Oι σφαγείς του Χορτιάτη πήραν σύνταξη;

του Στέλιου Κούλογλου

Ένας λόγος που η χώρα επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη, είναι ότι δε μαθαίνει από την ιστορία της. Η τελευταία ούτε σωστά διδάσκεται, ούτε ολόκληρη. Σημαντικά περιστατικά αλλοιώνονται ή αποσιωπώνται. Ο Χορτιάτης είναι ακριβώς μια τέτοια περίπτωση: στο μνημείο της σφαγής αναφέρονται ως υπεύθυνοι μόνο οι Γερμανοί. Ενώ είναι γνωστό ότι ήταν οι κάθε λογής ταγματασφαλίτες, Έλληνες, που έπαιξαν, με υπερβάλλοντα ζήλο, το ρόλο των Δημίων.

Ο Χορτιάτης δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Την αλλοίωση της ιστορίας συναντάμε μερικά χιλιόμετρα παραπέρα, στην Νέα Ευκαρπία, όπου τον Ιούλιο του 1944 εκτελέστηκαν 14 πατριώτες. Στο μνημείο γράφεται ότι εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, αλλά δεν είναι αλήθεια, σύμφωνα το ενδιαφέρον αφιέρωμα της «Εφημερίδας των Συντακτών»: «όντως οι Γερμανοί απέκλεισαν το χωριό, αλλά τα φριχτά βασανιστήρια και τις εκτελέσεις τις έκαναν γερμανοντυμένοι ταγματασφαλίτες της πιο άγριας συμμορίας που έδρασε στην Θεσσαλονίκη εκείνη την περίοδο, οι «Δαγκουλαίοι», προσωνυμία που πήραν από τον επικεφαλής, Αντώνη Δάγκουλα».

Η απόκρυψη του ρόλου των δωσίλογων δολοφόνων στα μνημεία, είναι απόρροια του κλίματος που επικράτησε στην Ελλάδα μετά τον εμφύλιο πόλεμο: όταν ήταν για δεκαετίες απαγορευμένη η λέξη «αντίσταση» ή «ΕΑΜ-ΕΠΟΝ», πως να μην αποκρύπτεται ο ρόλος των ταγματασφαλιτών, που μάλιστα βοήθησαν στη συντριβή της αντίστασης;

Μετά την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης το 1982 η δράση των συνεργατών των Γερμανών έγινε περισσότερο γνωστή, χωρίς όμως να καταγραφεί στα μνημεία ή τα σχολικά εγχειρίδια. Μάλιστα τα  τελευταία χρόνια, παρατηρούμε μια προσπάθεια εξωραϊσμού του ρόλου των Ταγμάτων Ασφαλείας που συχνά παρουσιάζονται ως γνήσιοι πατριώτες. Οι πολίτες του Χορτιάτη έμαθαν από πρώτο χέρι πόσο πατριώτες είναι.

Ένας από τους πρωταγωνιστές αυτής της  προσπάθειας είναι ο καθηγητής κ. Στ. Καλύβας, που τελευταία έκανε και... ιστορικό άλμα, αναλαμβάνοντας την ωραιοποίηση και της δικτατορίας της 21ης Απριλίου. Σε ένα πρόσφατο άρθρο του στη «Καθημερινή», κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «οι πραξικοπηματίες συνέβαλαν τελικά στον πλήρη εκδημοκρατισμό της Δεξιάς και διαμέσου αυτής και της χώρας».

Μάλιστα η ευεργετική δράση των «πραξικοπηματιών» (sic-ο όρος δικτάτορες δεν υπάρχει πουθενά στο άρθρο) δεν περιορίστηκε, σύμφωνα με τον κ. Καλύβα, στον... πλήρη εκδημοκρατισμό της Δεξιάς: «Δεύτερο, αν και επιχείρησαν να κρατήσουν την κοινωνία στάσιμη, να την παγώσουν δηλαδή, συνέβαλαν τελικά με έμμεσο τρόπο στον ραγδαίο αξιακό και πολιτισμικό εκσυγχρονισμό της». Είναι σαν να λέμε δηλαδή ότι ο Χίτλερ συνέβαλλε στην μεταπολεμική μετεξέλιξη της Γερμανίας σε ειρηνική χώρα.

Ο κ. Καλύβας αναγκάστηκε να «τα μαζέψει» λόγω των πολύ μεγάλων αντιδράσεων που ξεσήκωσε το άρθρο του. Αλλά το γεγονός ότι συνέδεσε με τον τρόπο του 2 διαφορετικούς ιστορικές περιόδους δεν είναι τυχαίο: οι συνεργάτες των Γερμανών υποστήριξαν τη δικτατορία και ανταμείφθηκαν γενναία από αυτήν. Η χούντα έδωσε συντάξεις στους «αγωνιστές της εθνικής αντιστάσεως» δηλαδή στους Ταγματασφαλίτες και τα μέλη των υπόλοιπων εγκληματικών, φιλοναζιστικών ομάδων που δρούσαν εκείνη την εποχή, αρκετές στη Μακεδονία.

Τι να διαμαρτυρόμαστε λοιπόν για τη μη αναγραφή στο μνημείο των Ελλήνων σφαγέων, στον Χορτιάτη ή την Νέα Ευκαρπία, όταν κάποιοι από αυτούς ίσως να πήραν σύνταξη το 1968; 

TVXS