Ιστορία και συγκυρία

Τα σύνορα, στη Βαλκανική και οπουδήποτε στον κόσμο, δεν τα χαράζει η Ιστορία με τον ακριβοδίκαιο γνώμονά της. Η συγκυρία τα χαράζει

του Παντελή Μπουκάλα

Δεν χρειαζόταν κανένα σύστημα ΒΑΝ για να προβλεφθεί ότι η συμφωνία Αθηνών - Σκοπίων θα προκαλούσε σεισμούς και μετασεισμούς στο πολιτικό σύστημα και στο κοινωνικό πεδίο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΠΓΔΜ. Στη χώρα δηλαδή που οι χάρτες των ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων άρχισαν ήδη να την αναγράφουν ως

«Βόρεια Μακεδονία», αντί του μέχρι τώρα οικουμενικώς καθιερωμένου «Μακεδονία», που το κρατούν για την ελλαδική Μακεδονία. Οποιο κι αν ήταν το περιεχόμενο μιας συμφωνίας που δεν θα μπορούσε να είναι παρά αποτέλεσμα συμβιβασμών, αλλά και εκβιασμώ από την πλευρά των πλανητικά ισχυρών, θα είχε τους αρνητές και τους αμφισβητίες της. Εκείνους που θα έβρισκαν ψεγάδια αλλά και τους πλήρως απορριπτικούς,.

Υπάρχουν και από τις δύο πλευρές των συνόρων πολλοί που τα θέλουν όλα, και προβάλλουν σχεδόν τα ίδια επιχειρήματα για να πείσουν ότι όλα είναι «αυτονοήτως δικά τους». Τα Βαλκάνια, άλλωστε, πυκνοκατοικούνται ανέκαθεν από εθνικισμούς και μεγαλοϊδεατισμούς, άρα και από αλυτρωτιστές, που κρεμούν στον τοίχο χάρτες με τη «μεγάλη πατρίδα» της φαντασίωσής τους. Η μια «μεγάλη πατρίδα» πάνω στην άλλη. Να αλληλοεπικαλύπτονται, να αλληλοεχθρεύονται, και από καιρού εις καιρόν να σφάζονται, οπότε το νέο αίμα που χύνεται, ιερό για όλους, επιστρατεύεται σαν καινούργιο τεκμήριο.

Τα σύνορα, στη Βαλκανική και οπουδήποτε στον κόσμο, δεν τα χαράζει η Ιστορία με τον ακριβοδίκαιο γνώμονά της. Η συγκυρία τα χαράζει. Οι εκάστοτε μεταπολεμικοί συσχετισμοί, στρατιωτικοί και πολιτικοί. Και φυσικά οι βλέψεις των μεγάλων δυνάμεων, που δεν ενδιαφέρονται για το ενδεχόμενο αν κόβουν στη μέση συμπαγείς γλωσσικές ή θρησκευτικές κοινότητες, εθνοτικές ομάδες, ακόμα και οικογένειες. Μένουν έτσι παραπονούμενοι ένθεν κακείθεν. Μένουν πολλοί που νιώθουν αδικημένοι και φωνάζουν ότι «δεν θα ανεχθούν να ξεπουληθεί η Ιστορία εφτά ή δέκα αιώνων», «τριών ή πέντε χιλιετιών», ανάλογα με την πλευρά της συνορογραμμής στην οποία έτυχε να γεννηθούν.

Και τα ιδεολογικά ή πολιτικά σύνορα που χαράσσουν τα κόμματα σε κάθε χώρα για να δηλώσουν πού τελειώνουν οι ανοχές τους, οι κόκκινες γραμμές που θέτουν ή λένε ότι θέτουν, οι συγκυριακές βλέψεις τους τα χαράσσουν και οι εκλογικές τους ανάγκες, όχι η Ιστορία. Κι ας την επικαλούνται όλα τους, προς πρόχειρη νομιμοποίηση των άδηλων επιθυμιών τους και των μεθοδεύσεών τους. Το ματς Ανιδιοτέλεια - Υστεροβουλία δεν είναι ποτέ ντέρμπι· πάντα διπλό έρχεται, και δίχως πολύ κόπο.

καθημερινή