Καρβουνιάρηδες και ανθρακείς

του Απόστολου Λυκεσά

Διαολίστηκα με το πάθημά του Δημήτρη Ανθρακέα. Επειδή γεύτηκε για τα καλά τις συνέπειες της ιδεολογίας που έχει την καταγωγή για σημαία της, ενώ χαϊδεύει δόλια το θυμικό των ανθρώπων. 

Επειδή είμαι κι εγώ «ντόπιο νταμάρι», από το παραθαλάσσιο κομμάτι της Θεσσαλονίκης, μπορώ να βεβαιώσω ότι αρκετοί συγχωριανοί μου είχαν σκουρόχρωμη επιδερμίδα γι' αυτό και τους στολίζαμε τότε που ήμασταν άπονοι νεαροί με τσουχτερά παρατσούκλια, όπως «φαραώ» και άλλα τέτοια που τώρα τα μετανιώνω.

Το βαθύ και ουσιαστικό περιεχόμενο του επιθέτου «άπονος» το κατάλαβε ο Ανθρακέας αυτές τις μέρες καθώς οι ομοϊδεάτες του -που δεν έχουν ιδέα τι είναι και πού πέφτει η Μίεζα- τον έκριναν από το χρώμα του δέρματος και μόνο. Τους είπε «ηλίθιους», κι ακόμη τον λούζουν, όχι στα νερά της Αραπίτσας, με ακατανόμαστες βρισιές. Αντιλαμβάνεται -ίσως- τώρα ποιοι κρύβονται πίσω από την επίκληση αρχαίων μεγαλείων. Διέψευσε όσους είπαν ότι ήταν προβοκάτορας και τον μίσησαν όσοι μαυρίζουν κάτω από λάμπες σολάριουμ. Μπορεί γι’ αυτό ακριβώς να τον μισούν περισσότερο και το μίσος για το δέρμα είναι αυτοϊκανοποίηση, ενώ η εθνικιστική παραζάλη είναι φίδι που τυφλώνει τα θύματα με το φαρμάκι του.

Για την καταγωγή του ανθρώπου γράφω, επειδή κάτι περισσότερο μπορεί να ειπωθεί για τη Νάουσα - πέρα από τα ροδάκινα, εννοώ, και τα σφαλισμένα υφαντουργεία, για όσα ακολούθησαν την επανάσταση του 1821, όσα δεν μιλιούνται καν δυο αιώνες μετά, τις «στραμπουλιγμένες» γλώσσες- τη γειτονιά του, τον Αγιο Γεώργιο, γιατί δεκάδες δεκάδων φέρουν το επίθετο Καρβουνιάρης κι άλλοι τόσοι, όπως αυτός το επίθετο Ανθρακέας. Είναι η ιστορία με τον χωροφύλακα της δεκαετίας του ’50 που θεωρείται -αλήθεια ή μυθολογία θα σας γελάσω- υπεύθυνος για τη μετατροπή του «Καρβουνιάρης» στο… αχραιοπρεπέστερο «Ανθρακεύς», άλλο που το κάνανε «Ανθρακέας» κι ακούγεται τόσο πελοποννησιακό.

Ομολογώ πως σκέφτηκα χαμογελώντας μήπως γι’ αυτό βαρούσε με μανία τους ματατζήδες στα σκαλιά της Βουλής. Γνωρίζω πάλι πως η γειτονιά του ήταν στο περιθώριο της Νάουσας, δεκαετίες ολόκληρες, θα του έχουν πει πολλά οι γονείς, οι συγγενείς ή οι γείτονες για τον κοινωνικό αποκλεισμό, για όσους τους πουλούσαν εθνικοφροσύνη και τους περιφρονούσαν, πώς βγαίνει το μεροκάματο του γανωματή, του καρβουνιάρη, και σήμερα όμως, ναι, σήμερα, θα ξέρει ότι οι άνθρωποι της συνοικίας του κάνουν τους ψεκασμούς των δέντρων στον κάμπο - δηλητηριώδη μεροκάματα.

Τα γράφω για να θυμίσω πως τα ζητήματα καταγωγής μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά πολύπλοκα για όλους μας, όσο για τα εξίσου πολύπλοκα ζητήματα Ιστορίας, ο Δημήτρης Ανθρακέας δεν χρειάζεται να πάει πολύ μακριά. Δίπλα είναι τα Λευκάδια, κοντά ο «Τάφος της Κρίσεως», στην τοιχογραφία Κένταυροι και Λαπίθες θα είχαν πολλά να πουν για τις συνέπειες της φαγωμάρας.

efsyn