Το σκιάχτρο του εθνικισμού

του Δημήτρη Καραμάνη

Τα Βαλκάνια είναι μια περιοχή στην οποία πάντα τον τόνο έδιναν οι εθνικισμοί.

Μια γειτονιά που ιστορικά όλοι είναι μπλεγμένοι με όλους, όλοι κατά καιρούς έχουν συμμαχήσει έναντι όλων και φυσικά καθένας έχει διαφορετική ανάγνωση της ιστορίας.

Μια περιοχή στην οποία για αιώνες πλακώνονται οι οπαδοί της Μεγάλης Αλβανίας, η Μεγάλη Βουλγαρία, η Μεγάλη Ελλάδα, η Μεγάλη Σερβία και φυσικά η Ενιαία Μακεδονία.

Μετά την κατάρρευση της Ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, οι εθνικισμοί δεν αναβίωσαν απλά. Έγιναν επίσημη εξωτερική πολιτική εκάστης χώρας. Για 30 χρόνια, οι βαλκανικοί λαοί, σε απόλυτη συνάρτηση με τα συμφέροντα της νέας αδιαμφισβήτητης αυτοκρατορίας, ζυμώθηκαν στο μίσος και – σε πολλές περιπτώσεις - στο αίμα.

Αν δει κάποιος την πορεία των πραγμάτων, οι αιματοχυσίες έληξαν μονάχα με παρέμβαση της αυτοκρατορίας και όταν πλέον είχε επιτευχθεί ένα νέο, φιλικό προς αυτή, status quo.

Σε αυτό το περιβάλλον εντάσσεται ιστορικά, η διένεξη Ελλάδας – ΠΓΔΜ. Ακόμα και αν υπήρξαν ηγέτες που αποπειράθηκαν να συμπεριφερθούν ως statesmen, τελικά απέτυχαν μπροστά στην πολλαπλάσια ισχύ του εθνικισμού έναντι του απτού και μακροπρόθεσμου συμφέροντος των λαών τους.

Αυτό που καταφέρνουν σήμερα η Ελλάδα και ο Τσίπρας, πρέπει να ειδωθεί μέσα σε αυτό το συγκεκριμένο ιστορικό και πολιτικό περιβάλλον. Η συμφωνία για το ονοματολογικό, αν επέλθει, θα είναι η πρώτη ουσιαστική ήττα του εθνικισμού κάθε μορφής, στην περιοχή.

Και θα είναι φυσικά η πρώτη στην οποία δεν χρειάστηκε «διαιτητής» από την αυτοκρατορία, την οποία αυτή την περίοδο την καίνε άλλα και έχει τα μάτια της στραμμένα αλλού.

Τα Βαλκάνια, ίσως μπουν πλέον σε μια νέα εποχή φιλίας και συνεργασίας.

Ίσως οι ηγεσίες κάθε χώρας να αντιληφθούν ότι μπορούν να συζητούν και να επιλύουν τα προβλήματα χωρίς την παρουσία τρίτων που τους τραβάνε το αυτί.

Ίσως να αντιληφθούν μάλιστα, ότι το λεγόμενο πολιτικό κόστος, δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σκιάχτρο του εθνικισμού, το οποίο παρά τη βαβούρα που μπορεί να προκαλεί, δεν είναι πλειοψηφικό εντός των σύγχρονων κοινωνιών. Τουλάχιστον όχι όλων.

left