Εξαγοράζω άρα υπάρχω

"Η εξελικτική διαδικασία στο χαοτικό «οικοσύστημα» του Διαδικτύου και της ψηφιακής τεχνολογίας είναι “βίαιη”, κοσμογονική και απρόβλεπτη, καταναλώνει τεράστιους οικονομικούς πόρους σε σημείο που αναρωτιέται κανείς αν όλη αυτή η διεργασία έχει αντίκρισμα σε μια πραγματική αγορά με πεπερασμένες δυνατότητες, ή είναι ένα τρελό τζογαδόρικο χρηματιστήριο"

του Νίκου Κυριακίδη

Τέλος, λοιπόν, και για τη Yahoo! Τον “πρόδρομο” των portals, του Google, του Hotmail, της διαδικτυακής διαφήμισης, του διαδικτυακού σύμπαντος γενικότερα, έτσι όπως το γνωρίσαμε στις απαρχές του στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Για 4,83 δισεκατομμύρια δολάρια πέρασε στα χέρια του νέου ισχυρού παίκτη του Διαδικτύου, της Verizon. Είναι ο μεγαλύτερος όμιλος ασύρματων δικτύων και τηλεπικοινωνιών στις ΗΠΑ. Η ίδια εταιρεία είχε δώσει πέρυσι τον Μάιο 4,4 δισ. δολ. για να αγοράσει τον άλλοτε κυρίαρχο πάροχο Ίντερνετ στην Αμερική, την AOL (America Online), εταιρεία που μεσουράνησε την εποχή των dial-up συνδέσεων τη δεκαετία του ’90, και γιγαντώθηκε αργότερα κατορθώνοντας να εξαγοράσει ακόμα και τον μιντιακό κολοσσό Time Warner...

Αλλά τι βρίσκεται πίσω απ’ όλες αυτές τις εξαγορές στον χώρο της τεχνολογίας; Τι ακριβώς “παίζεται”; Γιατί έχουν γίνει τόσο πολλές; Το μεγάλο ψάρι «ξεφουσκώνει» και το τρώει ένα άλλο μεγαλύτερο; Το ένα είδος τρώει το άλλο; Χάνει ο μικρός και κερδίζει ο μεγάλος, όπως το θέλει ο κανόνας; Ή μπορεί κι ο μικρός να κερδίζει –που έτσι κι αλλιώς είναι χαμένος χωρίς κεφάλαιο- από την ανάγκη του μεγάλου να γίνει ακόμα μεγαλύτερος γιατί μόνον έτσι μπορεί να επιβιώσει;

Είναι -έστω και καθ’ υπερβολή- οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις στον χώρο της τεχνολογίας το “έσχατο στάδιο του καπιταλισμού” μετά τον ιμπεριαλισμό και την παγκοσμιοποίηση; Μια καπιταλιστική «αναγέννηση» σ’ ένα παρθένο περιβάλλον με αχανή ορίζοντα -τουλάχιστον έτσι δείχνει- και ανεξάντλητες πιθανότητες που γεννούν προσμονή για κέρδη πέρα από κάθε πρόβλεψη;

Η εξελικτική διαδικασία στο χαοτικό «οικοσύστημα» του Διαδικτύου και της ψηφιακής τεχνολογίας είναι “βίαιη” και δραματική, κοσμογονική και απρόβλεπτη, ωσμωτική και τεκτονική, καταναλώνει τεράστιους οικονομικούς πόρους σε σημείο που αναρωτιέται κανείς αν όλη αυτή η διεργασία έχει αντίκρισμα σε μια πραγματική αγορά με πεπερασμένες δυνατότητες, ή είναι ένα τρελό τζογαδόρικο χρηματιστήριο που κάποια στιγμή θα σκάσει με κρότο σαν παραφουσκωμένη σαμπρέλα.

Επιθετικές εξαγορές και συγχωνεύσεις, συνενώσεις και κατατμήσεις, παλιές τεχνολογίες που πεθαίνουν για χάρη νέων, το Ίντερνετ που γίνεται «νέφος», κι εμείς που ζούμε το πλειστόκαινο της ψηφιακής εποχής...

Αέρας...

Είναι λογικό και αναμενόμενο κάτι τέτοιο, λένε οι γκουρού του χώρου. Η τεχνολογία δεν ήταν ποτέ στατική, εξελίσσεται και μεταλλάσσεται. Το «υπολογιστικό νέφος» (cloud computing) για παράδειγμα, είναι το νέο πεδίο ανταγωνιστικής δράσης, εδώ θα παιχτούν μελλοντικά τα πολλά λεφτά. Το δείχνει ένα ντιλ που ανακοινώθηκε την Πέμπτη. Η Oracle εξαγοράζει την NetSuite μια εταιρεία που ειδικεύεται στη διάθεση διαδικτυακά, πακέτων επώνυμου λογισμικού για μικρομεσαίες επιχειρήσεις με καταβολή συνδρομής. Το τίμημα της εξαγοράς- 9,3 δισεκατομμύρια δολάρια!- φαντάζει εξωπραγματικό για μια εταιρεία software. Είναι η μεγαλύτερη εξαγορά που έχει κάνει ποτέ η Oracle από την ίδρυσή της το 1977. Αξίζουν άραγε τόσα λεφτά; Μπορούν αυτές οι επενδύσεις να αποδώσουν; Εξαρτάται από τις τάσεις της αγοράς, για την ώρα οι προοπτικές είναι καλές. Αντί να αγοράζουν προγράμματα που ίσως χρησιμοποιήσουν ελάχιστα, είναι πιο οικονομικό για τις επιχειρήσεις, ειδικά τις μικρομεσαίες, να μπορούν να επιλέγουν ποια από αυτά χρειάζονται πραγματικά, να τα χρησιμοποιούν διαδικτυακά και κατά περίσταση καταβάλλοντας συνδρομή στον πάροχό τους.

Οι εταιρικές εξαγορές στον χώρο του Διαδικτύου έχουν ένα ιδιαίτερο, ίσως και μοναδικό γνώρισμα: την άυλη μορφή των περιουσιακών στοιχείων που αλλάζουν χέρια. Ουσιαστικά, η αγοραπωλησία αφορά μια πνευματική ιδιοκτησία, μια τεχνολογία, μια υπηρεσία, μια εφαρμογή, μια καινοτομία, μια ιδέα, μια “μηχανή” αναζήτησης, έναν αλγόριθμο διαφημιστικής προβολής. Και τα ποσά είναι τεράστια για συναλλαγές που δεν περιλαμβάνουν, ή περιλαμβάνουν ελάχιστο hardware, με την όποια αξία του να περνά σε δεύτερη μοίρα.

Θεμιτό και αναγκαίο

Είναι κάτι τέτοιο θεμιτό; Ναι, λένε πάλι οι γκουρού της τεχνολογίας. Και θεμιτό είναι και αναγκαίο. Πρώτα απ’ όλα οι εταιρείες θέλουν να εντάξουν στο ανθρώπινο κεφάλαιό τους νέα ταλέντα, θέλουν την αφρόκρεμα για να διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Θέλουν ανθρώπους που ανοίγουν δρόμους ή επινοούν δικούς τους, που λειτουργούν πέρα από τα συμβατικά πλαίσια, που έχουν ενόραση και ένστικτο. Κι όχι μόνον αυτό. Με τις εξαγορές πετυχαίνεις πολλά πράγματα και μάλιστα ταυτόχρονα: βάζεις λουκέτο σε έναν αναδυόμενο ανταγωνιστή σου- τον εξαλείφεις απορροφώντας τον- αποκτάς πρόσβαση σε πατέντες, σε εξοπλισμό, σε τεχνολογίες που πιστεύεις ότι μπορείς να αξιοποιήσεις και να εκμεταλλευτείς καλύτερα, μεγαλώνεις εκ των πραγμάτων το μερίδιό σου στην αγορά, «αγοράζεις» ένα καταναλωτικό κοινό με βάση ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, και οπωσδήποτε κάνεις ντόρο στα media.

Υπάρχουν φυσικά κι άλλοι λόγοι, πιο βαθιοί και πιο “ψαγμένοι”. Το κίνητρο για πολλούς επιχειρηματίες στον χώρο της τεχνολογίας δεν είναι τόσο το χρήμα όσο το όραμα- ας θυμηθούμε εδώ την περίπτωση του Στιβ Τζομπς, του ιδρυτή της Apple. Οι εξελίξεις στο διαδικτυακό “γήπεδο” είναι τόσο γρήγορες και ο πήχης της εισόδου για νέους ανταγωνιστές βρίσκεται τόσο χαμηλά, που θα πρέπει να είσαι συνεχώς σε εγρήγορση και να διαθέτεις ισχυρά αντανακλαστικά σε μακροπρόθεσμη βάση ώστε να επιβιώσεις σε αυτό το απρόβλεπτα και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Δεδομένου του πόσο γρήγορα αλλάζει το διαδικτυακό «οικοσύστημα», το να θεωρείται μια τεχνολογική φίρμα καλός αγοραστής άλλων εταιρειών συνιστά τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όχι μόνον λόγω των εξαγορών που έχει κάνει, αλλά λόγω των εξαγορών που μπορεί να κάνει. Για παράδειγμα, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στα MME, η AOL δημιούργησε προοπτικές για μερικές πολύ πετυχημένες και καινοτόμες εξαγορές στον χώρο αυτό, με φωτεινότερη ίσως περίπτωση την απόκτηση της πρώτης αμιγώς διαδικτυακής εφημερίδας, της Huffington Post. Από την πλευρά του το Facebook, επικεντρώνει τις εξαγορές του στην απόκτηση νέων ταλέντων όπως δείχνει και η εξαγορά του WhatsApp, ενώ η Apple στοχεύει πάντα με προσεκτικά υπολογισμένες κινήσεις σε εταιρείες που μπορεί να απορροφήσει και να αφομοιώσει πλήρως.

Νέοι παίκτες

Κι αν νομίζει κανείς ότι η εξαγορά της Yahoo! από την Verizon, και πριν ένα χρόνο της AOL από την ίδια φίρμα, ή η εξαγορά του LinkedIn από την Microsoft πρόσφατα, και παλαιότερα της Nokia, ή της Motorola από την Google και του WhatsApp από το Facebook για 19 δισεκατομμύρια δολάρια (!) είναι οι “τεκτονικές μετατοπίσεις” που προσδιορίζουν την εξελικτική διαδικασία στον χώρο της τεχνολογίας και του Διαδικτύου, πέφτει έξω. Εξαγορές δεν κάνουν μόνον οι αμερικανικές εταιρείες και σίγουρα δεν είναι οι μοναδικές που ρίχνουν ζεστό χρήμα για να αποκτήσουν “αέρα”. Οι Κινέζοι έχουν μπει δυναμικά στο παιχνίδι.

Πριν μερικές εβδομάδες, η κινεζική φίρμα με έδρα το Πεκίνο Spearhead Integrated Marketing Communication Group εξαγόρασε την αμερικανική Smaato που ειδικεύεται στη διαφήμιση μέσω κινητών έναντι 148 εκατομμυρίων δολαρίων (!) Τον Φεβρουάριο εφέτος, η κινεζική διαφημιστική πλατφόρμα για φορητές συσκευές Mobvista εξαγόρασε την αμερικανική NativeX από την Μινεσότα η οποία αναπτύσσει εφαρμογές διαφήμισης σε video games για κινητά. Το τίμημα ήταν 25 εκατ. δολάρια. Το ίδιο χρονικό διάστημα, δύο κινεζικές εταιρείες, η Kunlun που φτιάχνει βιντεοπαιχνίδια για κινητά και η Qihoo360 που αναπτύσσει λογισμικό ασφαλείας, έκαναν προσφορά 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε μετρητά (!) για να εξαγοράσουν την εταιρεία που έχει δημιουργήσει το γνωστό browser Οpera.

Άλλος για την πατέντα;

avgi