Αν ζούσε η Κάλλας σήμερα … (Ποια Κάλλας ;)

του Γιάννη Σιδηρόπουλου

Το ζήτημα της πολιτισμικής κατάπτωση των ελληνικών ΜΜΕ είναι ένα ανησυχητικό σύμπτωμα των καιρών με κοινωνικές και μορφωτικές διαστάσεις​​. Η ταύτιση όμως μεγάλου μέρους του πολιτικού συστήματος με αυτή την παρακμή που αναδύεται από το μιντιακό σύστημα, είναι ένα σοβαρό πολιτειακό ζήτημα.

Η Ελλάδα ευτύχησε τον περασμένο αιώνα τεράστιες μορφές και σχολές στις τέχνες και τα γράμματα. Ίσως η πλέον αναγνωρίσιμη παγκοσμίως φιγούρα για την Ελλάδα υπήρξε η Μαρία Κάλλας, μια μεγάλη προσωπικότητα που έχτισε ένα μύθο ανυπέρβλητο σε αυτό που ονομάζουμε υψηλή τέχνη για να το αντιπαραβάλλουμε με τη μαζική κουλτούρα.

Πώς θα αντιμετώπιζε όμως η σύγχρονη νεοελληνική πραγματικότητα και το λαϊκιστικό μιντιακό κατεστημένο,  μια ντίβα που απέχει τόσο πολύ από τη θλιβερή εικόνα της «σύγχρονης χώρας» που μας κληροδότησαν οι δημαγωγοί  της μεταπολιτευτικής πολιτικής σκηνής; Με βεβαιότητα μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι θα την είχαν κατασπαράξει, προσπαθώντας να την κατεβάσουν στο εγχώριο επίπεδο και, εν τέλει, να την ευτελίσουν. Με το ίδιο μίσος, από το οποίο εμφορείται η σύγχρονη ελίτ, για κάθε τι υψηλό καλλιτεχνικά και πνευματικά.

​Θα την έκριναν στα μεσημεριανά...

Αν ζούσε σήμερα η Κάλλας, τα ελληνικά κανάλια θα την αντιμετώπιζαν περίπου όπως τις τηλεοπτικές ξανθιές, επιτηδευμένα  χαζές με βάση τα σεξιστικά πρότυπα, και θα την συνέκριναν με τους εφήμερους πρωταγωνιστές των talent shows κάθε λογής.

Αν ζούσε η Κάλλας, παρά την παγκόσμια αναγνώριση, θα ασφυκτιούσε για να τη χωρέσουν
​​ανάμεσα σε φίρμες των σκυλάδικων και τηλεπερσόνες που μαλλιοτραβιούνται για λίγα λεπτά δημοσιότητας. Την κριτική της θα είχαν αναλάβει ημιμαθείς και απαίδευτοι μιας χρήσεως, που τα κατασκευάζονται με χαμηλό κόστος παραγωγής. Θα έπρεπε να κριθεί από Θέμους, Κωστόπουλους, Μπογδάνους και άλλους διασκεδαστές και παπαγάλους που έχουν άποψη ταυτόχρονα από την πολιτική μέχρι τα κολλαγόνα και από τις κοσμικές δεξιώσεις μέχρι τα ριάλιτυ της τηλεοπτικής αρένας,

Θα είχαν άποψη για την όπερα, τα ΜΜΕ που ξεπλένουν νεοναζί και το ενδιαφέρον τους για την τέχνη, εξαντλείται στις επιθεωρήσεις του Δελφινάριου που μεταδίδουν και στα άρλεκιν που δωρίζουν μαζί με δωροεπιταγές. Γιατί αν ζούσε η Κάλλας θα την έκριναν αυτοί που χλευάζουν τη δημόσια ραδιοτηλεόραση επειδή μεταδίδει χορό, θέατρο, μεγάλους σκηνοθέτες, κλασική μουσική​.

Όσα τα ιδιωτικά ΜΜΕ απορρίπτουν ​απαξιωτικά ​μη μπορώντας να διακρίνουν κάποια διαφορά ανάμεσα στα μεγάλα θέατρα και τις πίστες της παραλιακής ή ανάμεσα στο Μπρέχτ και το «Μάικ το Φασολάκη». Κάποτε η Ελλάδα συγκλονιζόταν από τις κηδείες των μεγάλων της ποιητών και τώρα οι «διανοούμενοι» μπουρδολογούν, με το αζημίωτο, στις βίλες της Εκάλης και του Ψυχικού.

Η νέα λούμπεν αστική τάξη, όπως θα την αποκαλούσαν κάποτε, (γατί η παλιά αρκείται απλώς σε φιλανθρωπίες) εκφράζεται από όλους αυτούς και κυριαρχείται από την αισθητική της νυχτερινής πίστας και των μπράβων που την περιβάλλουν.

Η ταύτιση της πολιτικής τάξης

Το πρόβλημα, είναι ότι υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που ταυτίζονται απόλυτα με αυτό το παρακμιακό πολιτιστικό περιβάλλον, καθώς τα τηλεοπτικά πρότυπα γίνονται πολιτικά πρότυπα και όλοι μαζί σπρώχνουν την κοινωνία στον πάτο, εκεί όπου αισθάνονται ασφαλείς όσοι αποθεώνουν τη μετριότητα για να μοιάζουμε όλοι ίδιοι.

Αυτοί που ακόμη και τον αρχαίο πολιτισμό τον μετέτρεψαν σε καρικατούρα και τον πουλάνε ως βιβλία με το κιλό, που μεταχειρίζονται την κλασική κληρονομιά ως εύπεπτο πατριωτικό ανάγνωσμα ή  διορίζουν «εκπροσώπους τάφων». Αυτοί που μπερδεύουν τους Δελφούς με την Αράχωβα και τη Δήλο με τη Μύκονο, αυτοί είναι σήμερα στο πολιτικό προσκήνιο. Και εκφράζουν την πολιτική τάξη και το ανάστημα που διαθέτει, ταυτιζόμενοι με την ηθική και αισθητική κατάπτωση των ελληνικών ΜΜΕ.

Αν λοιπόν ζούσε σήμερα η Κάλλας, διάφοροι πολιτικάντηδες θα τη διέσυραν με εξυπνακίστικα tweets που θα πολλαπλασίαζαν οι «φανταστικοί» τους ακόλουθοι, εκφράζοντας την απέχθεια όσων διακατέχονται από το σύνδρομο πνευματικής κατωτερότητας. Ακόμη και οι κροίσοι, πια, δεν έχουν καμία σχέση με την εποχή της Κάλλας αλλά εκπέμπουν την εικόνα της σύγχρονης διαπλοκής.

Αν ζούσε σήμερα η Κάλλας θα ήταν σχεδόν ασήμαντη για το μιντιακό και πολιτικό κατεστημένο. Άλλωστε, όλες οι σοπράνο τους ακούγονται ίδιες, δεν θα μπορούσαν να τη διακρίνουν….

Στα χρόνια που πέρασαν η Βλάχου έγινε Αλαφούζος και ο Ωνάσης έγινε Μαρινάκης. Σαν να λέμε «Ποια Κάλλας;»

tvxs