Υπόθεση Ηριάννας: το σκοτεινό φάσμα του μεσαίωνα

του Σπύρου Γεωργάτου

Εξήγηση πρώτη:  Μερικοί από μας τους πανεπιστημιακούς είναι φύσει, θέσει και λόγω ενάντια σε κάθε μορφή βίας. Τί εννοώ:  Πρόκειται για ανθρώπους που ούτε έχουν πιάσει ποτέ κουμπούρι στα χέρια τους (παρά μόνο αναγκαστικά στον στρατό) ούτε και πρόκειται να πιάσουν. Δεν είναι μόνο θέμα «άποψης», είναι και θέμα ιδιοσυγκρασίας. Εξήγηση δεύτερη: Σε μια συντεταγμένη Πολιτεία, οι γιατροί γιατρεύουν, οι επιστήμονες ερευνούν, οι μουσικοί γράφουν μουσική και οι δικαστικοί απονέμουν δικαιοσύνη. Έτσι ορίζει η παράδοση, το Σύνταγμα και οι νόμοι του Κράτους.

Κάνω αυτόν τον πρόλογο για να διαλύσω από την αρχή κάθε υποψία ότι στην υπόθεση της Ηριάννας, που συγκινεί και συγκλονίζει το πανελλήνιο, προσέρχομαι με τη διάθεση να αθωώσω -εν ονόματι ενός αμφίβολης ποιότητας «φιλελευθερισμού»- κάποιον που σήμερα παίζει με πιστόλια και αύριο, αν έτσι του πει μια φωνή μέσα του, αρχίζει να πυροβολεί αδιακρίτως. Εγώ λοιπόν, ο καθόλου διαλλακτικός σε ό,τι αφορά την οπλοκατοχή, την οπλοχρησία και την άσκηση ένοπλης βίας, εντυπωσιάζομαι με την περίπτωση της νέας γυναίκας που σύρεται στις φυλακές και τα δικαστήρια.

Τί με εντυπωσιάζει;  Πρώτον, η έλλειψη επαφής του δικαστηρίου με το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Δεύτερον, η απερίγραπτη τσιγγουνιά στη θεσμικά προβλεπόμενη επιείκεια εκ μέρους των δικαστών. Τρίτον, το επιστημονικά αβάσιμο των αποδεικτικών στοιχείων. Τέταρτον, ο φανατισμός και οι εκτός τόπου και χρόνου κορώνες με τις οποίες επενδύεται η πρόσφατη απόφαση του Εφετείου. Και επειδή εντυπωσιάζομαι, απορώ. Και επειδή απορώ, ψάχνω. Και επειδή ψάχνω, βρίσκω. Και έτσι ευθέως αμφισβητώ, όχι ως δικαστής, αλλά ως νοήμων άνθρωπος, το εάν και κατά πόσο φερόμαστε δίκαια σ’ αυτή την κοπέλλα.

Το περιστατικό δεν πρέπει να έχει προηγούμενο στα νομικά χρονικά, παρά μόνο την περίοδο της Κατοχής ή του Εμφυλίου, που αρκούσε το «κάρφωμα» για να περάσεις στρατοδικείο. Εκατόν δέκα τρεις επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό έχουν υπογράψει ένα έγγραφο-καταπέλτη, που ευθέως αμφισβητεί το εάν και κατά πόσον το υλικό που βρέθηκε στο όπλο ανήκει στην κατηγορούμενη. Για να το κάνω λιανά:  Αυτό που λένε σε κόσμια γλώσσα οι ειδικοί είναι ότι το δείγμα που αναλύθηκε από την αστυνομία είναι αυτό που λέγαμε στην Αμερική «crap»: Λίγο σε ποσότητα, κακό σε ποιότητα και σίγουρα ανεπαρκές για να επαναλάβει κανείς την ανάλυση και να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα.

Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο οι μισοί από τους ειδικούς που υπογράφουν την καταγγελία να είναι «κρυπτοαναρχικοί» ή «soft» στις απόψεις τους για την τρομοκρατία. Λίγο απίθανο το βρίσκω για ανθρώπους με τις ιδιότητες που διαβάζω, αλλά έστω. Οι άλλοι μισοί όμως, πενήντα άτομα, είκοσι επιστήμονες, δέκα σοβαροί, πέντε υπέυθυνοι ή συντηρητικοί δεν θα υπάρχουν στη λίστα; Αυτούς τους πέντε, τους τρεις τους δύο, ποιος τους λαμβάνει υπόψη;  Πάντως όχι ο εισαγγελέας.

Δεν θα προκαλέσει -λέει- ανεπανόρθωτη ζημιά η παραμονή μιας (τόσο αμφιβόλου ενοχής) επιστήμονα στη φυλακή για άλλα δυόμισυ χρόνια. Σοβαρά; Πού ζει ο κύριος αυτός; Σε ποιο μέρος του κόσμου οι έγκλειστοι σπουδάζουν και προχωρούν κανονικά; Ίσως, αν βρισκόμαστε στη Σουηδία, να είχε κάποια βάση το επιχείρημα. Όχι εδώ. Εδώ στη φυλακή κινδυνεύει κανείς ν’ αρπάξει κάθε είδους παράσημο, να τον μαχαιρώσουν, να εθιστεί στα ναρκωτικά, ή να βγει με μια κατάθλιψη που είναι όλη δική του. Φρονιματισμός, περισυλλογή, αναστοχασμός και κοινωνική διαπαιδαγώγηση δεν μπορεί να γίνει στις ελληνικές φυλακές. Αυτά είναι τόσο προφανή που όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο απλώς μας κοροϊδεύει.

Δεν μας κοροϊδεύει μόνο, μας προκαλεί. Ερεθίζει το δίκιο που έχουμε μέσα μας, ό,τι πιο ιερό και πιο ευγενές από τότε που κατεβήκαμε απ’ τα δέντρα.  Ανατρέπει –ας μην παρεξηγηθώ γι αυτό που θα πω- μια εγγενή συγχωρητικότητα που διαπερνά τον πολιτισμό μας από εποχής τραγωδών. Μας προσβάλλει και μας υποβαθμίζει.

Τί καταφέρνει άλλωστε αυτή η άτεγκτη στάση;  Πραγματικά αναρωτιέμαι. Άντε να κάνουν όλοι οι ειδικοί λάθος. Άντε να είμαστε όλοι κρυπτο-φρικιά. Άντε, στο όριο, να άγγιξε το πιστόλι η Ηριάννα -χαζοχαρούμενα ή για να νιώσει πιο δυνατή.  Άντε να είναι τό ίδιο ένοχος κι ο μαύρος ο Πρικλής –που είναι και άρρωστος. Τί διαπαιδαγώγηση προσφέρουμε στους «παραβάτες»; Τίποτα. Μόνο μια πλούσια μερίδα μίσους, που με την πρώτη ευκαιρία θα μας επιστραφεί στο πολλαπλάσιο.

Εδώ δεν υπάρχει πια περιθώριο για να κάνει κανείς το κορόϊδο. Βεβαίως υπάρχει ελληνική δικαιοσύνη. Αλλά υπάρχουν και ευρωπαικοί θεσμοί.  Υπάρχουν διεθνείς ενώσεις. Υπάρχει συντεταγμένη Πολιτεία, Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος, Ανεξάρτητες Αρχές, ενεργοί πολίτες. Η διάκριση των εξουσιών στηρίζεται σε μια προϋπόθεση:  Ότι όλοι, μα όλοι, σέβονται την ουσία των δημοκρατικών κανόνων και την παράδοση των θεσμών. Όταν αυτός ο όρος παραβιάζεται βάναυσα -όπως στην περίπτωση  της Ηριάννας- όταν η κοινή λογική προσβαλλεται με τόσο επιδεικτικό τρόπο, η κοινωνία και οι πνευματικοί άνθρωποι πρέπει να πάρουν τον λόγο.
Δεν αρκεί ο γλυκύτατος Θανάσης (Παπακωνσταντίνου). Είναι κι άλλοι –κι ας μην κάνουν την πάπια.

tvxs