Στην φωτογραφία, η αναμνηστική πλάκα της αντιστασιακής εκδήλωσης του Πρωτοκύριακου στο 2ο Γυμνάσιο Κέρκυρας.
*********************
Τα πλήθη του κόσμου που παρακολουθούσαν τη λιτανεία ενώθηκαν ενθουσιασμένα με τους μαθητές και ακολούθησε επέμβαση της ιταλικής αστυνομίας με ρόπαλα καθώς και πολλές συλλήψεις Κερκυραίων πολιτών αλλά και μαθητών. Ακολούθησαν ανακρίσεις, φυλακίσεις και ξυλοδαρμοί και πολλά από τα παιδιά που συνελήφθησαν στάλθηκαν εξορία στους Οθωνούς.
της Μαρίας Πουλιάση
Όλοι έχουμε ακούσει και διαβάσει σχετικά με την Εθνική Αντίσταση κατά τη διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής στη χώρα μας, πολλοί από εμάς όμως ίσως να μη γνωρίζουν ότι η πρώτη αντιστασιακή εκδήλωση ενάντια των κατακτητών πραγματοποιήθηκε στην Κέρκυρα από τη μαθητική νεολαία και μάλιστα –σε αντίθεση με τις προμελετημένες και οργανωμένες αντιστασιακές εκδηλώσεις που ακολούθησαν πανελλαδικώς- υπήρξε εντελώς αυθόρμητη.
Ο κερκυραϊκός λαός είχε αρχίσει τις προσπάθειες αντίδρασης και αντίστασης από την πρώτη στιγμή που οι Ιταλοί πάτησαν το πόδι τους στο νησί ως κατακτητές, κυρίως λόγω της προσπάθειας από μέρους τους εξιταλισμού της Κέρκυρας. Τα αντι-ιταλικά λαϊκά αισθήματα ενισχύθηκαν με τις νίκες του ελληνικού στρατού στο αλβανικό μέτωπο αλλά και οι βομβαρδισμοί της ανοχύρωτης Κέρκυρας από τα ιταλικά αεροπλάνα προκάλεσαν το μίσος των Κερκυραίων ενάντια στους κατακτητές τους.
Η επιχείρηση της «ιταλοποίησης» του κερκυραϊκού δημόσιου βίου δεν έκανε εξαίρεση στην εκπαίδευση, όπου με την έναρξη του σχολικού έτους 1941-1942 οι Έλληνες διευθυντές των σχολείων αντικαταστάθηκαν από Ιταλούς και η ιταλική γλώσσα ορίστηκε ισότιμη με την ελληνική. Τα κεφάλαια που αναφέρονταν στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας διαγράφηκαν από το βιβλίο της ιστορίας και οι ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης αποκαθηλώθηκαν από τις σχολικές αίθουσες.
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και προκάλεσε την αντίδραση των καθηγητών και της μαθητικής νεολαίας ήταν η εισαγωγή του υποχρεωτικού φασιστικού χαιρετισμού στα σχολεία. Η αντίδραση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να εκδιωχτούν βιαίως οι Έλληνες καθηγητές από τα κερκυραϊκά σχολεία και να απομακρυνθούν από το νησί.
Την πρώτη Κυριακή του Νοέμβρη -το «Πρωτοκύριακο» όπως είναι γνωστό στον κερκυραϊκή κοινωνία- του 1941, στην καθιερωμένη λιτανεία όπου γίνεται τη μέρα αυτή για να τιμήσει η Εκκλησία τη θαυματουργή επέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνα που είχε ως αποτέλεσμα τη διάσωση του νησιού από την πανώλη το έτος 1673, έλαβε μέρος και η φασιστική νεολαία των Ιταλοκερκυραίων, φορώντας τη μαύρη εθνική τους ενδυμασία.
Κατά τη διάρκεια της λιτανείας η ιταλική νεολαία φέρθηκε με προκλητικό τρόπο στους μαθητές των ελληνικών γυμνασίων και της Εμπορικής σχολής. Όταν η πομπή της λιτανείας έφτασε στην Κάτω Πλατεία, οι μαθητές και οι μαθήτριες εγκατέλειψαν την πομπή και άρχισαν να βαδίζουν συντεταγμένα προς την Πάνω Πλατεία, με κατεύθυνση τα γυμνάσια, τραγουδώντας αντιστασιακά τραγούδια όπως το «Κορόιδο Μουσολίνι» αλλά και τον εθνικό μας ύμνο.
Τα πλήθη του κόσμου που παρακολουθούσαν τη λιτανεία ενώθηκαν ενθουσιασμένα με τους μαθητές και ακολούθησε επέμβαση της ιταλικής αστυνομίας με ρόπαλα καθώς και πολλές συλλήψεις Κερκυραίων πολιτών αλλά και μαθητών. Ακολούθησαν ανακρίσεις, φυλακίσεις και ξυλοδαρμοί και πολλά από τα παιδιά που συνελήφθησαν στάλθηκαν εξορία στους Οθωνούς.
Η αντίσταση του Πρωτοκύριακου ήταν στην πραγματικότητα η πρώτη αντιφασιστική αντιστασιακή εκδήλωση σε ολόκληρη την Ευρώπη και ήταν αυθόρμητη, δημόσια και παλλαϊκή.
Στον τοίχο του 2ου Γυμνασίου της πόλης, στην οδό Ν. Ζαμπέλη, υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα εις ανάμνηση της πρώτης αυτής αντιστασιακής εκδήλωσης, η οποία έλαβε χώρα στην πλατεία Νικολάου Πολίτη, μπροστά από το κτήριο του σχολείου.
Βιβλιογραφία
- Αθανάσαινας Γιώργος, Κέρκυρα Σεπτέμβρης 1943. Ιστορία από τα αρχεία των εμπόλεμων, Μακεδονικές Εκδόσεις, Αθήνα 1999
- Δαφνής Κώστας, Κερκυραϊκά χρονικά, τομ. XII, Χρόνια πολέμου και κατοχής. Κέρκυρα 1940-1944. Μια άγνωστη ιστορία, [Κέρκυρα 1966]
- Κατσαρός Σπύρος, Ιστορία της Κέρκυρας, εκδ. «Μέλλον», Κέρκυρα 2003
- Σουρτζίνος Γιώργος Χ., Κέρκυρα. Ταξίδι στο χρόνο. Ιστορία – Μνημεία – Μουσεία. Ιστορικοί και αρχαιολογικοί χώροι. Χαρακτικά, Ιστορική – Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας, χ.τ. χ.χ.
- Αθανάσαινας Γιώργος, Κέρκυρα Σεπτέμβρης 1943. Ιστορία από τα αρχεία των εμπόλεμων, Μακεδονικές Εκδόσεις, Αθήνα 1999
- Δαφνής Κώστας, Κερκυραϊκά χρονικά, τομ. XII, Χρόνια πολέμου και κατοχής. Κέρκυρα 1940-1944. Μια άγνωστη ιστορία, [Κέρκυρα 1966]
- Κατσαρός Σπύρος, Ιστορία της Κέρκυρας, εκδ. «Μέλλον», Κέρκυρα 2003
- Σουρτζίνος Γιώργος Χ., Κέρκυρα. Ταξίδι στο χρόνο. Ιστορία – Μνημεία – Μουσεία. Ιστορικοί και αρχαιολογικοί χώροι. Χαρακτικά, Ιστορική – Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας, χ.τ. χ.χ.
*H Μαρία Πουλιάση είναι απόφοιτος της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών με σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό του ΕΑΠ, και μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
**********
**********
(πηγή: altercorfu)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου