Κακό το Brexit, κακό και το Grexit;

του Τάσου Παππά

Το Brexit θα ωφελήσει τους εργαζόμενους στη Βρετανία; Αγνωστο. «Το τι θα γίνει στη συνέχεια είναι αδύνατον να προβλεφθεί. Ετσι ήταν πάντοτε με τις ανθρώπινες υποθέσεις» (Ν. Τσόμσκι). Μόνον εικασίες μπορούμε να κάνουμε αφού δεν υπάρχει προηγούμενο. Θα ήταν το Grexit μια ριζοσπαστική επιλογή; Το ίδιο ισχύει και σ’ αυτήν την περίπτωση. Ούτε εδώ υπάρχει προηγούμενο. Καμία χώρα δεν έχει φύγει (οικειοθελώς ή με αποβολή) από την ευρωζώνη. Κάθε συμπέρασμα, όσο κι αν στηρίζεται σε σοβαρές αναλύσεις, έχει στοιχεία αυθαιρεσίας.

Ο πρωθυπουργός μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε να συνδέσει τα δύο θέματα: κακό το Brexit, κακό και το Grexit. Αναφερόμενος στο Brexit, είπε ότι «κάποιοι και σε αυτόν εδώ τον χώρο σύντροφοί μας θεωρούσαν την επιλογή του Grexit ρηξικέλευθη και επαναστατική... Δείτε τώρα τι ακριβώς συμβαίνει με τη Βρετανία και ποιος χάνει από αυτή την εξέλιξη. Δεν υπάρχει Brexit χαλαρό, αλλά μόνο σκληρό και αβέβαιο για την πορεία των εκεί εργατικών δυνάμεων».

Υπάρχει σύγκριση ανάμεσα στις δύο χώρες; Καμία. Μεγάλη δύναμη η Βρετανία σε όλα τα επίπεδα (πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό), είναι σε θέση να σταθεί μόνη της, έστω και με δυσκολίες, σ’ ένα περιβάλλον σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού.

Υπάρχει άλλωστε και το αποκούμπι των ΗΠΑ. Αντιθέτως, η Ελλάδα τον Ιούλιο του 2015 βρισκόταν σε τραγική κατάσταση: τεράστιο χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό), μεγάλα ελλείμματα, ισχνή παραγωγική βάση, εξαρτημένη από τις εισαγωγές βασικών αγαθών και πρώτων υλών, χωρίς διεθνείς συμμαχίες και με την κοινωνία διχασμένη.

Ο Γ. Βαρουφάκης έχει δηλώσει ότι «κακώς μπήκαμε στο ευρώ, καλώς δεν βγαίνουμε». Το καράβι θα έπλεε σε αχαρτογράφητα νερά χωρίς πυξίδα και εφόδια, με τον καπετάνιο φοβισμένο και το πλήρωμα σε κατάσταση πανικού, έτοιμο για ανταρσία. Επρεπε να το είχαν συνειδητοποιήσει η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλ. Τσίπρας.

Το γεγονός ότι για μεγάλο διάστημα (πριν και μετά την εκλογική νίκη) ερωτοτροπούσαν με την ιδέα της ρήξης, υποτιμώντας τις ενδεχόμενες ζημιές που θα προκαλούνταν, τους καθιστά τουλάχιστον αφελείς. Επικίνδυνα αφελείς. Οι σύντροφοι του Αλ. Τσίπρα που είχαν διαφορετική γνώμη και σήμερα τον κατηγορούν για προδοσία δικαιούνται να υποστηρίζουν ότι αν είχαμε αποχωρήσει από το ευρώ δεν θα βρισκόταν η Ελλάδα παγιδευμένη στο καθεστώς της χρεοδουλοπαροικίας. Κι αυτοί όμως προσδοκίες καταθέτουν.

Καταστροφή το Grexit, σύμφωνα με τον Τσίπρα, βιώσιμη εναλλακτική λύση για τους πρώην συντρόφους του. Ο ισχυρισμός της μιας πλευράς συγκρούεται με τον ισχυρισμό της άλλης. Πάντως, οι πρώην σύντροφοι του Αλ. Τσίπρα είναι σίγουροι ότι «το πολιτικό και ποινικό τίμημα που θα πληρώσουν γι’ αυτό ο Αλ. Τσίπρας και όλοι οι μνημονιακοί πρωθυπουργοί της χώρας δεν θα αργήσει να επέλθει και θα είναι βαρύτατο» (Παν. Λαφαζάνης). Καλά το πολιτικό τίμημα, θα το επιβάλουν, αν έτσι κρίνουν, οι πολίτες στις κάλπες. Το ποινικό τίμημα όμως; Οι πολιτικές αποφάσεις δεν κρίνονται στα δικαστήρια. Εκτός αν προκύψουν επαναστατικές συνθήκες.

Η πιο ενδιαφέρουσα προσέγγιση για το επίμαχο ζήτημα έρχεται από τον Ντάισελμπλουμ. Μιλώντας στο Spiegel επισήμανε ότι «η ευρωζώνη θα βυθιζόταν σε ένα χάος πέρα από κάθε φαντασία, αν είχαμε επιτρέψει να φύγει μια χώρα ή περισσότερες... Ολόκληρη η ευρωζώνη θα ήταν πιο εύθραυστη».

Ο κίνδυνος διάλυσης της ευρωζώνης από ένα ντόμινο ήταν υπαρκτός, σύμφωνα με τον τέως πρόεδρο του Eurogroup. Αρα νομιμοποιούμαι να ισχυριστώ ότι αν οι κυβερνήσεις της Ελλάδας είχαν εγκαίρως σταθμίσει τα δεδομένα θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν από καλύτερες θέσεις. Προσήλθαν όμως τρομοκρατημένες στις συζητήσεις και παραδόθηκαν αμαχητί στην αποφασισμένη απόγνωση των δανειστών λες και αδημονούσαν να υποδουλωθούν μπας και εξιλεωθούν για όσα είχαν διαπράξει.

efsyn