Πρόσφυγες και μύθοι

Παγκόσμια Ημέρα για τους Πρόσφυγες η 20η Ιουνίου και...

η Ιταλία απομακρύνει πρόσφυγες προς άλλες ακτές της Μεσογείου και εξορίζει Ρομά από τη χώρα. Χώρες στην Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια υψώνουν φράχτες και εμποδίζουν ακόμη και τη λειουργία ΜΚΟ για τους πρόσφυγες, όπως κάνει η Ουγγαρία του ακροδεξιού Όρμπαν. Στη Γερμανία ο κυβερνητικός συνασπισμός κλυδωνίζεται από τις αντιμεταναστευτικές θέσεις του CSU, που αντιγράφει την ακροδεξιά. Στις ΗΠΑ ο Τραμπ, στο πλαίσιο της πολιτικής "μηδενικής ανοχής" στο προσφυγικό, χωρίζει τα παιδιά από τους γονείς που εισέρχονται παράνομα στη χώρα.

Πρόκειται για ορισμένα μόνο παραδείγματα ακραίων πολιτικών που εργαλειοποιούν μύθους και στερεότυπα που καλλιεργούνται τα τελευταία χρόνια, ενώ ο σχεδιασμός δείχνει ότι μάλλον θα επιδεινωθούν.

​​«Η προσφυγική κρίση περιορίστηκε»: Το πιστεύουν αρκετοί στη Δύση αλλά αυτό που περιορίστηκε είναι μόνο οι εικόνες στα Δελτία Ειδήσεων μετά την έξαρση των προηγούμενων χρόνων. Όι άνθρωποι παραμένουν εγκλωβισμένοι σε κέντρα υποδοχής ή καταυλισμούς και δεν επιστρέφουν γιατί οι αιτίες της προσφυγικής κρίσης συνεχίζουν να υφίστανται. Και τις προκαλούν οι πλούσιες χώρες που αρνούνται να τους δεχτούν.
​​
«Άλλο πρόσφυγας, άλλο οικονομικός μετανάστης»: Γνωστός και συνηθισμένος ισχυρισμός αλλά στην πραγματικότητα το δικαίωμα στην ελεύθερη μετακίνηση δεν συναρτάται με αυτή τη διάκριση. Η έννοια του πρόσφυγα άλλωστε δεν έχει συμπεριλάβει τις σύγχρονες αιτίες εγκατάλειψης μιας χώρας, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η έμφυλη διάκριση κ.α. Για τους περισσότερους η παραμονή στις χώρες τους είναι αδύνατη, είτε είναι επίσημα «πρόσφυγες», είτε «μετανάστες». Είναι επίσης λογικό οι ροές να κατευθύνονται σε ολοένα και λιγότερες χώρες γιατί αυτές συσσωρεύουν πλούτο.

«Οι πρόσφυγες απειλούν τις ευρωπαϊκές αξίες»: Αν και θα έπρεπε να επικαλούμαστε τις αξίες για να στηρίξουμε τους πρόσφυγες, η ακροδεξιά δημαγωγία ισχυρίζεται ότι "προστατεύει" τον "χριστανικό πολιτισμό" της Ευρώπης. Οι αξίες της Ευρώπης, όμως, κατακτήθηκαν από την αμφισβήτηση της δικής της θρησκευτικής κοινωνικής ελίτ ενώ ο πολιτισμικός πλούτος της βασίστηκε στην πολυμορφία των διαφορετικών θρησκευτικών και πληθυσμιακών ομάδων της.
​​
«Δεν είναι ρατσισμός, αλλά...»​:​ Οι τραγωδίες της Ιστορίας επαναλάμβανονται όταν υπάρχει εφησυχασμός. Η αποδοχή και εξάπλωση της ξενοφοβικής ρητορικής απειλεί τις πολιτικές που οικοδομήθηκαν στην Ευρώπη για να μην ξαναζήσει τους εφιάλτες των μεγάλων πολέμων που γέννησε ο εθνικισμός. Η άγρια καταστολή και οι λανθασμένες πολιτικές  στο προσφυγικό δεν πετυχαίνουν τίποτα άλλο από το ανατροφοδοτούν τους πολέμιους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ξυπνούν το τέρας. 

Η προσφυγική κρίση προκαλείται από συγκεκριμένες πολιτικές και αιτίες. Αντί να δαιμονοποιούμε ανθρώπους με βολικά στερεότυπα και μύθους, ο δυτικός κόσμος θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον ρατσισμό και ταυτόχρονα τους λόγους που εκτοπίζουν τους ανθρώπους από τις εστίες τους, αν θέλει να δώσει πραγματική λύση. 

Υ.Γ. Στην Ελλάδα, χώρα με πλούσια ιστορία μετανάστευσης, υπάρχει ένας ακόμη γνωστός μύθος: «Ναι αλλά εμείς όπου πήγαμε σεβαστήκαμε τη χώρα, δεν δημιουργήσαμε προβλήματα». Πάντα, παντού και από όλους σημειώνονται εγκληματικές πράξεις. Από τη μία είναι συνθήκες που σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνουν και ορίζουν τις πράξεις και από την άλλη είναι η προκατάληψη που στοχοποιεί ολόκληρες πληθυσμιακές ομάδες ως εγκληματικές για την πράξη ενός ατόμου. Θα έπρεπε να το είχαμε διδαχθεί, υπήρξαμε εξάλλου και Bρωμοέλληνες. 

tvxs