του Γιάννη Σιώτου
Η εποχή της αλάνας, όπου κάποιοι πιτσιρικάδες κλότσαγαν ένα στρογγυλό πράγμα από κουρέλια, υπάρχει μόνο στις ταινίες και τις αναμνήσεις υπέργηρων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο. Σήμερα, το ποδόσφαιρο έχει γίνει μια ανθούσα βιομηχανία με αμύθητους τζίρους, η οποία κατά καιρούς συγκλονίζεται από σκάνδαλα, ύποπτες συναλλαγές και ό,τι άλλο συνθέτει τις "μαύρες ζώνες" της οικονομίας.
Εταιρείες κολοσσοί, όπως η Visa, η Hyundai (μαζί με τη θυγατρική της αυτοκινητοβιομηχανία Kia Motors) και η Adidas, συγκαταλέγονται μαζί με την Coca - Cola και την Gazprom στους μόνιμους εταίρους της FIFA στο πεδίο του μάρκετινγκ. Σε αυτή την κατηγορία ανήκαν μέχρι το τέλος του 2014 η αεροπορική εταιρεία Airline Emirates και η Sony. Την ίδια ώρα, βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για ενδεχόμενη συνεργασία ανάμεσα στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου και εταιρείες Samsung και Qatar Airways. Στα ονόματα αυτά προστίθενται και άλλα, για παράδειγμα η αμερικανική πολυεθνική αλυσίδα εστιατορίων fast food Mc Donald's, παραδοσιακός χορηγός της FIFA στα Παγκόσμια Κύπελλα Ποδοσφαίρου.
Υπάρχουν και τα σκάνδαλα της διαφθοράς, τα οποία έχουν απασχολήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη πολλές φορές, όπου δεν εμπλέκονται μόνο κορυφαία στελέχη του ποδοσφαίρου όπως, για παράδειγμα, του Μπλάτερ, αλλά και ολόκληρα κράτη. Για παράδειγμα, πριν από δύο χρόνια περίπου ένα δημοσίευμα τάραξε τα νερά. Στην κυριακάτικη έκδοση των "Times" του Λονδίνου δημοσιεύτηκε ρεπορτάζ ότι το Κατάρ εξαγόρασε τις θετικές ψήφους της FIFA για τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου το 2022. Πιο συγκεκριμένα, το ρεπορτάζ της εφημερίδας ανέφερε ότι στα τέλη Νοεμβρίου του 2010, λίγο πριν από την απόφαση, ο Μοχάμεντ Μπιν Χαμάμ, μεγαλοστέλεχος του ποδοσφαίρου στο Κατάρ, κατέβαλε το ποσό των 3,7 δισ. ευρώ σε διάφορα στελέχη της FIFA για να «επηρεάσουν» το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας υπέρ της χώρας του.
Και μετά υπάρχουν τα αμύθητα ποσά των στοιχημάτων και οι αποκαλύψεις για στημένα παιχνίδια. Η επιρροή της μαφίας των στοιχημάτων στον ποδοσφαιρικό κόσμο είναι ιδιαίτερα μεγάλη, όπως καταδεικνύουν οι έρευνες της Europol. Προκαλεί σοκ το γεγονός ότι σημειώθηκε αλλοίωση αποτελέσματος σε αγώνες υψηλού επιπέδου. Πριν από τρία χρόνια, η Europol ανακοίνωσε ότι υπάρχουν ενδείξεις για τουλάχιστον 380 στημένους ποδοσφαιρικούς αγώνες σε όλη την Ευρώπη. Όπως εξήγησε ο επικεφαλής της υπηρεσίας Ρομπ Γουεϊνράιτ, αποκαλύφθηκαν δραστηριότητες εγκληματικών συμμοριών στην Ασία που εμπλέκονται σε στημένα παιχνίδια στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον ίδιο, φαίνεται να υπάρχει ένα καρτέλ στημένων αγώνων με έδρα τη Σιγκαπούρη, το οποίο έχει διασυνδέσεις με πολλές ευρωπαϊκές χώρες και διατηρεί ιδιαίτερα στενές σχέσεις, κυρίως με την Ιταλία. Οι αρχές εξετάζουν ύποπτους αγώνες στην Αφρική, την Ασία και τη Νότια Αμερική.
Αλλά πέρα από τις γκρίζες ζώνες, υπάρχουν και οι καθαρές μπίζνες που στήνονται γύρω από το ποδόσφαιρο. Για παράδειγμα, ο κλάδος των αξεσουάρ για ποδοσφαιρόφιλους στη Γερμανία κάνει έναν ετήσιο τζίρο της τάξης του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ. Σε αυτό συγκαταλέγονται τα όσα αγοράζουν οι φίλαθλοι σε σχέση με το επαγγελματικό και το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο, αξεσουάρ της Εθνικής Ομάδας, αλλά και τα προϊόντα που πωλούνται στο πλαίσιο παγκόσμιων ή ευρωπαϊκών διοργανώσεων, όπως τα επίσημα προϊόντα της FIFA.
Εκτός από τις εταιρείες του κλάδου υπάρχουν και οι κατασκευαστικές, αλλά και οι συναφείς επιχειρήσεις, οι οποίες εμπλέκονται στις κατασκευές σταδίων, αλλά και υποδομών, προκειμένου να φιλοξενηθούν μεγάλες διοργανώσεις. Για παράδειγμα, σήμερα είναι αποδεκτό απ' όλους ότι δεν ήταν success story για τη Ν. Αφρική το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Τα στάδια είναι σήμερα άδεια, δεν υπάρχει ίχνος οικονομικής ανάπτυξης ή αύξηση των θέσεων εργασίας. Μεγάλη νικήτρια: η FIFA. Ανάλογη εικόνα και με το Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας, όπου, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, το άμεσο κόστος ανέρχονταν στα 10 δισ. ευρώ. Πρόκειται για επενδύσεις κυρίως στα στάδια, αλλά και στα αεροδρόμια, στις τηλεπικοινωνίες κ.λπ. Το ύψος των εισπράξεων εκτιμάται γύρω στα 3,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα δύο προέρχονται από τηλεοπτικά δικαιώματα και τα υπόλοιπα από το μάρκετινγκ. Η FIFA εισπράττει από τη διοργάνωση και δεν πληρώνει η ίδια, αλλά ένα μεγάλο τμήμα των εισπράξεων τα διοχετεύει αλλού. Υπάρχουν ειδικοί κανόνες που ορίζουν ότι χρήματα παίρνουν οι ομάδες που συμμετέχουν στο Μουντιάλ αναλόγως του πόσο θα προχωρήσουν στη διοργάνωση.
Υπάρχει και ο τζίρος των διαφημίσεων, καθώς οι μεγάλες εταιρείες επιλέγουν το ποδόσφαιρο και τις μεγάλες επιχειρήσεις για να προβάλλουν την πραμάτεια τους. Η συμμετοχή ποδοσφαιριστών σε διαφημίσεις αποφέρει τεράστια κέρδη σε επιχειρήσεις καταναλωτικών ειδών, όπως, για παράδειγμα, στη βιομηχανία των τροφίμων. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για την ποιότητα, αφού το ταμείο είναι πάνω απ' όλα.
Και φυσικά υπάρχει και ο τζίρος των επισκεπτών, με αμφιλεγόμενη αποτελεσματικότητα για τις εθνικές οικονομίες. Μάλιστα, κατά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου το 2006 στη Γερμανία, όταν είχαν γεμίσει ασφυκτικά τα εστιατόρια και τα ΜΜΜ, το ΑΕΠ αυξήθηκε μόλις κατά 0,13%. Σημαντικότεροι πάντως είναι οι επισκέπτες από το εξωτερικό, διότι είναι αυτοί που φέρνουν φρέσκο χρήμα στη χώρα. Παράλληλα, γίνεται πολύς λόγος για τις υποδομές, οι οποίες συμβάλλουν πολύ λίγο στην ανάπτυξη της οικονομίας. Οι δαπάνες γι' αυτές τις επενδύσεις είναι τεράστιες και τα ποσά λείπουν από τα δημόσια ταμεία τα επόμενα χρόνια.
left
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου