Μεταμοντέρνος φασισμός

του Κώστα Ζώρα*

Προφήτης Θεσσαλονίκης: Περίπου τριάντα, χωρίς αιδώ, κλειδώνουν την πόρτα του Δημοτικού σχολείου και αποδοκιμάζουν τους υπεύθυνους της εκπαίδευσης που υποδέχονται τους πρόσφυγες μαθητές.

Παραγγέλλεται από τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης προκαταρκτική εξέταση για να διαπιστωθεί η τυχόν τέλεση αδικημάτων εμπιπτόντων στις διατάξεις του αντιρατσιστικού νόμου (πρωτίστως δημόσια προτροπή σε πράξη που μπορεί να προκαλέσει μίσος κατά ομάδας προσώπων, τα οποία προσδιορίζονται με βάση τη φυλή ή την εθνική καταγωγή).

Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης: Γονείς παιδιών του 1ου Δημοτικού σχολείου απειλούν και προπηλακίζουν μέλη της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ για πανό που διακηρύσσει «Στον ρατσισμό απαντάμε με αλληλεγγύη».

Χίος: Η πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του 7ου Δημοτικού σχολείου μοιράζει στους μαθητές ερωτηματολόγιο για τυχόν προβλήματα από τη φοίτηση παιδιών προσφύγων.

Χίος: Ο ιατρικός σύλλογος προχωρεί σε ανακοίνωση προκειμένου να αντικρούσει τη φαιά προπαγάνδα περί κινδύνου μολυσματικών ασθενειών από τα προσφυγόπουλα.

Μυτιλήνη (η αγαπημένη δεύτερη πατρίδα): Γονείς αποκλείουν με λουκέτο την πρόσβαση στο 8ο Δημοτικό σχολείο. «Σκηνοθετημένο συμβάν» χαρακτηρίζει το περιστατικό ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, καθηγητής Γιάννης Παντής.

Ας πάμε τώρα στην αμερικανική υπερδύναμη το μακρινό 1963.

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ συλλαμβάνεται και φυλακίζεται στη διάρκεια διαδηλώσεων στο Μπέρμιγχαμ κατά του φυλετικού διαχωρισμού.

Γράφει το «Γράμμα από τη φυλακή», υποστηρίζοντας ότι οι άνθρωποι έχουν την ηθική υποχρέωση να μην υπακούουν σε άδικους νόμους (αφιερώνεται εξαιρετικά στους απανταχού θιασώτες της τυπικής συνταγματικής και άλλης νομιμότητας).

Στις 28 Αυγούστου ένα μέγα πλήθος συγκεντρώνεται στο Lincoln Memorial και ακούει τη γνωστή ομιλία του «Εχω ένα όνειρο».

Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι συμπαρατάσσεται με τον ηγέτη των Αφροαμερικανών στον αγώνα για την πολιτική νομοθεσία των δικαιωμάτων.

Τον Ιούνιο του 1963 ο Κένεντι παρεμβαίνει με την εθνική φρουρά, όταν ο κυβερνήτης της Αλαμπάμα αποκλείει την είσοδο στο πανεπιστήμιο προκειμένου να εμποδίσει δύο Αφροαμερικανούς φοιτητές να παραστούν στα μαθήματα.

Ο Κένεντι εμμένει στην εντολή του, ο ρατσιστής κυβερνήτης υποχωρεί.

Το ίδιο βράδυ ο πρόεδρος εκφωνεί στα εθνικά ΜΜΕ τις προτάσεις του σχετικά με τη νομοθεσία για τα πολιτικά δικαιώματα: ισότιμη πρόσβαση στα δημόσια σχολεία και σε άλλες εγκαταστάσεις, διεύρυνση και κατοχύρωση του δικαιώματος ψήφου.

Παρά την έντονη αντίθεση των γερουσιαστών και βουλευτών του Δημοκρατικού Κόμματος από τον Νότο, ο Κένεντι στέλνει τον αδελφό του, γενικό εισαγγελέα Ρόμπερτ Κένεντι, στην Πολιτεία του Μισισίπι για να συνοδεύσει τον πρώτο έγχρωμο φοιτητή James Meredith στο πολιτειακό πανεπιστήμιο.

Επισήμανση: Και οι τρεις προαναφερθέντες δολοφονήθηκαν στη «μεγάλη δημοκρατία».

Πρώτο συμπέρασμα: Ο αντιρατσιστικός αγώνας έχει παγκόσμια και διαχρονικά χαρακτηριστικά.

Αλλά ας επανέλθουμε στα ημέτερα.

Ξενοφοβία και ρατσισμός, εθνικισμός, βαρβαρότητα και φυλετικό μίσος, ως παραδοσιακά χαρακτηριστικά ενός όμως μεταμοντέρνου φασισμού εν μέσω σχολικού περιβάλλοντος, σχέσεων εκπαίδευσης, σχέσεων γονεϊκής εξουσίας και ενημερωτικής (βλ. τηλεοπτικής) παραεξουσίας.

Ιστορικά ο ελληνικός φασισμός υπήρξε δηλωτικός στην κοινωνία, αν και όχι πάντα εκλογικά διακριτός.

Συγκρότησε τον ισχυρότερο ιδεολογικό και εκτελεστικό βραχίονα του κοινωνικού κατεστημένου και ειδικότερα της οικονομικής ολιγαρχίας.

Λειτούργησε ως πολύτιμος συνεταίρος στη δράση των κατασταλτικών μηχανισμών της κρατικής εξουσίας και ειδικότερα του στρατού.

Συνέπραξε και στήριξε κάθε είδους μοναρχική και πολιτειακή εκτροπή.

Συνεργάστηκε με τις δυνάμεις κατοχής, τους οιονεί αποίκους και τους διαχρονικούς προστάτες της χώρας.

Γράφει η «Εφημερίδα των Συντακτών» (Τείχος απέναντι στον φασισμό, 22-23 Οκτωβρίου 2016):

«Ο φασισμός, ιστορικά και στη σύγχρονη εποχή, γεννιέται και αναπτύσσεται σε συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον και συνθήκες. Τρέφεται από την κρίση και την αξιοποιεί, καθώς αυτή αποτελεί το θερμοκήπιό του».

Γράφει ο αείμνηστος Γιάννης Κάτρης («Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα», αναθεωρημένη έκδοση 1974, εκδόσεις Παπαζήση, πρόλογος Βασίλης Βασιλικός):

«Κατά την τελευταία δεκαετία που εξιστορούμε αναδύεται ανάγλυφο το σχήμα του ελληνικού κατεστημένου. Κορμός του το τρίπτυχο της οικονομικής ολιγαρχίας, της μοναρχίας και της ξένης κηδεμονίας. Πολιτικό προσωπείο του το κόμμα της εγγυημένης εθνικοφροσύνης».

Και αλλού:

«Η διαδρομή της ιστορίας εμφανίζει το ελληνικό κατεστημένο αδίστακτο και αδυσώπητο στην εφαρμογή της στρατηγικής του, που είναι η αδιαφιλονίκητη διατήρηση των λαβών της εξουσίας».

Και αλλού:

«Για την εξουδετέρωση και καθυπόταξη μιας γιγαντωμένης δημοκρατικής λαϊκής πλειοψηφίας είχαν δοκιμαστεί όλα τα συνταγματικά και υπερσυνταγματικά όπλα».

Κάθε ομοιότητα με τα συμβαίνοντα στις ημέρες μας δεν είναι καθόλου συμπτωματική.

* Καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου

efsyn