Ο εκλογικός νόμος και οι τυχοδιώκτες της πολιτικής!

του Γιάννη Σιδηρόπουλου

Η  πολιτική ατζέντα κυριαρχείται από τη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο. Κυριαρχούν και κάποια κροκοδείλια δάκρυα ενώ και οι πέτρες γνωρίζουν στην Ελλάδα ότι μέχρι πρόσφατα το πολιτικό σύστημα είχε μάθει να μεταχειρίζεται τον εκλογικό νόμο μόνο εργαλειακά.

Για παράδειγμα το ΠΑΣΟΚ, σήμερα προσεγγίζει τις θέσεις των αριστερών κομμάτων, αλλά είναι το κόμμα που ψήφισε τον εκλογικό νόμο του μπόνους (όταν ήθελε να τον εκμεταλλευτεί) αλλά και απλή αναλογική όταν κάποτε ήθελε να ναρκοθετήσει την πολιτική κυριαρχία του πατέρα Μητσοτάκη (και το κατάφερε). Αλλά και η ΝΔ έτσι περίπου λειτούργησε σε πολλές περιπτώσεις και το 2006 "πείραξε" ακόμη και τα ποσοστά των δημοτικών εκλογών για να εξυπηρετήσει πρόσκαιρα τα μικροκομματικά της συμφέροντά..

​​
Κάποιος έτσι, με βάση το πώς αισθάνονται σήμερα οι πολιτικές δυνάμεις, ισχυρές η αδύναμες, εκφράζονται για τον εκλογικό νόμο, συνεχίζοντας τον τυχοδιωκτισμό ενός αιώνα. Ίσως σε αυτή την αντίληψη να σκέφτηκαν να προσχωρήσουν και κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αλλά μάλλον γρήγορα απομακρύνθηκαν και η κυβέρνηση θα κριθεί όταν θα παρουσιάσει το πλέγμα των προτάσεων της.

Επιδερμικές αναλύσεις ενός βαθέως πολιτικού ζητήματος

Κάπως έτσι, σε αυτή τη συγκυρία, καθώς  η ΝΔ αισθάνεται πρόσκαιρα ισχυρή, αρνείται την απλή αναλογική και προσπαθεί να διατηρήσει τον (υπερ)ενισχυμένο εκλογικά νόμο για άλλη μια αναμέτρηση, κάτι όχι ανέφικτο. Ίσως όμως είναι αρκετά πρόωρο, θεωρώντας ότι προδικάζει τις πολιτικές εξελίξεις, 8 μόλις μήνες μετά τις πρόσφατες εκλογές. Όμως την πολιτική ατζέντα, όπως έχουμε πει και άλλες φορές, την καθορίζει ο Τσίπρας με άνεση και οι υπόλοιπες δυνάμεις σύρονται στη συζήτηση που ανοίγει.

Μοιάζει λοιπόν να αγνοεί ο πολιτικός κόσμος την αλφαβήτα των πολιτικών επιστημών, ότι ο εκλογικός νόμος είναι η σπονδυλική στήλη του πολιτικού συστήματος, που καθορίζει αποφασιστικά τη φυσιογνωμία του: Τα αναλογικά εκλογικά συστήματα εκφράζουν προοδευτικά πολιτικά συστήματα ενώ τα ενισχυμένα εκφράζουν συντηρητικά πολιτικά συστήματα, χωρίς περιστροφές και στις πολιτισμένες δημοκρατίες, δεν αλλάζουν νόμο (και Σύνταγμα) ανάλογα με τη συγκυρία αλλά κλειδώνουν τους βασικούς κανόνες του πολιτικού συστήματος για να καθορίζονται δυνάμεις και πολίτες μέσα σε δεδομένο πλαίσιο, όχι μόνο ως προς τον τρόπο εκλογής αλλά και ως προς τους γενικότερους κανόνες που ρυθμίζουν το πολιτικό σύστημα (Ψιλά γράμματα…)

Μέχρι τώρα πάντως, τα κόμματα του παλιού δικομματισμού ποτέ δεν υπήρξαν απόλυτα συνεπή ως προς την πολιτική τους αφετηρία, που θα έπρεπε να τέμνει τις απόψεις τους για τον εκλογικό νόμο και τους κανόνες της πολιτικής.  Σε αυτή την οριζόντια τομή  θα δοκιμαστούν όλα - μα όλα- τα κόμματα και όχι μόνο τα δύο κυρίαρχα σήμερα και όχι στις επίκαιρες, επιδερμικές και τυχοδιωκτικές αναλύσεις.

Και μια εκδικητική υπόμνηση της ιστορίας

Υπάρχει και μια τρίτη περίπτωση, τα καλπονοθευτικά συστήματα που δεν εκφράζουν ούτε συντηρητικούς, ούτε προοδευτικούς, αλλά μάλλον απατεώνες. Πρόσφατα λοιπόν, ένας πρώην Υπουργός της ΝΔ, ο Δημήτρης Σταμάτης, σε μια δήλωσή του θέλησε να συσπειρώσει τον κόσμο της ΝΔ λέγοντας πως ό,τι και αν κάνει η κυβέρνηση, δεν μπορεί να εφεύρει εκλογικό νόμο που να φέρνει το δεύτερο κόμμα, στην πρώτη θέση…

Χμ, θα ήταν μια έξυπνη δήλωση αν δεν είχε φροντίσει η ιστορία να παρέμβει και ίσως χρειάζεται μια απαραίτητη διόρθωση: Στις εκλογές του 1956​ με το περίφημο τριφασικό εκλογικό σύστημα, η ΕΡΕ κατάφερε να εκλέξει 165​ βουλευτές και να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση ενώ ήταν η δεύτερη των εκλογών. (Για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να επισημάνουμε ότι ήταν παραλλαγή ενός βενιζελικού νόμου του 1929). 

Ας μην ξύνουμε πληγές από ταραγμένα εποχές, αλλά να θυμόμαστε πόσο δύσκολα χρόνια πέρασε η δημοκρατία σε αυτή τη χώρα όπου τίποτε δεν είναι δεδομένο και χρειάζεται καθημερινός αγώνας για να κρατάμε ισχυρές τις κατακτήσεις της δημοκρατίας.

TVXS