάτες τους...

Ασχολίαστες προβάλλονται στα δελτία ειδήσεων οι ατάκες Λεβέντη, πως ο Τσίπρας έβγαλε τη γυναίκα του στο κλαρί όταν η Μπέτυ Μπαζιάνα έδωσε συνέντευξη στην “ΕφΣυν” στην οποία δεν μιλούσε για ντολμαδάκια, ή για όταν o πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων κάλεσε τον Στουρνάρα να ελέγξει τη γυναίκα του που θα έπρεπε να κάνει βήματα πίσω από τη δουλειά της αφού ο «άντρας της έχει κεντρικό ρόλο». Οι «αντρίκειες» κουβέντες υιοθετούνται και από κυρίες, τέτοιες κουβέντες είχε συστήσει η κ. Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου όταν από βήματος Βουλής είχε υπαινιχθεί πως η Μπέτυ Μπαζιάνα είναι αστεφάνωτη. Το πρόβλημα είναι πως για ορισμένες ο σεξισμός αποκτά υπόσταση μόνο όταν τις αφορά προσωπικά.

Δεν θα διαβάσουμε ποτέ click bait δημοσίευμα, δείτε τον Μάκη Βορίδη με μαγιώ, αλλά έχουμε διαβάσει πολλάκις, κάντε κλικ για να δείτε την καυτή εμφάνιση της Έλενας Ράπτη με μπικίνι...

Το χιούμορ γίνεται πρόσχημα ώστε να περιφρουρηθεί η πολιτική ως αντρική υπόθεση, άλλωστε ο λόγος είναι το σύμπτωμα εδραιωμένων έμφυλων ανισοτήτων καθώς η γλώσσα έχει σαφώς επιτελεστική διάσταση. Έτσι, οι «Αταίριαστοι» του Σκάι κλείνουν την ενημερωτική τους εκπομπή συχνά πυκνά με βιντεάκια καλλίπυγων μοντέλων και ζουμ στα οπίσθια. Ο Δ. Καμπουράκης πρότεινε με άρθρο του να αναλάβει άντρας μάνατζερ στο Εργασίας για να βάλει μια τάξη μετά την παραίτηση της Ράνιας Αντωνοπούλου καθώς «όσοι ξέρουν από καλό management, λένε πως ποτέ δεν αφήνεις πολλές γυναίκες μόνες σ’ έναν εργασιακό χώρο, δίχως να βάλεις ανάμεσά τους κάποιον (ταλαίπωρο) άντρα που λειτουργεί εξισορροπητικά». Οι γυναίκες πολιτικοί, απονομιμοποιημένες από τη θέση και το κύρος τους, παρουσιάζονται από σχολιαστές και έντυπα ως η Ράνια, η Ρένα, η Έφη, η Τασία, η Φώφη, με το μικρό τους όνομα.

Τα κυρίαρχα ΜΜΕ, με άντρες στο τιμόνι και γυναίκες υφιστάμενες, τιτλοφορούν ως εξής τα θέματα που αφορούν τις γυναίκες που ασχολούνται με την πολιτική:

* 56 ζευγάρια γόβες κάτω από τα έδρανα.

* Κυβέρνηση με ψηλά τακούνια.

* Τα τρομερά «μωρά» του Αλέξη - SYRIZA Generation X-ousia.

* Αντιμνημονιακό ταγιέρ και γκούτσι η θεωρία των δύο τζάκρων.

* Πολιτικός όρκος με κόκκινες γόβες για τη Δούρου.

* Τα κλαρίνα που έγλειψαν την εξουσία - Μεγάλα σαρκώδη χείλη με μεγάλο ταλέντο και όρεξη για σκύψιμο και πολλή... δουλειά.

Ακόμη και η “Αυγή”, που πάγια μάχεται τον σεξισμό, είχε αναφερθεί σε πρωτοσέλιδό της στη Μαρέβα μόνο ως Μητσοτάκη και όχι ως Γκαμπρόφσκι.

Λιγότερες ευκαιρίες μέσα στις αίθουσες σύνταξης, αυστηρότερα κριτήρια μπροστά στην κάμερα, εξαιρέσεις στον πολιτικό στίβο. Λόγω μήτρας.

* Αν καταπιανόμασταν με το πώς τα ΜΜΕ παρουσιάζουν και τα ΛΟΑΤΚΙ θέματα, θα καταλαβαίναμε πως τα ενημερωτικά σάιτ, οι πολιτικές εφημερίδες και τα δελτία ειδήσεων απευθύνονται ή θεωρούν ότι απευθύνονται στον ετεροκανονικό άνδρα με φανερά ή κρυφά ομοφοβικά αντανακλαστικά.

αυγή