Mαθήματα αντιρατσισμού από τον Γκουαρδιόλα

Το μανιφέστο του προπονητή της Μάντσεστερ Σίτι τοποθετεί τον ρατσισμό στην πραγματική του διάσταση και καταδεικνύει τον ρόλο των ΜΜΕ στη διαιώνισή του

του Θάνου Σαρρή

Ο Πεπ Γκουαρδιόλα απέχει πολύ από τα στερεότυπα για τους ποδοσφαιριστές ή τους προπονητές. Για όσους δεν το γνωρίζουν, πέραν του ότι αποτελεί έναν τεχνικό ο οποίος έχει αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, τα ενδιαφέροντα του νυν manager της Μάντσεστερ Σίτι δεν μένουν στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου. Σε αντίθεση με αρκετούς ανθρώπους του αθλητισμού που αποφεύγουν με κάθε τρόπο τις πολιτικές τοποθετήσεις,  έχει τεθεί επαλειμμένα υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. «Όλα όσα κάνουμε στη ζωή μας είναι πάντα πολιτικά. Γιατί δεν μπορώ να υπερασπιστώ την γνώμη μου;», έλεγε χαρακτηριστικά όταν διέρρευσε η συμμετοχή του στην λίστα των υποψηφίων της παράταξης Mas Independencia, πριν από δύο χρόνια. Πέραν της συμμετοχής του στην πολιτική οργάνωση Asambplea Nacional Catalana, ο Πεπ είναι μέλος της Omnium Cultural, πολιτιστικής οργάνωσης που υπάρχει από τη δεκαετία του '60 με στόχο την ανάδειξη της καταλανικής κουλτούρας και γλώσσας.

Ο 47χρονος προπονητής είναι επίσης λάτρης των τεχνών. Ο Καταλανός Μιγκέλ Μαρτί Πολ του έχει αφιερώσει ποιητική συλλογή, ενώ σε σχετική εκδήλωση για τον βραβευμένο ποιητή είχε εξέχουσα θέση, απαγγέλοντας ποιήματά του. Ο ίδιος έχει αποκαλύψει ότι διάβαζε ποίηση στους ποδοσφαιριστές, όταν ήταν στη Μπαρτσελόνα. Στο γραφείο του έχει πάντα βιβλία μη ποδοσφαιρικά, ενώ εξέχουσα θέση στη βιβλιοθήκη του έχει και ο ελληνικός πολιτισμός. Ο Καβάφης είναι από τους αγαπημένους του. Η τριβή του με το θέατρο, τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, τον έχει βοηθήσει και στην προπονητική του φιλοσοφία.

Ο Γκουαρδιόλα δίνει πάντα το «παρών» σε κοινωνικές δράσεις. Συχνά, με κόστος. Όταν ο Αργεντινός δημοσιογράφος Χόρχε «Τόπο» Λόπες είχε χάσει τη ζωή του στο Μουντιάλ του 2014 σε τροχαίο που προκλήθηκε από καταδίωξη αστυνομικών, ο Πεπ είχε εμφανιστεί σε συνέντευξη Τύπου του Champions League με μπλουζάκι που ζητούσε δικαιοσύνη για τον Τόπο. Η UEFA τον τιμώρησε με πρόστιμο. 

Στη συνέντευξη Τύπου λοιπόν για το ματς του Champions League με τη Χόφενχαϊμ, ο Καταλανός επέλεξε να μην μιλήσει για ποδόσφαιρο. Ο λόγος ήταν η ρατσιστική επίθεση που δέχθηκε ο Ραχίμ Στέρλινγκ στο παιχνίδι με την Τσέλσι για το πρωτάθλημα. Ένα παιδί που φροντίζει επίσης να είναι κοντά στην κοινωνία, παίρνοντας συνεχώς μέρος σε δράσεις αλληλεγγύης, ο οποίος έχει ακούσει γενικώς πολλά από ΜΜΕ και οπαδούς. Στο ματς με τους Λονδρέζους, πηγαίνοντας να πάρει τη μπάλα άκουσε από την εξέδρα ρατσιστικές προσβολές. Εκείνος απάντησε με ένα γέλιο, περιφρονώντας τους.

Ο Γκουαρδιόλα είπε στη συνέντευξη Τύπου: «Ο ρατσισμός είναι παντού, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο. O κόσμος επικεντρώνεται στο ποδόσφαιρο, αλλά δεν είναι μόνο εκεί. Αν ήταν μόνο στο ποδόσφαιρο θα ήμασταν ασφαλείς,  αλλά ο ρατσισμός υπάρχει παντού. Αυτό που συμβαίνει σήμερα με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, το πώς τους μεταχειριζόμαστε όταν εμείς κάποτε στη ζωή μας ήμασταν πρόσφυγες, όταν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας ήταν πρόσφυγες. Γι' αυτό πρέπει να μαχόμαστε κάθε μέρα. Πρέπει να δίνουμε μάχη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για να φτιάξουμε μια καλύτερη κοινωνία για το μέλλον. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ επικίνδυνα, όχι μόνο στην Αγγλία, αλλά παντού στην Ευρώπη. Το μήνυμα προς τους πολιτικούς είναι ότι πρέπει να είναι δυνατοί όταν έχουν να κάνουν με ανθρώπινα δικαιώματα, πρέπει να υπερασπιστούμε την δημοκρατία με τον καλύτερο δυνατό τρόπο». 

Αναφέρθηκε όμως και σε κάτι άλλο. «Σήμερα η πραγματική δύναμη είναι τα ΜΜΕ, όχι οι πολιτικοί, οι κυβερνήσεις, αλλά τα Μέσα». Η αναφορά του δεν ήταν τυχαία. Ο Ραχίμ Στέρλινγκ έδειξε πώς επί της ουσίας τα Media καλλιεργούν το κλίμα, μέσω αναρτήσεών του στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Έδειξε λοιπόν το πώς η ίδια βρετανική εφημερίδα μετέφερε με διαφορετική πλαισίωση το ίδιο γεγονός, την αγορά δηλαδή από δύο ποδοσφαιριστές της Σίτι σπιτιού για τη μητέρα τους. «Νεαρός ποδοσφαιριστής της Μάντσεστερ Σίτι, ο οποίος παίρνει 25.000 λίρες την εβδομάδα, ξοδεύει στην αγορά έπαυλης 2.25 εκατομμύρια παρότι δεν έχει ξεκινήσει ποτέ σε αγώνα της Premier League», ανέφερε για τον Στέρλινγκ. «Το αστέρι της Μάντσεστερ Σίτι, Φιλ Φόντεν, αγοράζει νέο σπίτι αξίας  δύο εκατομμυρίων για τη μητέρα του», έγραφε για τον Φόντεν. Λεπτομέρεια: Ο πρώτος είναι μαύρος, ο δεύτερος λευκός. «Το νεαρό μαύρο παιδί αντιμετωπίζεται με μαύρο φως. Αυτό πυροδοτεί τον ρατσισμό και την επιθετική συμπεριφορά. Οπότε για όλες τις εφημερίδες που δεν καταλαβαίνουν γιατί οι άνθρωποι είναι ρατσιστές στις μέρες μας, οφείλω να πω ότι πρέπει να ξανασκεφτούν την δίκαιη δημοσιότητα και το να δίνουν σε όλους ίδιες ευκαιρίες», σημείωσε ο Στέρλινγκ.

Όπως όφειλε, η Τσέλσι εντόπισε και έκοψε το γήπεδο σε εκείνους που επιτέθηκαν ρατσιστικά στον Στέρλινγκ. Οι ομάδες στην Αγγλία έχουν πολύ αυστηρή πολιτική σε αυτόν τον τομέα, ενώ υπάρχουν και οργανισμοί όπως το Kick it Out, που δραστηριοποιούνται εδώ και χρόνια στη μάχη κατά των διακρίσεων. Τα λόγια του Γκουαρδιόλα όμως απηχούν την αλήθεια. Δεν έχει να κάνει μόνο με το ποδόσφαιρο. Το νόημα δεν είναι κάποιος να πάψει να είναι ρατσιστής στα 90 λεπτά του αγώνα και να το κάνει στις υπόλοιπες στιγμές της ζωής του. Ο ρατσισμός, όπως και η βία στα γήπεδα είναι άμεσα συνδεδεμένος με την κοινωνία. Απαιτούνται λοιπόν πολλά περισσότερα από τις πολιτικές των συλλόγων και την αποδοκιμασία των αξιωματούχων. Είναι υποκριτικό να μιλάς κατά του ρατσισμού σε πολυτελή γκαλά, όταν λίγα χιλιόμετρα παραπέρα ανθρώπινες ψυχές στοιβάζονται σε σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Είναι επίσης χαρακτηριστικό το πως μεγάλα ΜΜΕ, που σπεύδουν να αποδοκιμάσουν αντίστοιχα φαινόμενα, καλλιεργούν υπόγεια τις τάσεις που οδηγούν στην εμφάνισή τους.

Το σίγουρο είναι πως αν το ποδόσφαιρο είχε πολλούς περισσότερους Γκουαρδιόλα, αυτό θα είχε θετικό αντίκτυπο και στην κοινωνία. Η δύναμη της «ασπρόμαυρης θεάς» είναι τεράστια και κάποια στιγμή θα πρέπει άπαντες να κατανοήσουν τον τρόπο που μπορεί να λειτουργήσει ως κοινωνικό εργαλείο.

koutipandoras