Απλοποιώντας κάπως τη θέση του Βίτγκενσταϊν "Η σημασία των λέξεων είναι η χρήση τους", είναι άλλο πράγμα όταν αποκαλείς κάποιον "τούβλο" τη στιγμή που πέφτει πάνω σου στον δρόμο, και άλλο πράγμα όταν δύο εργάτες σε μια οικοδομή, την ώρα που χτίζουν έναν τοίχο, φωνάζουν ο ένας στον άλλο: "τούβλο".
Του Κώστα Βρατσάλη
Στην πρώτη περίπτωση τον αποκαλείς απρόσεκτο, στην άλλη του ζητάς να σου δώσει το υλικό, ένα τούβλο. Ο λόγος της διαφορετικής σημασίας που έχει η ίδια λέξη "τούβλο" σ' αυτές τις δύο περιπτώσεις έχει να κάνει με το διαφορετικό πλαίσιο χρήσης της, τις διαφορετικές δραστηριότητες που υποβαστάζει σε αυτό το πλαίσιο.
Το ίδιο συμβαίνει και με τη λέξη "εργολάβοι". Σ' ένα ζαχαροπλαστείο, όταν ακούς τη λέξη "εργολάβοι" από κάποιον πελάτη να τη λέει σε υπάλληλο ζαχαροπλαστείου, προφανώς εννοεί το γνωστό γλυκό. Όταν την ακούς ή τη διαβάζεις σε μια προκήρυξη για την κατασκευή κάποιου μεγάλου έργου, δεν αφορά το γνωστό γλυκό -πρέπει να είσαι πολύ "τούβλο" για να καταλάβεις κάτι τέτοιο-, αλλά αυτή την ειδική επαγγελματική κατηγορία που αναλαμβάνει κατασκευαστικά έργα του Δημοσίου. Στην Ελλάδα όμως, και σε πολλές άλλες χώρες, αυτή η δεύτερη επαγγελματική κατηγορία έχει μια στενή συγγένεια με την άλλη επαγγελματική κατηγορία, αυτή των ζαχαροπλαστών. Δεν είναι ίδια επαγγέλματα -για να ακριβολογούμε-, αλλά συγγενή.
Η έννοια που τα συνδέει είναι η έννοια "γλυκό". (Κι αυτή, σημειωτέον, έχει διπλή σημασία. Άλλο πράγμα το γλυκό του ζαχαροπλαστείου και άλλο πράγμα εννοεί κάποιος όταν λέει στη φίλη του "Γλυκό μου, εσύ!". Αλλά τέλος πάντων, μην το παρατραβήξουμε τώρα, γιατί και το "παρατραβήξουμε", εδώ που τα λέμε, έχει διπλή σημασία.) Επανέρχομαι λοιπόν στο "γλυκό". Η συγγένεια οφείλεται όχι γενικά και αόριστα σε οποιοδήποτε γλυκό παρασκεύασμα, αλλά σε μια συγκεκριμένη ουσία που έχει γλυκιά γεύση και αυτή δεν είναι άλλη από το μέλι. Και στις δύο επαγγελματικές κατηγορίες, το μέλι είναι βασικό συστατικό των δραστηριοτήτων τους. Οι ζαχαροπλάστες το χρησιμοποιούν σε πολλά γλυκά - όσο πιο ανατολίτες είναι τόσο πιο πολύ το χρησιμοποιούν. Οι εργολάβοι -και αυτοί με τον ίδιο γεωγραφικό προσανατολισμό- το έχουν (το μέλι εννοώ) εκ των ων ουκ άνευ στις προσφορές που καταθέτουν για τις κατασκευές των μεγάλων δημοσίων έργων. Δεν το χρησιμοποιούν στην κατασκευή αυτή καθ' αυτή -αν και δεν θα ξαφνιαστώ αν στα συντρίμμια πολυκατοικίας που κατέρρευσε λόγω κακής κατασκευής βρούμε ακόμα και μέλι αντί τσιμέντου, εφόσον η γύρω περιοχή είχε εκατομμύρια κυψέλες-, αλλά το έχουν κατοχυρώσει, το μέλι δηλαδή, χρόνια τώρα, σε μεταξύ τους συμφωνίες. Η μεταξύ τους συμφωνία αφορούσε το εξής απλό. Το κάθε δημόσιο έργο δεν είναι παρά ένα τεράστιο πιθάρι γεμάτο μέλι. Θα βουίζουμε γύρω από το πιθάρι οι ίδιοι και οι ίδιοι και έτσι κάθε φορά θα το απολαμβάνουμε πάντα εμείς. (Ε, ας δίνουμε και κάτι τις σ' αυτούς που το προκήρυξαν.)
Η κυβέρνηση, λοιπόν, ανταποκρινόμενη στο περί δικαίου αίσθημα, σωστά διακήρυξε ότι θα ξεδιαλύνει επιτέλους τα δύο επαγγέλματα. Αυτό των ζαχαροπλαστών απ' αυτό που ασκούσαν κάποιοι μεγαλοεργολάβοι. Ο λαός δικαίως περίμενε ότι, όπως τιμωρούνται κάποιοι ζαχαροπλάστες όταν δηλητηριάζουν τους πελάτες τους και τους στέλνουν ακόμα και στα νοσοκομεία, θα τιμωρηθούν και οι εργολάβοι από τις απάτες τους σε βάρος του Δημοσίου - άσε που συχνά στέλνουν και στα θυμαράκια κάποιους από τις κακοτεχνίες τους. Αλλά η κρίση βλέπετε...
Έτσι, αποφάσισε η κυβέρνηση, προκειμένου να μαζέψει (;) κάποια χρήματα, να δώσει άφεση αμαρτιών σε ποινικά αδικήματα που τυχόν έχουν διαπράξει ως καρτέλ οι κύριοι αυτοί, εφόσον παραδεχτούν τα εγκλήματά τους (έτσι τα χαρακτηρίζει) και πληρώσουν -με έκπτωση και με δόσεις- το πρόστιμο που θα τους επιβληθεί. Βλέποντας αυτή την απαράδεκτη ρύθμιση, η Ομοσπονδία Ζαχαροπλαστών ετοιμάζεται να ζητήσει μια παρόμοια για όσα ζαχαροπλαστεία φτιάχνουν κόλλυβα με τα οποία συχνά κάποιοι συγγενείς ακολουθούν τον εκλιπόντα στον άλλο κόσμο. Τη βασίζει μάλιστα σε παλιότερη, αντίθετη της αρχικής θέσης του Βίτγκενσταϊν -μανία μ' αυτόν τον Βίτγκενσταϊν-, που ισχυρίζεται ότι "Το όνομα σημαίνει το αντικείμενο. Το αντικείμενο είναι η σημασία του" και όχι η χρήση του. Επιδιώκουν έτσι να απαλλαγούν από το ποινικό αδίκημα που αφορά τον θάνατο από κόλλυβα.
Εγώ, πάλι, παλιομοδίτης μαρξιστής, μένω με μια... ξινίλα
πηγη Η Αυγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου