Το «σπέρμα» του Αδώνιδος

του Τάσου Κωστόπουλου

Αναμενόμενη η αντίθεση του ΚΚΕ σε μια συμφωνία που συνδέεται με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, ανεξαρτήτως του περιεχομένου της −όσο κι αν είναι κομματάκι υποκριτικό να υποδύεσαι τον αντιιμπεριαλιστή, επικαλούμενος την ήδη υφιστάμενη (και στρατηγικά κρίσιμη) θέση σου σ’ έναν ιμπεριαλιστικό σχηματισμό για να αποκλείσεις την εισδοχή εκεί κάποιου άλλου. Από κει και πέρα, να υιοθετείς την ιστορικοπολιτική επιχειρηματολογία του Αδώνιδος δεν αποτελεί μόνο πολιτική κατάντια: φτύνεις κατάμουτρα όλη εκείνη την ιστορική διαδρομή («εικονίσματα» το ’λεγε ο Χαρίλαος), πάνω στην οποία κυρίως στηρίζεις τη σημερινή πολιτική νομιμοποίησή σου.

«Οι παραδοχές περί ‘‘μακεδονικής ταυτότητας’’ και γλώσσας διατηρούν το ‘‘σπέρμα’’ του αλυτρωτισμού», δήλωσε ο Δημήτρης Κουτσούμπας μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας Τσίπρα - Ζάεφ («Ριζοσπάστης», 13/6/2018). Σοβαρά; Και πότε ακριβώς ανακάλυψε αυτό το «σπέρμα» ο γραμματέας του ΚΚΕ; Μήπως τότε που το κόμμα του είχε το κουράγιο να υπερασπιστεί, μαζί με την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, αυτήν ακριβώς τη γλώσσα και ταυτότητα χιλιάδων αγωνιστών, μελών και (πραγματικών ή δυνητικών) οπαδών του;

Γιατί το ΚΚΕ δεν είναι ένα κόμμα που ξεφύτρωσε στη Μεταπολίτευση, όπως η Ν.Δ. ή το ΠΑΣΟΚ· έχει πίσω του μια ιστορία δεκαετιών, της οποίας ισχυρίζεται πως αποτελεί όχι απλά κληρονόμο αλλά και πολιτικό συνεχιστή. Κομμάτι αυτής της ιστορίας, που απ’ όσο γνωρίζω δεν έχει αποκηρυχθεί (και πολύ σωστά) από το σημερινό ΚΚΕ, αποτελεί η αναγνώριση της διακριτής εθνικής ταυτότητας των Σλαβομακεδόνων (ως «Μακεδόνων») ήδη από το 1932, δύο ολόκληρα χρόνια προτού η Διεθνής καταλήξει σε παρόμοια απόφαση. Πάνω απ’ όλα, όμως, η θεσμική ανάδειξη της επάρατης γλώσσας με την επίσημη διδασκαλία της στα σχολεία του ΕΑΜ και −κυρίως− της πολιτικής προσφυγιάς.

Από αυτά τα τελευταία προέρχεται και το τεκμήριο που δημοσιεύουμε εδώ: το εξώφυλλο και μια χαρακτηριστική σελίδα από το πρώτο αλφαβητάρι και αναγνωστικό που τύπωσε το ΚΚΕ για τα «Μακεδονόπουλα» στην πολιτική προσφυγιά, τον Νοέμβριο του 1950 (Εκδοτικό «Νέα Ελλάδα», τιράζ 1.500 αντίτυπα). Την επιμέλεια της έκδοσης είχε η «Ελληνική Βοήθεια για το Παιδί» (ΕΒΟΠ), η αρμόδια δηλαδή κομματική υπηρεσία για την περίθαλψη κι εκπαίδευση των προσφυγόπουλων. Το αντίτυπο του αναγνωστικού έδωσε στον γράφοντα ο ίδιος ο δημιουργός του, ο αείμνηστος Παύλος Κούφης (Αλωνα Φλώρινας 1913-Αθήνα 2005). Σλαβομακεδόνας μαχητής του ΕΑΜ και του ΔΣΕ, μέλος ίσαμε τον θάνατό του του κόμματος που αναγνώρισε αυτήν ακριβώς τη γλώσσα και την ταυτότητά του.

Εξαιρετικά εύγλωττο, για όλα αυτά, το ποίημα του αναγνωστικού με τον τίτλο «Αδερφοσύνη». Ποιηματάκι άτεχνο, που ο σοσιαλρεαλιστικός διδακτισμός του μπορεί να μας κάνει ίσως να δυσφορούμε ή να χαμογελάμε συγκαταβατικά. Το οποίο προσπάθησε όμως, μέσα σ’ εκείνους τους ταραγμένους καιρούς, ν’ απαντήσει προοδευτικά στο μείζον πρακτικό ζήτημα: την καταπολέμηση του εθνικισμού εξ απαλών ονύχων, μέσα από τον έμπρακτο σεβασμό του Αλλου στη βάση των κοινών, πανανθρώπινων αναγκών και οραμάτων. Τα λόγια του:

Μακεδονόπουλο, Ελληνόπουλο / χέρι χέρι / κινήσανε για νέα ζωή / τους καλεί ο δρόμος του Ζαχαριάδη. / Στη δουλειά είναι μαζί / στο μάθημα πάλι εκεί / με ομόνοια, με αγάπη, [σαν] αγαπημένα αδέρφια / θα γυρίσουν στο κατώφλι του σπιτιού

«Σπέρμα του αλυτρωτισμού»; Ή μήπως ολοκληρωτική συνθηκολόγηση στην εθνικοφροσύνη, από «κομμουνιστές» που νιώθουν πως έφτασε πλέον η ώρα να ξεπουλήσουν ό,τι απέμεινε από τη συλλογική κληρονομιά τους;

efsyn