Οι προοπτικές της ριζοσπαστικής αριστεράς εντός και εκτός Εργατικών
του Πώλ Μέισον
Η Βρετανία ψήφισε υπέρ της εξόδους από την ΕΕ. Ο λόγος; Ένα μεγάλο τμήμα της εργατικής τάξης στις καθημαγμένες από την οικονομία της ελεύθερης αγοράς πόλεις είπαν «αρκετά!». Αρκετά με με τις ερημωμένες λεωφόρους, τις δουλειές βασικού μισθού, τα ψέματα και το εμπόριο τρόμου από την καθεστηκυία τάξη. Ο καταλύτης της επιλογής αυτής, ήταν το τεράστιο και έκτακτο κύμα μετανάστευσης από την Ευρώπη, που ξεκίνησε λίγο μετά την είσοδο των Α8 κρατών (οι οκτώ χώρες της ανατολικής Ευρώπης από τις 10 που εισήλθαν στην ΕΕ το 2004) και γιγαντώθηκε μετά το 2008, όταν η ευρωζώνη βρέθηκε σε τέλμα, ενώ η Βρετανία απολάμβανε μια ανεμική ανάκαμψη.
Για όσους ξόδεψαν τη ζωή τους στα κινήματα -είτε ως πολιτικοί, είτε ως δημοσιογράφοι- δεν αποτελεί έκπληξη ότι μια μειοψηφία της λευκής εργατικής τάξης είναι ρατσιστική και ξενοφοβική. Όμως, όποιος σκέφτεται ότι ο μισός πληθυσμός της Βρετανίας ταιριάζει σ’ αυτή την περιγραφεί είναι εντελώς λάθος! Δεκάδες χιλιάδες μαύρων και Ασιατών ψήφισαν υπέρ της εξόδου, όπως και άλλοι τόσοι αριστεροί εργαζόμενοι. Το Μπέρμιγχαμ, το Σέφιλντ, το Νότινγχαμ και το Κόβεντρι -πολυπολιτισμικές πόλεις με πανεπιστήμια- επέλεξαν επίσης την έξοδο. Ούτε το κέντρο, ούτε η αριστερά υπέρ της παραμονής μπόρεσαν να αντισταθμίσουν τον αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο των ανειδίκευτων μεταναστών, σε συνθήκες εγγυημένης ελεύθερης μετακίνησης, μόνιμης στασιμότητας στην Ευρώπη και λιτότητας στη Βρετανία. Λίγο πάνω από το 50% του πληθυσμού αποφάσισε ότι ο έλεγχος της μετανάστευσης είναι σημαντικότερος από την ιδιότητα του μέλους στην ΕΕ, την ίδια ώρα που η κυβέρνησή τού έλεγε ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα για να ελεγχθεί η ροή μεταναστών μέσα στην ΕΕ.
Για όσους ξόδεψαν τη ζωή τους στα κινήματα -είτε ως πολιτικοί, είτε ως δημοσιογράφοι- δεν αποτελεί έκπληξη ότι μια μειοψηφία της λευκής εργατικής τάξης είναι ρατσιστική και ξενοφοβική. Όμως, όποιος σκέφτεται ότι ο μισός πληθυσμός της Βρετανίας ταιριάζει σ’ αυτή την περιγραφεί είναι εντελώς λάθος! Δεκάδες χιλιάδες μαύρων και Ασιατών ψήφισαν υπέρ της εξόδου, όπως και άλλοι τόσοι αριστεροί εργαζόμενοι. Το Μπέρμιγχαμ, το Σέφιλντ, το Νότινγχαμ και το Κόβεντρι -πολυπολιτισμικές πόλεις με πανεπιστήμια- επέλεξαν επίσης την έξοδο. Ούτε το κέντρο, ούτε η αριστερά υπέρ της παραμονής μπόρεσαν να αντισταθμίσουν τον αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο των ανειδίκευτων μεταναστών, σε συνθήκες εγγυημένης ελεύθερης μετακίνησης, μόνιμης στασιμότητας στην Ευρώπη και λιτότητας στη Βρετανία. Λίγο πάνω από το 50% του πληθυσμού αποφάσισε ότι ο έλεγχος της μετανάστευσης είναι σημαντικότερος από την ιδιότητα του μέλους στην ΕΕ, την ίδια ώρα που η κυβέρνησή τού έλεγε ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα για να ελεγχθεί η ροή μεταναστών μέσα στην ΕΕ.
Το πρόβλημα των Εργατικών
Για τους Εργατικούς, το πρόβλημα δεν είναι, ακόμα τουλάχιστον, οι μεγάλοι αριθμοί των ψηφοφόρων τους, που παρατάνε το κόμμα. Θα μπορούσε να συμβεί και αυτό. Ο πυρήνας των ψηφοφόρων των Εργατικών αποφάσισε να αλλάξει την πολιτική του κόμματος για τη μετανάστευση από τα κάτω και για πάντα, με την αποχώρηση από την ΕΕ.
Η ηγεσία του κόμματος προσπάθησε, αργοπορημένα και ασαφώς, να βρει λύσεις σε επίπεδο μικροοικονομίας -μεγαλύτερη χρηματοδότηση σε περιοχές που το ΕΣΥ και τα σχολεία βρίσκονται υπό πίεση, οδηγίες που αποτρέπουν την πρόσληψη εργαζομένων από την ανατολική Ευρώπη με άσχημες εργασιακές συνθήκες. Και μια υπόσχεση για μελλοντική επαναδιαπραγμάτευση ενός από τους πυλώνες της συνθήκη της Λισσαβώνας, αυτού της ελεύθερης μετακίνησης. Αυτές οι προτάσεις, ακριβώς, επειδή έγιναν αργοπορημένα και με βαριά καρδιά, μετά βίας ακούστηκαν. Και προφανώς σε κάποιους δεν φαίνονταν καν εύλογες -με δεδομένη την επιμονή της κεντρώας τάσης των Εργατικών και της φιλελεύθερης αστικής τάξης ότι η μετανάστευση είναι καλή και «δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτή», αλλά και την επιμονή του Γιούνκερ ότι δεν θα υπάρξει καμιά επαναδιαπραγμάτευση.
Η ηγεσία του κόμματος προσπάθησε, αργοπορημένα και ασαφώς, να βρει λύσεις σε επίπεδο μικροοικονομίας -μεγαλύτερη χρηματοδότηση σε περιοχές που το ΕΣΥ και τα σχολεία βρίσκονται υπό πίεση, οδηγίες που αποτρέπουν την πρόσληψη εργαζομένων από την ανατολική Ευρώπη με άσχημες εργασιακές συνθήκες. Και μια υπόσχεση για μελλοντική επαναδιαπραγμάτευση ενός από τους πυλώνες της συνθήκη της Λισσαβώνας, αυτού της ελεύθερης μετακίνησης. Αυτές οι προτάσεις, ακριβώς, επειδή έγιναν αργοπορημένα και με βαριά καρδιά, μετά βίας ακούστηκαν. Και προφανώς σε κάποιους δεν φαίνονταν καν εύλογες -με δεδομένη την επιμονή της κεντρώας τάσης των Εργατικών και της φιλελεύθερης αστικής τάξης ότι η μετανάστευση είναι καλή και «δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτή», αλλά και την επιμονή του Γιούνκερ ότι δεν θα υπάρξει καμιά επαναδιαπραγμάτευση.
Όχι αρκετά ριζοσπαστικές
Όπως έχω γράψει παλιότερα, το ζήτημα της αριστερής εξόδου (Lexit) είναι πολύ επίκαιρο σε ότι αφορά τη δημοκρατία και την οικονομική δικαιοσύνη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, δεν έχουμε κάτι τέτοιο. Αν οι Εργατικοί δεν κερδίσουν τις πρόωρες εκλογές, θα πρόκειται για μια γρήγορη διαδικασία «θατσεροποίησης» και για τη διάσπαση του Ηνωμένου Βασιλείου. Πολλοί, όμως, που πιστεύουν στο Lexit, ήταν έτοιμοι να ψηφίσουν μαζί με τη δεξιά πτέρυγα των Συντηρητικών, κάνοντας αυτό το πρώτο βήμα.
Το καθήκον για την αριστερά στη Βρετανία, τώρα, είναι να προσαρμοστεί και μάλιστα γρήγορα στην νέα πραγματικότητα. Η δεξιά πτέρυγα των Εργατικών, ήδη προσπαθεί να ρίξει την ευθύνη στον Κόρμπιν. Το Κόμμα της Ανεξαρτησίας (Νάιτζελ Φάρατζ) θα προσπαθήσει να κερδίσει τους ψηφοφόρους των Εργατικών. Πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί και δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας.
Ο Κόρμπιν είχε δίκιο να προσπαθήσει και να παλέψει για την «παραμονή και την μεταρρύθμιση», αλλά οι μεταρρυθμίσεις που πρότεινε δεν ήταν αρκετά ριζοσπαστικές. Είχε, επίσης, δίκιο να αφιερώσει ενέργεια σε άλλα ζητήματα -καθιστώντας σαφές ότι είτε εντός, είτε εκτός της ΕΕ, η κοινωνική δικαιοσύνη και οι δημόσιες υπηρεσίες απειλούνται. Η κεντρώα και η δεξιά πτέρυγα των Εργατικών, όμως, μπέρδεψαν τους ψηφοφόρους τους καθώς συστρατεύθηκαν με τους κεντρώους των Συντηρητικών, με τους οποίους ο Κόρμπιν είχε υποσχεθεί ότι δεν θα είχε καμία σχέση.
Οι υποστηρικτές του Μπλερ πλανώνται πλάνην οικτράν, αν νομίζουν ότι μπορούνε να χρησιμοποιήσουν αυτό το αποτέλεσμα, για να πραγματοποιήσουν ένα πραξικόπημα εναντίον του Κόρμπιν. Η νεοφιλελεύθερη πτέρυγα των Εργατικών πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι ο χρόνος τους τελείωσε.
Το καθήκον για την αριστερά στη Βρετανία, τώρα, είναι να προσαρμοστεί και μάλιστα γρήγορα στην νέα πραγματικότητα. Η δεξιά πτέρυγα των Εργατικών, ήδη προσπαθεί να ρίξει την ευθύνη στον Κόρμπιν. Το Κόμμα της Ανεξαρτησίας (Νάιτζελ Φάρατζ) θα προσπαθήσει να κερδίσει τους ψηφοφόρους των Εργατικών. Πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί και δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας.
Ο Κόρμπιν είχε δίκιο να προσπαθήσει και να παλέψει για την «παραμονή και την μεταρρύθμιση», αλλά οι μεταρρυθμίσεις που πρότεινε δεν ήταν αρκετά ριζοσπαστικές. Είχε, επίσης, δίκιο να αφιερώσει ενέργεια σε άλλα ζητήματα -καθιστώντας σαφές ότι είτε εντός, είτε εκτός της ΕΕ, η κοινωνική δικαιοσύνη και οι δημόσιες υπηρεσίες απειλούνται. Η κεντρώα και η δεξιά πτέρυγα των Εργατικών, όμως, μπέρδεψαν τους ψηφοφόρους τους καθώς συστρατεύθηκαν με τους κεντρώους των Συντηρητικών, με τους οποίους ο Κόρμπιν είχε υποσχεθεί ότι δεν θα είχε καμία σχέση.
Οι υποστηρικτές του Μπλερ πλανώνται πλάνην οικτράν, αν νομίζουν ότι μπορούνε να χρησιμοποιήσουν αυτό το αποτέλεσμα, για να πραγματοποιήσουν ένα πραξικόπημα εναντίον του Κόρμπιν. Η νεοφιλελεύθερη πτέρυγα των Εργατικών πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι ο χρόνος τους τελείωσε.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν λειτουργεί
Είναι σαφές ότι πολλοί νέοι, αριστεροί και αντιρατσιστές είναι αποκαρδιωμένοι. Φαίνεται ότι εξίσωναν την ΕΕ με το διεθνισμό. Γνώριζαν και συμπαθούσαν τις αδύναμες και φτωχές κοινότητες, αλλά, μάλλον, θεωρούσαν ότι είναι δουλειά κάποιου άλλου να χτίσει δεσμούς μ΄αυτές. Χαίρομαι που ψήφισα υπέρ της παραμονής, αν και έπρεπε να σφίξω τα δόντια. Δεν είμαι αποκαρδιωμένος, όμως. Κατά πάσα πιθανότητα η Σκωτία θα φύγει, το ΗΒ θα διαλυθεί και οι Μπλερικοί θα αποχωρήσουν για να φτιάξουν ένα κόμμα φόρο τιμής στο νεοφιλελευθερισμό με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες. Ο νεοφιλελευθερισμός, όμως, δεν λειτουργεί!
Οι ρωγμές στο νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα θα πάρουν πρώτα γεωπολιτική μορφή και στη συνέχεια οικονομική. Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη τέτοια ρωγμή. Γεωπολιτικά πρόκειται για μια νίκη του Πούτιν, που θα αποδυναμώσει τη Δύση. Θέτει στην κεντρική Ευρώπη το ερώτημα ξεκάθαρα: θα ξεφορτωθείτε τη συνθήκη της Λισαβώνα, τη λιτότητα και θα ενισχύσετε την οικονομική μεγέθυνση ή θα επιτρέψετε σε όλο το εγχείρημα να καταρρεύσει εν μέσω στασιμότητας; Προβλέπω πως τελικά θα γίνει το δεύτερο.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, ως Αριστερά, είναι να συνεχίσουμε να πολεμάμε για τα συμφέροντα των φτωχών, των εργαζομένων, της νεολαίας των μεταναστών και των προσφύγων. Χρειαζόμαστε καλύτερους θεσμούς και καλύτερη γλώσσα για να τα καταφέρουμε. Όπως και το 1932, η Βρετανία γίνεται η πρώτη χώρα που σπάει την θεσμική μορφή της παγκόσμια τάξης. Αν ξαναζήσουμε τη δεκαετία του 1930 στην Ευρώπη, χρειαζόμαστε μια καλύτερη αριστερά. Η γενιά που ανέχθηκε τον Μπλερ και γλέντησε με τον ανούσιο και ουδέτερο τεχνοκρατισμό πρέπει να ξυπνήσει. Η εποχή αυτή έχει τέλειωσε.
Οι ρωγμές στο νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα θα πάρουν πρώτα γεωπολιτική μορφή και στη συνέχεια οικονομική. Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη τέτοια ρωγμή. Γεωπολιτικά πρόκειται για μια νίκη του Πούτιν, που θα αποδυναμώσει τη Δύση. Θέτει στην κεντρική Ευρώπη το ερώτημα ξεκάθαρα: θα ξεφορτωθείτε τη συνθήκη της Λισαβώνα, τη λιτότητα και θα ενισχύσετε την οικονομική μεγέθυνση ή θα επιτρέψετε σε όλο το εγχείρημα να καταρρεύσει εν μέσω στασιμότητας; Προβλέπω πως τελικά θα γίνει το δεύτερο.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, ως Αριστερά, είναι να συνεχίσουμε να πολεμάμε για τα συμφέροντα των φτωχών, των εργαζομένων, της νεολαίας των μεταναστών και των προσφύγων. Χρειαζόμαστε καλύτερους θεσμούς και καλύτερη γλώσσα για να τα καταφέρουμε. Όπως και το 1932, η Βρετανία γίνεται η πρώτη χώρα που σπάει την θεσμική μορφή της παγκόσμια τάξης. Αν ξαναζήσουμε τη δεκαετία του 1930 στην Ευρώπη, χρειαζόμαστε μια καλύτερη αριστερά. Η γενιά που ανέχθηκε τον Μπλερ και γλέντησε με τον ανούσιο και ουδέτερο τεχνοκρατισμό πρέπει να ξυπνήσει. Η εποχή αυτή έχει τέλειωσε.
Το πλήρες άρθρο βρίσκεται στην ιστοσελίδα:https://medium.com/mosquito-ridge
Μετάφραση: Πέτρος Κοντές
εποχή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου