Είναι ο Τσίπρας ο νέος Ανδρέας;

Συντάκτης: Τάσος Παππάς

Δικαιούται ο επικεφαλής ενός κόμματος (ΣΥΡΙΖΑ) που τυχαίνει να είναι και πρωθυπουργός (Αλέξης Τσίπρας) να γράψει άρθρο (εφημερίδα Documento 3-9-2017) για τον ιδρυτή ενός άλλου κόμματος (Ανδρέας Παπανδρέου) τη μέρα των γενεθλίων αυτού του κόμματος (ΠΑΣΟΚ); Γιατί όχι. 

Αναφέρεται σε μια σημαντική προσωπικότητα που επηρέασε την πορεία της χώρας. Ποιες είναι οι προθέσεις του; Εχουμε και λέμε:

• Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι ένα μισητό πρόσωπο για τη Δεξιά. Εκπρόσωποί της του χρεώνουν τη χρεοκοπία της χώρας γιατί, όπως υποστηρίζουν, αυτός έβαλε τα θεμέλια για την υπερχρέωσή της τη δεκαετία του ’80, την οποία χαρακτηρίζουν «χαμένη δεκαετία», αυτός διόγκωσε το πελατειακό κράτος, αυτός έκανε κοινωνική πολιτική με δανεικά, αυτός καλλιέργησε τη λογική της ήσσονος προσπάθειας, αυτός επέτρεψε να εξαπλωθεί η διαφθορά, αυτός σε τελική ανάλυση ήταν ο ολετήρας.
• Ωστόσο, ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι ο δημοφιλέστερος Ελληνας πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης και ένα υπολογίσιμο κομμάτι της κοινωνίας νοσταλγεί την εποχή που ήταν κυρίαρχος. Υπερασπιζόμενος τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ο Αλέξης Τσίπρας ικανοποιεί το παπανδρεϊκό ακροατήριο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου έχει εγκατασταθεί στον ΣΥΡΙΖΑ. Κλείνει το μάτι στους φανατικούς παπανδρεϊκούς, λέγοντάς τους «εγώ είμαι ο κληρονόμος του και όχι αυτοί που διοικούν το κόμμα του».
• Επικαλούμενος τις σκληρές (πολλές ήταν και χυδαίες) επιθέσεις της Ν.Δ. στον Παπανδρέου (ψεύτης, απατεώνας, δημαγωγός, μέθυσος, λαϊκιστής, αντιευρωπαίος, τριτοκοσμικός, φίλος της τρομοκρατίας) και συγκρίνοντάς τες με τις επιθέσεις που δέχεται ο ίδιος (παρόμοια είναι όντως η ρητορική), επιχειρεί να δείξει ότι η Δεξιά δεν αλλάζει, ό,τι κι αν ισχυρίζεται ο αρχηγός της. Η ιδιοκτησιακή αντίληψη που έχει για την εξουσία την οδηγεί στην καταστροφολογία κάθε φορά που δεν βρίσκεται στα πράγματα.
• Παρεμβαίνει στις διεργασίες στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Κατά πάσα πιθανότητα έχει καταλήξει στην εκτίμηση ότι το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. αγγίζει τα όριά του και είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια προγραμματική συμφωνία με εκείνο το τμήμα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης που δεν θέλει να επαναληφθεί το μοντέλο της συγκυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ. Θεμιτή επιδίωξη. Θα μπορούσε όμως να την υπηρετήσει κρατώντας αποστάσεις.

Η μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε μερικά χρόνια πριν από τον εκλογικό θρίαμβο του 1981. Στο ιδεολογικό επίπεδο οι εκπτώσεις στο όνομα του ρεαλισμού αρχίζουν το 1977 με την ανάδειξη του ΠΑΣΟΚ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Από κείνο το σημείο και μετά η ταχύτητα της «προσαρμογής» είναι μεγάλη. Η μετάλλαξη δεν συνέβη ερήμην του Παπανδρέου. Ο ριζοσπαστισμός ηττήθηκε κατά κράτος από τον κυβερνητισμό.

■ Πάντως η αντίδραση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ ήταν σπασμωδική. Η Φώφη Γεννηματά αποκαλεί τον Τσίπρα «λαθρέμπορο της ελπίδας» (κάτι τέτοια έλεγε η Αριστερά για τον Ανδρέα) και τον κατηγορεί ότι είναι ο άνθρωπος που «υπονομεύει τους θεσμούς και διχάζει συνειδητά τους Ελληνες» (σαν να διαβάζω τις ανακοινώσεις της Ν.Δ. και τα πρωτοσέλιδα του δεξιού Τύπου εκείνης της εποχής για τον Α. Παπανδρέου).

efsyn