Αισθήματα και συνθήματα

του Παντελή Μπουκάλα

Για πολλά χρόνια, η αγωνία μας ήταν να αποδείξουμε το περιττό, την ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων, με την ψευδαίσθηση ότι αυτό θα βάραινε διεθνώς. 

Θα έπειθε δηλαδή τις τρίτες χώρες να μην αναγνωρίζουν η μία μετά την άλλη την ΠΓΔΜ ως Μακεδονία και να μη μας ελεεινολογούν ως σοβινιστές. Ετσι, στα πανό γράφαμε: «Εστι μεν ουν Ελλάς και η Μακεδονία», επικαλούμενοι σαν απόλυτο τεκμήριο τον Στράβωνα, γεωγράφο του 1ου αι. π.Χ.-1ου αι. μ.Χ., παρότι η Μακεδονία του ούτε με την αρχαία ταυτιζόταν ως προς την έκτασή της ούτε με αυτήν που σχηματίζεται στο δικό μας μυαλό όταν ακούμε το όνομά της. Ακόμα και σήμερα, άλλωστε, τα όριά της παραμένουν ασαφή για τους ιστορικούς.

Το απόλυτο σύνθημα βέβαια ήταν άλλο: «Η Μακεδονία είναι ελληνική». Αυτό κυριαρχούσε σε πλατείες, εκκλησίες και γήπεδα. Αυτό θριάμβευε σε ομιλίες πολιτικών, «εθνικών ιστορικών» και μητροπολιτών. Αυτό χρησιμοποίησαν σαν μάσκα οι νεοφασίστες για να παραστήσουν τους πεντακάθαρους πατριώτες, ποιοι, οι λεροί λάτρεις των χιτλεροειδών, των μακελάρηδων της πατρίδας. Αυτό προκάλεσε την πτώση μιας κυβέρνησης, του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, και απειλεί την τωρινή. Αυτό αποτέλεσε τη συγκολλητική ουσία για να φτιαχτούν κόμματα που άλλο στόχο από την ικανοποίηση των φιλοδοξιών του αρχηγού τους δεν είχαν· η ΠΟΛΑΝ του κ. Σαμαρά λ.χ., που σαν υπουργός Εξωτερικών και άργησε πολύ να κατανοήσει τι ακριβώς συμβαίνει στα Βαλκάνια και απέφευγε να ενημερώσει για τα πεπραγμένα του τον πολιτικό προϊστάμενο και ευεργέτη του. Γνωστά πράγματα. Ή μάλλον όχι. Γνωστά είναι σε όσους αποφασίζουν να τα γνωρίσουν, να τα διαβάσουν, να τα θυμηθούν. Για τους υπόλοιπους, που αρκούνται στα αισθήματά τους, συνιστούν αδιάφορη προϊστορία. Κι ας είναι χθεσινά, τωρινά καλύτερα.

Το σύνθημα «Η Μακεδονία είναι ελληνική» χώρισε την Ελλάδα σε «πατριώτες» (που δεν λένε ποτέ σκέτο «Μακεδονία», αλλά κοτσάρουν πάντοτε, λυγμικά, και ένα «μας») και σε «προδότες», που υποτίθεται ότι πουλιούνται και πουλάνε τα πάντα, γλώσσες, εθνότητες, λαότητες, την ίδια την Ιστορία, από γεννησιμιού της ελληνική. Ελληνες άλλωστε τη βάφτισαν. Πρόκειται για ένα σύνθημα τυπικά αλυτρωτικό και επεκτατικό, αν ως Μακεδονία εννοούμε όλη τη γεωγραφική περιοχή όπου ηγεμόνευσαν κάποτε οι Μακεδόνες, πριν και μετά τον Αλέξανδρο, ή και οι Βυζαντινοί πολύ αργότερα. Δεν την εννοούν έτσι όλοι. Αλλά αυτοί που δίνουν τον τόνο στις λαοσυνάξεις, τέτοιο νόημα της δίνουν και κανένα άλλο.

Καθημερινή