Με ψήφους τρεις εναντίον δύο

της Ιφιγένειας Κοντού

Η πρώτη φορά που είδα τη φράση αυτή ήταν σε εξώφυλλο βιβλίου. Ήταν ο τίτλος.  Ήμουν μαθήτρια της β’ Γυμνασίου κι είχα μια εξαιρετική φιλόλογο, την κυρία Θ. Η κυρία Θ. το ’χε βάλει στόχο να μας μάθει μεταξύ άλλων και τι σημαίνει δοκίμιο. Γι αυτό  μου το πρότεινε. «Θα στο δανείσω εγώ» μου είπε κι έφερε ένα βιβλίο με μπεζ χάρτινο εξώφυλλο και σελίδες σκισμένες με χαρτοκόπτη.

«Με ψήφους τρεις εναντίον δύο». Δοκίμια για τον άνθρωπο και την ελευθερία. Μιχαήλ Στασινόπουλος.

Δεν είχα ιδέα ποιος ήταν ο συγγραφέας. Αγνοούσα πλήρως το συγγραφικό και νομικό του έργο, το όνομά του μου ήταν αμυδρά οικείο αλλά δεν ήξερα ότι είχε διατελέσει Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η ανθρώπινη γέφυρα από τη χούντα στη μεταπολίτευση.

Πολύ αργότερα  έμαθα ποιος ήταν ο Μιχαήλ Στασινόπουλος και τι στάση κράτησε εν μέσω χούντας υπέρ των συναδέλφων του και υπέρ της Δικαιοσύνης. Ως  Πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας, αγνόησε τις πιέσεις και τις απειλές των χουντικών και έπραξε κατά συνείδηση κάνοντας το δικαστικό του καθήκον: είπε όχι στις άδικες απολύσεις των δικαστικών λειτουργών που η χούντα θέλησε να επιβάλει λόγω των φρονημάτων τους.

Έκρινε ότι με το να απολυθούν χωρίς κανένα σοβαρό νομικό έρεισμα και χωρίς να έχει τηρηθεί προηγουμένως το δικαίωμα ακρόασης, παραβιάζεται  γενική αρχή δικαίου.

Μετά από τις ιστορικές αποφάσεις  που έλαβε, αποφάσεις που όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στη χούντα και σε κάθε φασιστική διάθεση, ο Μιχαήλ Στασινόπουλος απολύθηκε από τη θέση του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας και τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό. Σημασία έχει ότι ως Πρόεδρος δεν συμμετείχε σε μια πράξη που θα στρεφόταν εναντίον της υπόληψης και της ζωής των συναθρώπων του και εναντίον της ίδιας της Δικαιοσύνης. Δεν ενέδωσε στις απειλές.

«Με ψήφους τρεις εναντίον δύο». Για μένα τότε ήταν μόνο ένα βιβλίο για να μάθω τι σημαίνει δοκίμιο, από τα χέρια της αγαπημένης μου καθηγήτριας. Αυτό.
Μετά από τόσα χρόνια, δεν θυμάμαι – φευ– ούτε μία φράση από αυτό το βιβλίο [δεν ήμουν και τύπος της παπαγαλίας], δεν υπάρχουν κάποια λόγια του που να έχω απομονώσει και να τα έχω κάνει μότο στη ζωή μου. Δεν αξιώθηκα κι εγώ να το ξαναδιαβάσω... Θυμάμαι όμως ζωντανά τις σκέψεις που μου είχε προκαλέσει: Η Δικαιοσύνη πρέπει να υπηρετεί τον άνθρωπο τουλάχιστον όσο και ο άνθρωπος τη Δικαιοσύνη.

Οι ψήφοι είναι πέντε. Ούτε χίλιες ούτε καν εκατό. Πέντε.Καθένας από αυτούς που ψηφίζουν, μοιράζεται το ένα πέμπτο της ευθύνης. Για την ελευθερία, την αξιοπρέπεια, τη ζωή ενός ανθρώπου.

Το ότι είσαι αθώος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αθωωθείς ούτε το ότι είσαι ένοχος σημαίνει απαραίτητα ότι θα καταδικαστείς. Είναι αποφάσεις που βγαίνουν με τρομερό αγώνα, με πιέσεις εσωτερικές και εξωτερικές, με ψήφους τρεις εναντίον δύο.

Οι αποφάσεις δεν είναι τέλειες, γιατί οι άνθρωποι δεν είναι τέλειοι... Ούτε το σύστημα είναι τέλειο.  Μακάρι η Δικαιοσύνη να ήταν πάντα δίκαιη. Μακάρι οι δικαστές να ήταν  πάντα αδέκαστοι. Μακάρι όλοι οι πρόεδροι να ήταν Στασινόπουλοι.

Όλα αυτά ξυπνούν μέσα μου κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω αυτή τη φράση: «με ψήφους τρεις εναντίον δύο». Και κοίτα σύμπτωση! Πόσο επίκαιρη είναι η φράση τώρα, σαράντα χρόνια αφότου γράφτηκε το βιβλίο...Ποιος θα το φανταζόταν  τότε ότι θα περιέγραφε σήμερα τον τρόπο με τον οποίο η Δικαστική εξουσία ξαναέσυρε πίσω στη φυλακή την επικίνδυνη -όπως έκρινε- για τη δημόσια ασφάλεια, Ηριάννα.

Παράξενα παιχνίδια που παίζουν καμιά φορά οι λέξεις, οι τίτλοι, οι ψήφοι...

tvxs