του Λεωνίδα Βατικιώτη
Το φαινόμενο δε θα έχρηζε σχολιασμού αν δεν είχε υιοθετηθεί από κορυφαίες πολυεθνικές επιχειρήσεις, όπως η λογιστικοελεγκτική Deloitte στο Τορόντο και η Nestle στο Λονδίνο, που θυσιάζουν σεβαστούς πόρους στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Ο όρος δε με τον οποίο περιγράφεται, hot desking, προέρχεται από το πολεμικό ναυτικό και δη τα υποβρύχια τουλάχιστον σε παρελθούσες εποχές, όπου τα κρεβάτια λόγω έλλειψης χώρου ήταν πάντα λιγότερα από το πλήρωμα, με αποτέλεσμα να είναι πάντα ζεστά… Ή, σύμφωνα με άλλες ερμηνείες, το κριτήριο επιλογής κρεβατιού ήταν η θερμοκρασία που το συνόδευε.
Αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ο στρατός την τεράστια χρησιμότητά του στην ανάπτυξη και τις καινοτομίες της καπιταλιστικής οικονομίας, το hot desking έχει πλέον εισβάλει ορμητικά και στην οργάνωση των χώρων εργασίας. Δηλαδή, γραφεία που όχι απλώς δεν έχουν προκαθορισμένες και σταθερές θέσεις εργασίας για κάθε υπάλληλο, αλλά οι θέσεις εργασίας είναι λιγότερες από το προσωπικό!
150 οι απασχολούμενοι; 100 τα εξοπλισμένα γραφεία εργασίας!
Μάλιστα, στην πιο ακραία του, αλλά υπαρκτή, εκδοχή το φαινόμενο έχει ανοιχτή τη θέση εργασίας ακόμη και του διευθύνοντα συμβούλου! Επισήμως, το φαινόμενο ερμηνεύεται ως κίνητρο για εναλλαγή και ψυχολογική κινητοποίηση του εργαζομένου που καταλήγει και στην διανοητική κινητοποίηση. Φαντάζει δε επιβεβλημένο σε πόλεις όπου οι τιμές ακινήτων βρίσκονται στα ύψη αλλά η εγκατάσταση της εταιρείας στην καρδιά αυτής της περιοχής συμβάλλει στην άνοδο του κύρους της. Κι επειδή το prestige δε θυσιάζεται ποτέ, στην κλίνη του Προκρούστη μπαίνουν οι χώροι εργασίας! Έχει εκτιμηθεί ότι η εξοικονόμηση κόστους μπορεί, συναρτήσει της περιοχής, να φτάσει ακόμη και το 30%!
Χωρίς να αμφισβητούνται τα παραπάνω, αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει σε όσες εταιρείες έχουν υιοθετήσει το σύστημα οργάνωσης που μοιάζει με τις μουσικές καρέκλες, που κάθεται όποιος προλάβει και πάντα κάποιοι μένουν όρθιοι, είναι η γενικευμένη ρευστότητα η οποία προσιδιάζει πλήρως στη σύγχρονη εργασιακή ανασφάλεια, όπου υπό αίρεση τίθεται ακόμη κι η καταβολή του μισθού. Σε αυτό το κοινωνικό πλαίσιο η εργονομία του χώρου εργασίας δεν κάνει τίποτε άλλο από το να προσαρμόζεται στις αλλαγές επί των όρων εργασίας: ωράριο, αμοιβές, ασφάλιση, καθήκοντα, κ.λπ. Εξελίσσεται έτσι επί το αντιδραστικότερο! Ως συνέπεια, τα όρια μεταξύ εξωτερικού συνεργάτη και μόνιμου υπαλλήλου γίνονται ρευστά και ακαθόριστα, ενώ στο χώρο διαχέεται ένα υπονοούμενο τόσο σαφές ώστε να είναι στον καθέναν αντιληπτό: Αποδέξου οικειοθελώς την επιδείνωση των όρων εργασίας σου, δουλεύοντας τη νύχτα για παράδειγμα οπότε σίγουρα υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις εργασίας, εξασφαλίζοντας έτσι μια σταθεροποίηση του εργασιακού περιβάλλοντος. Μέχρι νεωτέρας πάντα…
Αυτό που επίσης συμβαίνει είναι η εντατικοποίηση να χτυπάει κόκκινο. Ποιος θα διανοηθεί να μιλήσει στο τηλέφωνο για προσωπική του υπόθεση ή να χαλαρώσει για λίγα λεπτά στο youtube ή τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης για να ελέγξει έστω προσωπικά μηνύματα όταν ο συνάδελφος περιμένει να καθίσει στο γραφείο σου για να δουλέψει; Έτσι, οι 8 ώρες παραμονής στο γραφείο μετατρέπονται σε 8 ώρες συνεχούς και αδιάλειπτης εργασίας κι οι 6 ώρες αν πρέπει να μιλήσεις στο τηλέφωνο ή να στείλεις μηνύματα, απλώς 6 ώρες με όλες τις συνέπειες. Κατ’ αυτό τον τρόπο η εργασία υποβαθμίζεται προς όφελος του αποτελέσματος και μόνον∙ είναι η δυστοπία του ανθρώπινου μόχθου, κυρίως μάλιστα του διανοητικού, όπου ο πρώτος είναι τα πάντα κι οι υπόλοιποι τίποτε. Κάθε συνεργάτης κρίνεται από το παραδοτέο, χωρίς να εξετάζεται η προσπάθεια που κατέβαλε κι αναλαμβάνοντας ο ίδιος το κόστος για να φτάσει στον τελικό προορισμό (επιμόρφωση, εξοπλισμός, κ.α.)
Αποτέλεσμα της νέας εργασιακής χωροθεσίας (που προϋποθέτει εξελιγμένα και συγκεντρωτικά συστήματα λογισμικού για την αποθήκευση, τη συνεργασία των εργαζομένων και την παρακολούθηση των διαδικασιών, της πορείας εκτέλεσης των εργασιών και των παραδοτέων) είναι η όξυνση του ανταγωνισμού. Ας φανταστούμε τον εκνευρισμό που νιώθουμε, τουλάχιστον στην αρχή, όταν τη στιγμή που φωνάζουμε το σερβιτόρο της ταβέρνας για να πληρώσουμε πριν φτάσει ο λογαριασμός έρχεται από πάνω μας άλλος πελάτης που εποφθαλμιά το τραπέζι μας. Κατ’ αναλογία, ο κάθε συνάδελφος τείνει να γίνεται ανταγωνιστής που καιροφυλακτεί να καταλάβει τη θέση εργασία μας, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Οι συνθήκες εργασίας επιδεινώνονται χωρίς την ψυχολογική ασφάλεια και τις συνθήκες συγκέντρωσης που παρέχει ένας οικείος χώρος με γνώριμα τριγύρω αντικείμενα, με την ένταση και τη συνεχή απειλή να συνοδεύει κάθε ώρα εργασίας.
Υπάρχουν ωστόσο και τα θετικά, τα ελπιδοφόρα παρεπόμενα αυτής της ανερχόμενης τάσης: Ο βασιλιάς απογυμνώνεται, οι αυταπάτες για κοινωνικά συμβόλαια, έστω σε μικροοικονομικό επίπεδο μεταξύ της συμπονετικής εταιρείας και του φιλότιμου εργαζόμενου, περνούν οριστικά στο παρελθόν. Ο σύγχρονος εργαζόμενος, έστω με το δικό του λάπτοπ στο ένα χέρι και το φορτιστή στο άλλο, μπορεί αποενοχοποιημένα και χωρίς αυταπάτες να διεκδικήσει την απελευθέρωσή του από το σύγχρονο ανθρωποφαγικό, ολοκληρωτικό καπιταλισμό, διεκδικώντας όλον τον κοινωνικό πλούτο που παράγει με την εργασία του!
πηγή: kommon
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου