Τα τρία στρατηγικά λάθη του Μητσοτάκη

του Γιώργου Λακόπουλου

Με τις τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις του ο πρόεδρος της ΝΔ πέτυχε ένα ρεκόρ: μέσα σε λίγες ώρες έκανε τρία στρατηγικά λάθη.

Αντιγράφοντας τον Αλέξη Τσίπρα, που αναγγέλλει κάθε τόσο εξελίξεις οι οποίες δεν έρχονται -αλλά και τον εαυτό του- ο Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε να τοποθετηθεί σε τρία μέτωπα στα οποία τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολο να διαμορφωθούν όπως ο ίδιος προέβλεψε και ήδη πήρε τις πρώτες απαντήσεις.

Με τόσο εμφανείς αστοχίες είτε πρέπει να επανεξετάσει την ποιότητα των λογογράφων του, είτε να ξαναδεί το θέμα της αυτοπεποίθησης στην οποία των ωθούν οι φίλοι του στα ΜΜΕ. Γιατί όπως το πάει απλώς δικαιώνει όσους λένε ότι «δεν το έχει»…

Το πρώτο λάθος του αφορά το χρέος, υπέρ τη διευθέτησης του οποίου αναγκάσθηκε τελικά να μιλήσει αλλά με τρόπο που τα έκανε χειρότερα: απεκάλυψε την αδυναμία του να υπερβεί την εξάρτησή από τον Σαμαρά που θεωρούσε βιώσιμο το χρέος καταφεύγοντας στη μεσοβέζικη διατύπωση: «Το χρέος έχει καταστεί… λιγότερο βιώσιμο τα τελευταία δυο χρόνια». Δηλαδή;

Για έναν άνθρωπο με τις σπουδές του Κυριάκου αυτή η διαφυγή από το εσωκομματικό αδιέξοδο είναι μειωτική, αλλά ταυτόχρονα και αποκαλυπτική των ισορροπιών τρόμου που προσπαθεί να διατηρήσει στο κόμμα του.

Λάθος ανάγνωση

Το δεύτερο λάθος -που παίρνει χαρακτηριστικά συνειδητής παραπληροφόρησης- ήταν η προσπάθειά του να ανταγωνιστεί τον Πρωθυπουργό στην «αναμέτρηση» με τους δανειστές ψελλίζοντας ότι «δεν τήρησαν την υπόσχεση που έδωσαν το Νοέμβριο αναφορικά με το χρέος».

Μόνο που οι δανειστές δεν έδωσαν καμία υπόσχεση – ενώ κάποια από τα στοιχεία της απόφασης στην οποία αναφέρεται, είτε έχουν ξεπεραστεί είτε έχουν υλοποιηθεί.

Αντιθέτως, αυτή που υποσχέθηκε ήταν η Ελλάδα και δεν τήρησε την υπόσχεση της επί… Σαμαρά. Γι’ αυτό άλλωστε δεν έγινε καμία συζήτηση επί του θέματος ως τις αρχές του 2015. Μετά το Σεπτέμβριο του 2015, με τη δεύτερη κυβέρνηση Τσίπρα η χώρα υλοποιεί τα προαπαιτούμενα για να «εξεταστεί» η διευθέτηση του χρέους – και αυτό το προβάλουν όλοι στην Ευρώπη.

Για τα μπει στο κάδρο ο Κυριάκος αναφέρεται στην απόφαση Eurogroup το Νοέμβριο του 2012, η οποία όμως δεν λέει αυτά που προσπαθεί να αναδείξει. Αντίθετα εκθέτει την τότε κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου καθώς είχαν αποδεχθεί -ως προϋπόθεση «εξέτασης» του ενδεχομένου συζήτησης για διευθέτηση του χρέους- πρωτογενή πλεονάσματα του 4,5% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα θεωρούν υψηλά του 3,5% που συμφώνησε ο Τσίπρας και ισχυρίζονται ότι θα… διαπραγματευτούν 2%.

Η απόφαση του Eurogroup

Μια απλή ανάγνωση της απόφασης του Eurogroup είναι αποκαλυπτική:

1. Το Eurogroup σημείωσε ότι το outlook για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους έχει επιδεινωθεί σε σχέση με το Μάρτιο του 2012, όταν ολοκληρώθηκε το δεύτερο πρόγραμμα, κυρίως λόγω της επιδείνωσης των μακροοικονομικών συνθηκών και των καθυστερήσεων στην εφαρμογή του προγράμματος.
2. Το Eurogroup έλαβε υπόψη του ότι η αναγκαία αναθεώρηση των δημοσιονομικών στόχων και η συνεπαγόμενη μετάθεση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ από το 2014 στο 2016 απαιτεί μια πιο διευρυμένη αντίληψη της βιωσιμότητας του χρέους που θα περιλαμβάνει χαμηλότερα επίπεδα χρέους μεσοπρόθεσμα, εξομάλυνση του τρέχοντος χρηματοδοτικού «λόφου» μετά το 2020 και την χαλάρωση της χρηματοδότησης του.
3. Το Eurogroup πληροφορήθηκε ότι η Ελλάδα εξετάζει συγκεκριμένα μέτρα μείωσης του χρέους στο κοντινό μέλλον, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν αγορά χρέους μέσω δημόσιων προσφορών. Αν αυτός είναι ο δρόμος που θα επιλεχθεί, οποιαδήποτε προσφορά ή τιμή αναμένεται να μην είναι υψηλότερη από ότι στο κλείσιμο της τιμής των ομολόγων την Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου 2012.
4. Το Eurogroup θεωρεί ότι στις υπό ανακεφαλαιοποίηση ελληνικές τράπεζες, πρέπει να διενεργηθούν ασκήσεις διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού (liability management exercise) όσον αφορά τους εναπομείναντες κατόχους χρέους μειωμένης εξασφάλισης, ώστε να διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή των βαρών.\

Στο πλαίσιο αυτό και μετά τις διαβεβαιώσεις των αρχών ότι θα συνεχίσουν το momentum των δημοσιονομικών και δομικών μεταρρυθμίσεων και από μια θετική έκβαση της επιχείρησης επαναγοράς ομολόγων, τα μέλη της ζώνης του ευρώ θα είναι να εξετάσουν τις ακόλουθες πρωτοβουλίες:

1. Μείωση κατά 100 μονάδες βάσης του επιτοκίου που χρεώνεται η Ελλάδα για τα δάνεια που έλαβε στο πλαίσιο των διμερών δανείων του πρώτου προγράμματος (Greek Loan Facility). Τα κράτη μέλη που βρίσκονται σε πλήρες πρόγραμμα διάσωσης δεν χρειάζεται να συμμετέχουν στην μείωση των επιτοκίων για την περίοδο που θα λαμβάνουν τα ίδια κρατική βοήθεια.
2. Μείωση κατά 10 μονάδες βάσης της αμοιβής για τις εγγυήσεις που πληρώνει η Ελλάδα για τα δάνεια του EFSF.
3. Επέκταση των λήξεων για τα διμερή δάνεια αλλά και τα δάνεια του EFSF κατά 15 χρόνια και αναβολή των πληρωμών για τόκους στο EFSF για 10 χρόνια. Αυτά τα μέτρα δεν επηρεάσουν την πιστοληπτική ικανότητα του EFSF ο οποίος καλύπτεται πλήρως από τις εγγυήσεις των κρατών-μελών.
4. Δέσμευση από τα κράτη μέλη ότι θα περάσουν στον ειδικό λογαριασμό το ποσό που αντιστοιχεί στα έσοδα που προκύπτουν από το χαρτοφυλάκιο SMP της ΕΚΤ από το οικονομικό έτος 2013. Τα κράτη που βρίσκονται υπό πρόγραμμα διάσωσης δεν χρειάζεται να συμμετέχουν στη συγκεκριμένη δράση για την περίοδο που θα βρίσκονται σε πρόγραμμα.

Το Eurogroup σημειώνει, πάντως, ότι τα παραπάνω μέτρα ανακούφισης από τα κράτη μέλη θα προκύψουν για την Ελλάδα προοδευτικά και υπό τον όρο της ισχυρής εφαρμογής από την χώρα των μεταρρυθμίσεων την περίοδο της διάρκειας του προγράμματος αλλά και την περίοδο μετά την επιτήρηση από αυτό.

Το Eurogroup είναι πεπεισμένο ότι συνολικά οι παραπάνω πρωτοβουλίες από την Ελλάδα και τα κράτη μέλη θα φέρουν το χρέος της χώρας ξανά σε βιώσιμο επίπεδο στην τρέχουσα αλλά και την επόμενη δεκαετία και θα διευκολύνουν την σταδιακή επιστροφή στις αγορές.

Όπερ έδει δείξαι…

Οι χώρες του Eurogroup υποσχέθηκαν να εξετάσουν μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού δημόσιου χρέους -που ήταν ήδη χρέος προς τις ίδιες με διμερή δάνεια- υπό προϋποθέσεις που στα επόμενα δυόμιση χρονιά δεν εκπληρώθηκαν.

Τώρα που εκπληρώνονται αρχίζει εκ νέου η συζήτηση για την… έναρξη της συζήτησης που θα οδηγήσει σε διευθέτηση, με βάση τα νέα δεδομένα.

Από αυτή την άποψη ο Μητσοτάκης εκτίθεται αναφερόμενος σε εκείνη την απόφαση για να αποφύγει τις επικρίσεις στην άρνηση του να συμβάλει στις σημερινές διεργασίες, όταν όλοι τοποθετούνται υπέρ της Ελλάδας στο διεθνή χώρο. Πλην Σόιμπλε φυσικά…

Η «αυτοδυναμία»

Το τρίτο λάθος του προέδρου της ΝΔ αφορά προσωπικά τον ίδιο και το μέλλον του στην ηγεσία του κόμματος του : είναι η σαφής τοποθέτηση του υπέρ της πιθανότητας να κερδίσει τις εκλογές με… αυτοδυναμία.

Η θέση αυτή είναι μάλλον παράδοξη καθώς ούτε καν οι δημοσκόποι -που σπεύδουν οσάκις βρίσκεται σε δύσκολη θέση να ανοίξουν την ψαλίδα στην… πρόθεση ψήφου- δεν του δίνουν επιχειρήματα για τέτοιο ισχυρισμό.

Χωρίς να έχουν προκηρυχθεί εκλογές, άρα και χωρίς να είναι γνωστό το κεντρικό διακύβευμα τους και με τη κυβέρνηση να έχει διεθνή στήριξη και δρόμο μπροστά της για να εμφανίσει επιτεύγματα που θα της δώσουν ανάσες, ο επικεφαλής της ΝΔ ρισκάρει.

Πάει πέρα από την άνεση με την οποία οι δημοσκόποι μεταφέρουν την κάλπη της Δεξιάς τη δυσφορία των ανθρώπων που ανέδειξαν τη κυβέρνηση της… Αριστεράς. Προεξοφλεί την αυτοδυναμία του ενάμιση χρόνο πριν τη λήξη της συνταγματικής τετραετίας.

Έτσι όμως παίζει το παιχνίδι των εσωκομματικών συστημάτων που δεν προτίθεται να του δώσουν και το μαχαίρι και το πεπόνι. Ειδικότερα κινείται στη γραμμή όσων ελπίζουν -και ενδεχομένως θα επιδιώξουν και πρακτικά την κατάλληλη ώρα- να αναδειχθεί πρώτο κόμμα η ΝΔ, αλλά με ποσοστά που θα τους επιτρέπουν να αμφισβητήσουν τις ηγετικές ικανότητες του Κυριάκου.

Ουσιαστικά να θέσουν το ζήτημα ανάληψης της Πρωθυπουργίας από τη ΝΔ αλλά με πρωθυπουργό τον Σαμαρά, που θα έβγαζε τη χώρα από το Μνημόνιο, αν δεν είχε… ξαναγίνει αντιμνημονιακός πριν τις εκλογές του 2015!.

Ο Κυριάκος κάνει ό,τι μπορεί για να τους διευκολύνει…

tvxs