Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος...

Μια έρευνα της διαΝΕΟσις για το αξιακό προφίλ της ελληνικής κοινωνίας, αποτυπώνει τη σύγχρονη θλιβερή πραγματικότητα και συμπίπτει με την αγριότητα της υπόθεσης του Ζακ Κωστόπουλου. Οι Έλληνες καταγράφονται ως ανασφαλείς, εσωστρεφείς και καχύποπτοι, και κυρίως με έλλειψη ανεκτικότητας και παρωχημένα στερεότυπα, που εξηγούν σε σημαντικό βαθμό και την ανοχή στη βία.

Σύμφωνα με την έρευνα, ένας στους τρεις Έλληνες δεν θέλει ομοφυλόφιλους για γείτονες, ένας στους τέσσερις δεν θέλει μετανάστες και ένας στους πέντε δεν επιθυμεί να έχει στη γειτονιά τους αλλόθρησκους. Ακόμη και τα ανύπαντρα ζευγάρια ενοχλούν, με το 8% των Ελλήνων να δηλώνει πως δεν θα ήθελε τέτοιους γείτονες. Φαίνεται πως μεγάλο ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας αντιδρά συνολικά στο διαφορετικό.

Οχυρωμένοι πίσω από τη δική τους "κανονικότητα", αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα ως κάτι έχθρικό και επικίνδυνο, γεγονός που αποτελεί και την πηγή του κακού, την αιτία της περιθωριοποίησης και του φαύλου κύκλου της. Πρόκειται για μια νοοτροπία που καταλύει ανθρώπινα δικαιώματα και τη βασική λειτουργία της συνύπαρξης, πάνω στην οποία χτίζεται μια κοινωνία. 

Ο φόβος και το μίσος εδραιώνεται μέσα από τη συντηρητικοποιήση και τη δαιμονοποίηση του διαφορετικού, δημιουργώντας φαντασιακούς κινδύνους για το άτομο και το κοινωνικό σύνολο. Και οι αιτίες αυτής της αντίληψης βρίσκοντα κατά βάση στην Παιδεία. Οι ανώνυμοι "νοικοκυραίοι", αποτελούν ένα παροιμιώδες στερεότυπο που περνάει από γενιά σε γενιά και μπολιάζεται εχθρικά συναισθήματα. Και η έκρηξη κάθε μορφής βίας, όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με τον διαφορετικό και τον αδύναμο, έρχεται ως φυσικό επακόλουθο, όπως και το "αξίωμα" του Μάνου Χατζιδάκι: "Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει [...] Η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά". 

tvxs